Đến thời điểm hiện tại, Tổng thống Trump vẫn từ chối trả lời khi được hỏi về việc có tham dự lễ nhậm chức của người kế nhiệm Joe Biden hay không.
Có nhiều báo cáo cho rằng ông Trump sẽ không có mặt tại lễ chuyển giao quyền lực cho ông Biden, mà thay vào đó, sẽ tổ chức mít tinh ở nơi khác cùng thời điểm.
Nếu thông tin này được xác thực, thì điều gì sẽ xảy ra với chiếc vali hạt nhân vốn gắn liền với Tổng thống Mỹ? Làm thế nào để chiếc vali được chuyển từ ông Trump sang ông Biden.
“Đó là một câu hỏi hay”, Hans Kristensen, một chuyên gia về vũ khí hạt nhân tại Liên đoàn các nhà khoa học Mỹ, nói với Insider. "Đó là một tình huống chưa từng có."
Kể từ thời John F. Kennedy đến nay, Tổng thống là người duy nhất có thẩm quyền kích hoạt một cuộc tấn công hạt nhân ở bất cứ đâu, vì phụ tá của ông sẽ mang theo một chiếc vali khổng lồ, được gọi là “vali khẩn cấp”.
Chiếc vali không có nút bấm có thể phóng lập tức hàng trăm đầu đạn hạt nhân (trên tên lửa đạn đạo xuyên lục địa, tên lửa đạn đạo phóng từ tàu ngầm và máy bay ném bom chiến lược). Thay vào đó, chiếc vali chứa các công cụ liên lạc, mật mã và các tùy chọn cho chiến tranh hạt nhân.
Ngoài vali, Tổng thống còn mang theo một chiếc thẻ, đôi khi được gọi là “bánh quy”, với mã xác thực được in trên đó.
Trong trường hợp xảy ra xung đột, Tổng thống sẽ sử dụng chiếc thẻ để xác minh nhân thân và ra lệnh tấn công hạt nhân.
 |
Một phụ tá quân sự xách theo chiếc vali hạt nhân của ông Trump. Ảnh: AP
Các Tổng thống đắc cử thường được thông báo ngắn gọn về trách nhiệm với chiếc vali hạt nhân trước khi tuyên thệ nhậm chức.
Sau đó, trong lễ nhậm chức, các mật mã mà họ nhận được sẽ chính thức kích hoạt, và quyền kiểm soát kho vũ khí hạt nhân sẽ được chuyển giao cho Tổng thống mới một cách lặng lẽ và liền mạch.
Khoảnh khắc này từng được ông Trump mô tả trong cuộc phỏng vấn với ABC News hồi năm 2017 là “vừa nghiêm trọng, vừa đáng sợ”.
Cựu Phó Tổng thống Dick Cheney nói trong một bộ phim tài liệu Discovery, rằng việc chuyển giao vali hạt nhân sẽ diễn ra vào buổi trưa ngày nhậm chức. Nghi thức này diễn ra âm thầm, và không phải là một phần của buổi lễ chính thức.
Nếu ông Trump không có mặt tại lễ nhậm chức, thì quá trình chuyển giao sẽ khác. Tuy nhiên, việc chuyển giao sẽ cần phải được thực hiện ngay lập tức, Trung tá Không quân đã nghỉ hưu Buzz Patterson, người từng xách vali hạt nhân cho cựu Tổng thống Bill Clinton, nói.
“Nó phải thế. Để quy trình được liền mạch, bạn phải có trách nhiệm rõ ràng”.
Cũng theo Patterson, việc chiếc vali hạt nhân được chuyển giao như thế nào sẽ phụ thuộc vào Lầu Năm Góc, không phải là quyết định của một mình Tổng thống.
Người phát ngôn của Lầu Năm Góc nói với Insider rằng Bộ Quốc phòng đã có kế hoạch chuyển giao chiếc vali vào Ngày nhậm chức nhưng từ chối cung cấp thêm bất kỳ chi tiết nào.
Kristensen, chuyên gia vũ khí hạt nhân, suy đoán rằng kế hoạch này có thể giống với kế hoạch dành cho các tình huống mà Tổng thống đột ngột bị sát hại, hoặc mất khả năng làm việc. Trong các tình huống này, quyền chỉ huy, kiểm soát hạt nhân và tất cả các thiết bị đi kèm phải được chuyển giao ngay cho cấp Phó Tổng thống hoặc một người sống sót được chỉ định khác.
Trong khi đó, theo Stephen Schwartz, một chuyên gia khác, thì thực tế có thể có tới 3 chiếc vali hạt nhân. Một dành cho Tổng thống, một dành cho Phó Tổng thống và một dành cho người được chỉ định.
Do đó, có thể sẽ có một phụ tá quân sự cầm theo vali hạt nhân và lập tức tiếp cận Tổng thống Biden sau khi ông nhậm chức. Cũng trong khoảnh khắc đó, quyền chỉ huy và kiểm soát hạt nhân của ông Trump sẽ hết hiệu lực.
“Hy vọng rằng Tổng thống Trump sẽ có mặt ở đó, và sẽ trao tận tay chiếc vali. Đó là những gì đã được duy trì suốt nhiều thập kỉ”, Patterson nói. “Nhưng nếu ông ấy không xuất hiện, thì đó cũng không phải là vấn đề lớn, vì quân đội sẽ đảm bảo việc chuyển giao được diễn ra đúng quy định.”
