Sở TN&MT Hà Nội cho biết, mới đây Sở đã mời Tổng cục Môi trường, Cục đăng kiểm Việt Nam cùng các cơ quan liên quan tham dự cuộc họp tham vấn về kết quả thực hiện “Chương trình đo kiểm khí thải xe mô tô, xe gắn máy cũ đang lưu hành trên địa bàn thành phố Hà Nội và thí điểm các giải pháp giao thông gắn kết với môi trường” (Chương trình).
 |
Kiểm tra khí thải xe máy tại cửa hàng bảo dưỡng |
Kết quả khảo sát của Sở TN&MT cho thấy, kiểm tra ngẫu nhiên khí thải của 5.240 xe có tuổi đời trên 5 năm chỉ ra các xe máy đã qua 5 năm sử dụng có xu hướng phát thải vượt giới hạn cho phép hiện nay (tỉ lệ xe không đạt TCVN 6438:2018 mức 1 là 54,2% và không đạt mức 2 là hơn 60,6%). Đồng thời, việc bảo dưỡng đã được chứng minh có vai trò quan trọng trong việc kiểm soát khí thải xe máy, cụ thể tỷ lệ xe không đạt TCVN 6438:2018 mức 1 sau bảo dưỡng giảm mạnh còn 9,5%.
Khảo sát 3.867 chủ phương tiện xe máy ở Hà Nội cho thấy đa số người dân (86%) ủng hộ chính sách kiểm soát khí thải xe máy. Mức phí kiểm tra khí thải được đa số người dân chấp thuận trong khoảng 30.000 - 50.000 đồng/lần với tần suất 1 lần/năm. Khoảng 29% người dân cho biết sẽ đưa xe máy cũ, thải bỏ tới các điểm thu hồi theo quy định.
Sở TN&MT xác định lộ trình thực hiện Chương trình gồm 3 giai đoạn. Giai đoạn chuẩn bị (năm 2023) nhằm xây dựng khung pháp lý và ban hành Kế hoạch kiểm soát khí thải xe máy theo các giải pháp đề xuất; nghiên cứu phân vùng bảo vệ môi trường không khí và hạn chế xe máy; xây dựng và ban hành Tiêu chuẩn khí thải xe máy đang lưu hành và các tiêu chuẩn, quy định liên quan đến quản lý khí thải xe máy, bao gồm cả đầu tư cơ sở hạ tầng, trang thiết bị phục vụ kiểm định khí thải xe máy. Giai đoạn thí điểm (từ 2024-2025) kiểm định xe máy từ 5 năm sử dụng trở lên và kiểm định 1 lần/năm. Có thể nghiên cứu phương án dán tem kiểm định khí thải để phân biệt.
Giai đoạn thực thi toàn phần dự kiến bắt đầu từ năm 2026. Về đối tượng phải kiểm định khí thải định kỳ, có thể quy định cho xe từ 5 năm sử dụng trở lên hoặc 3 năm sử dụng trở lên, nâng mức tiêu chuẩn khí thải cho xe đang lưu hành. Về phạm vi kiểm soát, điều chỉnh phân vùng tiêu chuẩn khí thải; thực hiện chính sách hạn chế các xe không đạt tiêu chuẩn khí thải đối với xe đang lưu hành tại các khu vực đã phân vùng; nghiên cứu áp dụng thu phí khí thải cho các khu vực khác nhau theo phân vùng bảo vệ.
Cuối năm 2021, Hà Nội triển khai thí điểm 24 điểm đo kiểm khí thải xe mô tô, xe gắn máy cũ đang lưu hành; tư vấn, hỗ trợ người dân chuyển đổi xe máy cũ thải bỏ lấy xe máy mới. Chương trình được triển khai tại 8 quận, huyện, thị xã gồm: Hoàn Kiếm, Ba Đình, Hai Bà Trưng, Đống Đa, Cầu Giấy, Thanh Xuân, Hà Đông, Long Biên, Nam Từ Liêm, Sơn Tây và Thường Tín.
Theo TS Phạm Sanh, chuyên gia giao thông, về lâu dài, để không xảy ra tình trạng ô nhiễm môi trường nghiêm trọng, phải xem xét nâng cao quy chuẩn, tiêu chuẩn, quy định kiểm soát khí thải ô tô lên ngang bằng với các nước trên thế giới. Đồng thời, kiểm soát khí thải bắt buộc đối với mô tô, xe máy; tập trung siết chặt việc kiểm tra, xử lý đối với ô tô cũ, xe buýt xả thải khói đen trên đường phố. Mặt khác, phải đầu tư hạ tầng, điều tiết giao thông để hạn chế kẹt xe.
