Mang đất đi góp vốn
Hôm nay (7/1), TAND TP Hà Nội mở phiên xử sơ thẩm vụ án thất thoát 2.700 tỷ đồng xảy ra tại Tổng Cty CP Bia - Rượu - Nước giải khát Sài Gòn (Sabeco). Phiên tòa dự kiến kéo dài tới 14/1, chủ tọa là thẩm phán Nguyễn Ngọc Huân. Có 10 bị cáo hầu tòa trong đó các ông Vũ Huy Hoàng; Phan Chí Dũng, nguyên Vụ trưởng Vụ Công nghiệp nhẹ, cùng bị truy tố về tội “Vi phạm quy định về quản lý, sử dụng tài sản nhà nước gây thất thoát, lãng phí”.
Tám người khác bị truy tố về tội “Vi phạm các quy định về quản lý đất đai”, gồm ông Nguyễn Hữu Tín, nguyên Phó chủ tịch UBND TPHCM; Lâm Nguyên Khôi, nguyên Phó GĐ Sở KH&ĐT TPHCM; Đào Anh Kiệt, nguyên Phó GĐ Sở TN&MT TPHCM; Lê Văn Thanh, nguyên Phó chánh văn phòng UBND TPHCM; Lê Quang Minh, nguyên Trưởng phòng thuộc Sở KH&ĐT TPHCM; Nguyễn Thanh Chương, nguyên Trưởng phòng Đô thị thuộc UBND TPHCM; Trương Văn Út, nguyên Phó phòng thuộc Sở TN&MT TPHCM; Nguyễn Lan Châu, nguyên chuyên viên Sở TN&MT TPHCM.
Theo cáo trạng, trước năm 2015, Sabeco là doanh nghiệp nhà nước và sau đó là công ty cổ phần có vốn nhà nước. Doanh nghiệp này được sử dụng khu đất rộng 6.080m2 tại số 2-4-6 Hai Bà Trưng (TPHCM). Sabeco đã thành lập liên doanh nhằm xây dựng tòa nhà khách sạn, văn phòng tại khu đất này và được UBND TPHCM chấp thuận. Năm 2012, Chính phủ yêu cầu các doanh nghiệp nhà nước phải thoái vốn đầu tư ra ngoài lĩnh vực kinh doanh chính. Tuy nhiên, các bị cáo Vũ Huy Hoàng, Phan Chí Dũng và bị can Hồ Thị Kim Thoa, nguyên Thứ trưởng Bộ Công Thương đã bỏ qua yêu cầu này khi tiếp tục chỉ đạo Sabeco thực hiện đầu tư xây dựng tại khu đất số 2-4-6.
Vì vậy, liên doanh Sabeco Pearl được thành lập nhằm xây dựng tại khu đất số 2-4-6 trong đó Sabeco giữ 26% vốn; còn lại thuộc các công ty tư nhân gồm Attland (23%), Hà An (25,5%), Mê Linh (25,5%). Cơ quan truy tố cho rằng, các bị cáo đã đem quyền sử dụng khu đất số 2-4-6 để liên doanh đầu tư, thực hiện dự án nhưng không tiến hành định giá theo quy định để tính vào vốn góp của Sabeco.
Nhận trách nhiệm người đứng đầu
Năm 2015, bị cáo Nguyễn Hữu Tín phê duyệt giá trị quyền sử dụng đất số 2-4-6 là hơn 997 tỷ đồng. Sabeco Pearl đã nộp số tiền này đồng thời xin bổ sung chức năng officetel và căn hộ ở tại dự án. Đến năm 2016, các Cty Hà An, Attland và Mê Linh cùng ký văn bản kiến nghị Sabeco thoái toàn bộ vốn tại Sabeco Pearl. Bộ Công Thương đồng ý việc này nên Sabeco bán toàn bộ cổ phần tại liên doanh với giá 196 tỷ đồng (giá thực tế là 465 tỷ đồng vì dự án có thêm chức năng căn hộ ở). Như vậy, khu đất số 2-4-6 từ tài sản nhà nước do Sabeco quản lý bị chuyển sang sở hữu tư nhân. Phía truy tố cho rằng khu đất này có giá hơn 3.816 tỷ đồng và việc chuyển nhượng khiến Nhà nước bị mất 2.713 tỷ đồng.
Khu đất số 2-4-6 Hai Bà Trưng, TPHCM. Ảnh: Ngọc Lâm.
Quá trình điều tra vụ án, bị cáo Vũ Huy Hoàng chỉ nhận trách nhiệm người đứng đầu và cho rằng, trách nhiệm chính thuộc về cựu Thứ trưởng Hồ Thị Kim Thoa - người đang bỏ trốn, bị truy nã quốc tế. Trong việc thoái vốn của Sabeco, ông Hoàng khẳng định bản thân chỉ nêu chủ trương, không kết luận hoặc phê duyệt giá khởi điểm để đấu giá cổ phần. Tuy nhiên, phía truy tố bác bỏ quan điểm này.
Ngoài 10 bị cáo trên, cơ quan truy tố xác định còn nhiều người liên quan trong vụ án nhưng không đủ căn cứ xử lý hình sự họ. Số này gồm ông Phan Đăng Tuất, nguyên Chủ tịch HĐQT Sabeco, cũng là người ký một số văn bản về việc thực hiện dự án tại khu đất số 2-4-6. Tiếp đến, bà Phạm Thị Hồng Hạnh, nguyên Tổng giám đốc, ông Lê Hồng Xanh, nguyên Phó Tổng giám đốc, ông Bùi Ngọc Hạnh nguyên Thành viên HĐQT Sabeco cũng ký một số biên bản, hợp đồng… liên quan khu đất 2-4-6. Tuy nhiên, cơ quan điều tra cho rằng, họ chỉ thực hiện theo chỉ đạo của Bộ Công thương.
Các ông Võ Thanh Hà, nguyên Chủ tịch HĐQT và Nguyễn Minh An, nguyên Phó Tổng giám đốc Sabeco bị xác định là những người thực hiện các thủ tục thoái vốn của Sabeco tại Sabeco Pearl. Cơ quan tố tụng cho rằng, hai người thực hiện thủ tục phê duyệt kết quả đấu giá khi có phúc đáp của các cơ quan liên quan nên cũng không bị xem xét trách nhiệm hình sự.