Một món ăn nhiều cái tên
Trong phim Muôn vị nhân gian có đoạn nữ chính Eugénie (do minh tinh Juliette Binoche thủ vai) làm món kem nướng Alaska mang lên cho nam chính Dodin (do tài tử Benoît Magimel đóng, Magimel và Binoche từng ở với nhau, có một con gái) cùng nhóm bạn thưởng thức.
Món tráng miệng bùng cháy với ngọn lửa xanh. Các thực khách xuýt xoa và trò chuyện rôm rả về món ăn này, tuy không nhắc đến yếu tố lịch sử, địa lý, khí hậu nhưng có đề cập yếu tố vật lý. Đó là cả một câu chuyện dài.
 |
Món tráng miệng trứ danh trong phim “Muôn vị nhân gian”. Ảnh: IFC Films. |
Trong phim Muôn vị nhân gian (tựa gốc tiếng Pháp là La passion de Dodin Bouffant - Đam mê của Dodin Bouffant, tiếng Anh là The Taste of Things), các nhân vật nói tiếng Pháp, chiếu rạp Việt Nam có phụ đề tiếng Anh và tiếng Việt.
Khi các nhân vật nói về món kem nướng Alaska, họ dùng từ “Omelette Norvégienne” (món trứng tráng Na Uy, dịch sang tiếng Anh là Norwegian omelette), nhưng phụ đề tiếng Anh lại chạy là Baked Alaska nghĩa Alaska nướng) và phụ đề tiếng Việt không rõ ý, khiến không ít khán giả thắc mắc. Hãy ngược dòng thời gian để hiểu rõ món tráng miệng đặc biệt này.
 |
Chuyên gia ẩm thực Dodin (được mệnh danh “Napoleon trong giới ẩm thực”) tự tay nấu ăn cho đầu bếp Eugénie mà ông ngưỡng mộ. Ảnh: IFC Films. |
Alaska nướng còn được gọi là Bombe Alaska, trứng tráng Na Uy, trứng tráng bất ngờ, hoặc trứng tráng Siberia - là món tráng miệng bao gồm kem và bánh ngọt phủ meringue nâu. Meringue là hỗn hợp lòng trắng trứng đánh bông với đường, gồm 3 loại là meringue kiểu Pháp, meringue kiểu Ý và meringue kiểu Thụy Sĩ.
 |
Bánh kem nướng Alaska được đốt cháy bằng rượu tại một nhà hàng ở Singapore. Ảnh: Smuconlaw. |
Hiện nay món ăn được làm bằng kem đặt trong đĩa bánh nướng, lót những lát bánh xốp hoặc bánh pudding Giáng sinh và phủ meringue lên trên.
Sau khi cho vào tủ đông, toàn bộ món tráng miệng được đặt vào lò nướng cực nóng trong một thời gian ngắn, đủ lâu để làm cứng và tạo caramen cho bánh trứng đường nhưng không đủ lâu để bắt đầu làm kem tan chảy.
 |
Bánh kem Alaska nướng tại nhà hàng Mỹ Delmonico's. Ảnh: Zheng Zhou. |
Nhiều người cho rằng cái tên “Alaska nướng” được đặt ra vào năm 1876 tại Delmonico’s - một nhà hàng ở thành phố New York của Mỹ - để tôn vinh việc Mỹ mua Alaska từ Nga vào tháng 3/1867. Tuy nhiên tên ban đầu của nhà hàng gọi món này là “Alaska Florida” (gợi ý đến nhiệt độ cực lạnh và nóng), chứ không phải “Alaska nướng”.
Món ăn này còn được gọi là trứng tráng Na Uy, ám chỉ khí hậu lạnh giá của Na Uy.
 |
Bánh kem nướng Alaska điểm quả cherry. Ảnh: Kimberly Vardeman. |
Meringue có nhiều đường nên tính hút ẩm cao. Trong điều kiện thời tiết nóng ẩm như ở Việt Nam, meringue rất dễ mềm ra, thậm chí chảy ra nên sau khi nướng xong, nên bảo quản trong hộp kín, để nơi khô ráo.
Món tráng miệng khoa học
Trong Hội chợ Thế giới Paris năm 1867, đầu bếp của khách sạn Grand Hotel quyết định tạo ra một “món tráng miệng khoa học” bằng cách sử dụng khám phá của nhà vật lý người Anh Benjamin Thompson (sinh ra ở Mỹ, mất ở Pháp) về tính dẫn nhiệt thấp của lòng trắng trứng.
Khi phát hiện ra lòng trắng trứng có tính dẫn nhiệt thấp, ông Thompson đang sống ở Bavaria (nay là một bang ở phía đông nam nước Đức). Người đầu bếp nghĩ rằng Bavaria thuộc về Na Uy nên quyết định đặt tên món ăn là “trứng tráng Na Uy”.
 |
Bánh kem nướng Alaska tại một nhà hàng ở bang Bắc Carolina của Mỹ. Ảnh: Bigmacthealmanac. |
Sự ra đời của lò vi sóng giúp nhà vật lý học ẩm thực người Hungary Nicholas Kurti năm 1969 tạo ra món Alaska nướng ngược (còn gọi là Frozen Florida - Florida băng giá). Đây là một loại bánh trứng đường vỏ đông lạnh chứa đầy rượu nóng.
Với biến thể Bombe Alaska, một ít rượu rum đen được rưới lên bánh kem Alaska nướng. Toàn bộ món tráng miệng được nướng (bằng rượu mạnh) ngay trước khi thực khách thưởng thức.
 |
Món tráng miệng Baked Alaska nổi tiếng. Ảnh: Vecteezy. |
Đạo diễn Trần Anh Hùng (sinh năm 1962) là một nhà làm phim người Pháp gốc Việt. “Mùi đu đủ xanh” của ông từng đại diện điện ảnh Việt Nam lần đầu tiên lọt vào danh sách đề cử chính thức giải Oscar hạng mục Phim nói tiếng nước ngoài hay nhất. Vợ ông - diễn viên Trần Nữ Yên Khê - làm giám đốc nghệ thuật cho phim Muôn vị nhân gian.
“Ngọn lửa trên tảng băng trôi” là món tráng miệng phổ biến ở Hong Kong (Trung Quốc) tương tự món Alaska nướng. Món tráng miệng này gồm một viên kem ở giữa chiếc bánh xốp, bên trên có kem. Rượu whisky và xi-rô được đổ lên trên và viên kem được đốt cháy trước khi người dùng thưởng thức.
 |
“Ngọn lửa trên tảng băng trôi” từ Hong Kong (Trung Quốc) được làm bằng kem đá, bánh xốp, kem, xi-rô và rượu whisky. |
