 |
Di tích đền Bạch Vân được Tiến sĩ Đinh Nho Công xây dựng vào năm Canh Tuất (1670, đời vua Lê Huyền Tông), thờ ông Trần Toản là bạn học vô cùng gắn bó với ông. Đền được xây dựng ở Cồn Mai (làng Thịnh Xá, xã An Hòa Thịnh, huyện Hương Sơn, Hà Tĩnh), nơi có đám mây trắng dồn tụ như lời nguyện của ông Trần Toản. |
Cận cảnh tình trạng hư hỏng, xuống cấp ở cụm di tích quốc gia ở Hà Tĩnh. Video: Đức Phúc - Cảnh Huệ. |
 |
Đền Bạch Vân bố trí nhà Thượng điện kiến trúc chiều dọc, chiều cao thấp hơn Hạ điện và Trung điện. Quanh đền có cây cổ thụ tạo vẻ linh thiêng, huyền bí. |
 |
Kiến trúc đền theo tam tòa Thượng điện, Trung điện và Hạ điện được xây dựng bằng gỗ mít và chạm khắc tinh xảo mang đậm dấu ấn văn hóa đặc sắc của kiến trúc nghệ thuật cuối thời Lê, đầu thời Nguyễn. |
 |
Năm 2008, đền Bạch Vân đã được Bộ VHTT&DL xếp hạng di tích kiến trúc nghệ thuật cấp quốc gia. Hơn 350 năm tồn tại, hiện di tích này đang bị xuống cấp nghiêm trọng. |
  |
Nhà Thượng điện bố trí kiến trúc theo chiều dọc, chiều cao thấp hơn Trung điện và Hạ điện. Kết cấu bên ngoài hai bên đều đỡ lấy phần mái. Xung quanh nhà thưng ván và bố trí cửa ra vào hai bên, chính giữa cũng có cửa nhưng không dùng cho ra vào. |
 |
Án thờ có những bộ kiếm gỗ, đồ thờ sơn son, thiếp vàng song qua thời gian dần phai màu, xuống cấp. Kiệu rồng và các đồ phục vụ tế lễ đều đặt trong nhà Trung điện bị mối mọt tàn phá, nguy cơ mất dần các mảng chạm khắc hoa văn tinh tế. |
  |
Cặp ngựa gỗ một con đã mục nát, hư hỏng hoàn toàn, con còn lại cũng hư hỏng. Ông Nguyễn Hữu Đông, Chủ tịch UBND xã An Hòa Thịnh cho biết năm 2011, cụm di tích đền Bạch Vân và chùa Thịnh Xá được trùng tu, nâng cấp song do gặp khó khăn về vốn nên chỉ thực hiện được một số hạng mục. “Nhiều hạng mục, hiện vật trong đền, chùa đã hư hỏng, xuống cấp nghiêm trọng cần tu bổ song không có nguồn kinh phí, phải chờ vào nguồn vốn xã hội hóa”, ông nói. |
    |
Những nét chạm khắc tinh xảo, công phu và rất nghệ thuật trên chất liệu gỗ mít với cách bài trí đăng đối hài hòa. Các chủ đề trang trí phản ánh đời sống văn hóa dân gian truyền thống như rồng, phượng, cá chép hóa rồng, voi, ngựa, con quốc, rùa, hươu, cây cảnh như trúc, mai, sen… |
 |
Cạnh bên là chùa Thịnh Xá, nằm trong cụm di tích này. Chùa cũng được xếp hạng di tích Quốc gia năm 2008, nhưng hiện nay đã xuống cấp, tiềm ẩn nguy cơ mất an toàn. |
  |
Trụ cổng chùa nứt vỡ, ngói vảy rơi rớt. |
 |
Chùa Thịnh Xá được tạo dựng một cách công phu, các mảng đề tài điêu khắc, chạm trổ, các mô típ trang trí đều ẩn chứa cao về giá trị mỹ thuật, nghệ thuật dân gian với các đề tài dân gian như lá sen, hoa sen, rùa. |
  |
Nghệ thuật chạm lộng với các đề tài đầu rồng tinh xảo. Trên các thượng lương, kẻ ngồi, kẻ bẩy, xà dọc, ngang được chạm trổ cầu kỳ với hình đầu dơi, chim phượng, ngựa… |
 |
Bà Phan Thị Dần (60 tuổi, trú xã An Hòa Thịnh) – phật tử chùa Thịnh Xá cho biết chùa nhiều năm sử dụng song việc ít được tu bổ, nâng cấp nên nhiều vị trí xuống cấp, hư hỏng. |
 |
Tượng phật thờ tại chùa đã hư hỏng, nứt gãy. |
 |
Ông Hồ Thái Sơn, Phó Chủ tịch UBND huyện Hương Sơn cho biết huyện đã yêu cầu xã An Hòa Thịnh kiểm tra, có biện pháp khắc phục tạm những vị trí xuống cấp trong chùa để đảm bảo an toàn cho người dân sinh hoạt mỗi dịp lễ, Tết. Thời gian qua đơn vị đang tích cực kêu gọi nguồn xã hội hóa để có kinh phí để tu sửa lại ngôi chùa. |
