Tại hiện trường, chủ cơ sở tự giới thiệu tên Nguyễn Hoàn cho biết, ông là người địa phương, hơn 3 năm nay mở xưởng sản xuất phân bón chuyên nhận phân gà và vỏ cà phê của dân để gia công. Toàn bộ quy trình chỉ đơn giản là ủ cho phân hủy, pha trộn, đóng bao, nhận tiền gia công chỉ 1.000 đồng cho mỗi bao 12 ký.
Tuy nhiên, đoàn thanh tra phát hiện tại xưởng có nhiều vỏ bao 50kg mới in rõ một số các thông tin quảng cáo, có phân tích thành phần, công dụng, giới thiệu đây là loại phân bón có khả năng tiêu diệt vi sinh gây bệnh, cung cấp dinh dưỡng đầy đủ cho cây trồng, do công ty TNHH Hoàng Nguyên Cát địa chỉ tại 22/1 đường số 8 Bình Hưng Hòa quận Bình Tân thành phố Hồ Chí Minh sản xuất. Ông Hoàn giải trình số bao in mới có nhãn hiệu phân bón vi sinh này do khách hàng tự đem đến, in gì và đưa về đâu ông không quan tâm. Ông Hoàn cũng xác nhận trước đây cảnh sát môi trường từng xử phạt cơ sở này về hành vi sản xuất phân bón không phép gây ô nhiễm môi trường, nhưng sau vẫn cho tồn tại.
Một cán bộ Thanh tra Sở NN&PTNT Đắk Lắk cho biết, trước đây, thanh tra Sở có đi ngang qua mấy lần nhưng không gặp chủ cơ sở, không để ý, bây giờ mới biết.
Cách xưởng phân bón không phép của ông Hoàn chỉ khoảng 300m, là xưởng sản xuất phân bón của ông Nguyễn Thành Cao, hộ khẩu thường trú ở thôn 1 xã Cư Ea Bua. Ông Cao cho biết, xưởng hoạt động đã hơn 5 năm, trên đất rẫy của ông. Nguyên liệu từ nguồn phân gà trang trại “mấy chục nghìn con” do ông tự nuôi pha vỏ quả cà phê, và nguyên liệu do “khách hàng đưa tới nhờ gia công”, tương tự như bên xưởng ông Hoàn. Lúc cao điểm mỗi ngày ông sản xuất hơn nghìn bao phân, nên ông cũng có thuê công nhân, và ngoài loại phân gia công thuê ông còn bán phân tự sản xuất với giá 2.000 đồng/ký. Ông Cao xác nhận xưởng này cũng mấy lần được cán bộ địa phương nhắc nhở về vệ sinh môi trường, lưu ý đừng để dân chúng khiếu nại vì ô nhiễm. Còn về việc sản xuất không phép, ông Cao giải thích, do vào khu công nghiệp thì tốn kém quá, nên sẵn đất rẫy nhà ông tự làm cho tiện!
Thanh tra Bộ đã lập biên bản, yêu cầu 2 chủ xưởng sản xuất phân giả, phân không phép, không theo quy trình quy chuẩn nào, đang tỏa mùi hôi thối nồng nặc ký xác nhận cùng đại diện nhà chức trách, và mời 2 chủ xưởng ngay chiều ngày 21/4/2016 đến trụ sở Sở NN&PTNT Đắk Lắk để đoàn tiếp tục làm rõ các vấn đề liên quan.
