Các "biến thể" mới của SARS-CoV-2 xuất hiện khi virus tạo ra các bản sao của chính nó và tạo ra các đột biến gen; các đột biến trong một biến thể nhất định có thể thay đổi hoặc không thể thay đổi cách virus lây nhiễm vào tế bào hoặc mức độ lây lan dễ dàng, vì vậy các nhà khoa học theo dõi những thay đổi để xác định những biến thể nào có thể gây ra nguy cơ tiềm ẩn.
Bộ trưởng Y tế Anh Matt Hancock cho biết hôm 14/12, các nhà nghiên cứu ở Anh đã xác định được một biến thể mới gây nhiễm trùng ở gần 60 khu vực chính quyền địa phương. Con số đó lên tới hơn 1.100 tổng số ca nhiễm bệnh do biến thể mới, chủ yếu ở miền nam và miền đông nước Anh.
Số lượng lớn các trường hợp virus biến thể đã được quan sát thấy ở một số khu vực cũng có tỷ lệ mắc bệnh COVID-19 cao. Người ta vẫn chưa biết liệu biến thể có gây ra số lượng gia tăng các trường hợp này hay không.
Bộ trưởng Anh cho biết thêm: “Chúng tôi vẫn chưa biết liệu biến thể mới có lây lan dễ dàng hơn các biến thể khác của vi rút hay không.”
Mặc dù số lượng bệnh nhiễm trùng ngày càng tăng có thể liên quan đến một đột biến di truyền cho phép biến thể này lây lan dễ dàng, nhưng nó cũng có thể trở nên phổ biến một cách tình cờ khi những người bị nhiễm bệnh tương tác với những người khác và tạo ra chuỗi lây truyền.
Trong những tuần tới, Tổ chức Y tế Thế giới (WHO) sẽ nghiên cứu biến thể mới và theo dõi sự lây lan của nó để xác định xem liệu nó có dễ lây lan hơn hay không.
Một lần nữa, sự xuất hiện của biến thể mới này "không nằm ngoài dự đoán", Tiến sĩ Susan Hopkins, cố vấn y tế của chương trình Thử nghiệm và Truy vết của Vương quốc Anh, cho biết trong tuyên bố. Trên thực tế, các biến thể mới của virus đã xuất hiện trong đại dịch, với một số lây nhiễm cho nhiều người hơn những người khác.
Hopkins nói: “Điều quan trọng là chúng ta phải nhanh chóng phát hiện ra bất kỳ thay đổi nào để hiểu được rủi ro tiềm ẩn mà bất kỳ biến thể nào có thể gây ra”.
Không ảnh hưởng tới hiệu quả của vắc xin COVID-19
Hiện tại, không có dấu hiệu nào cho thấy biến thể được xác định ở Anh gây ra bệnh nặng hơn những biến thể đang lưu hành. Ngoài ra, không có bằng chứng cho thấy vắc-xin COVID-19 sẽ hoạt động khác với biến thể.
Nói chung, bất kỳ đột biến gen đơn lẻ nào cũng không thể làm cho vắc-xin COVID-19 kém hiệu quả hơn. Đó là một phần do vắc-xin thúc đẩy hệ thống miễn dịch tạo ra các loại kháng thể khác nhau, sau đó nhắm mục tiêu vào các vị trí khác nhau trên coronavirus. Tiến sĩ Alex Greninger, trợ lý giám đốc Phòng thí nghiệm Virus Lâm sàng tại Trung tâm Y tế Đại học Washington, cho biết, các vắc xin hàng đầu, bao gồm vắc xin Pfizer-BioNTech hiện được ủy quyền, nhắm mục tiêu cụ thể vào protein đột biến - một cấu trúc nhọn trên vi rút cắm vào các tế bào để bắt đầu lây nhiễm - nhưng các kháng thể có thể bám vào nhiều vị trí khác nhau dọc theo điểm đột biến đó.
Nếu mũi nhọn phát triển đột biến chỉ ở một vị trí, thì các loại kháng thể còn lại vẫn có thể bám lấy ở nơi khác. Điều đó có nghĩa là, vì vắc xin tạo ra nhiều loại kháng thể, các đột biến tinh vi trong virus sẽ không làm cho chúng kém hiệu quả.
Tiến sĩ William Schaffner, một chuyên gia về bệnh truyền nhiễm tại Trung tâm Y tế Đại học Vanderbilt, cho biết: “Nếu protein đột biến thay đổi để nó có thể né tránh một phần kháng thể đang cố gắng khóa vào nó… thì điều đó sẽ làm giảm hiệu quả của vắc-xin”.
Một lần nữa, một sự thay đổi nhỏ trong protein đột biến có thể sẽ không gây ra vấn đề gì, nhưng các nhà khoa học vẫn đang kiểm tra.
Ngoài việc xem xét các phản ứng của kháng thể, các nhà khoa học có thể nghiên cứu xem liệu các đột biến mới có thay đổi cách thức hoạt động của virus hay không, bao gồm cả việc liệu nó có lây nhiễm vào tế bào hiệu quả hơn so với các biến thể khác hay không.
Tuy nhiên, cách thức virus liên kết với các tế bào trong một món ăn không phải lúc nào cũng chuyển thành mức độ lây nhiễm trong tự nhiên, Schaffner nói. Các nghiên cứu trong phòng thí nghiệm phải được kết hợp với dữ liệu từ các kịch bản trong thế giới thực để xác định mức độ dễ dàng lây lan của một biến thể cụ thể. Để so sánh hai biến thể, các nhà khoa học sẽ cần dữ liệu trường tương tự liên quan đến cả hai; ví dụ, người ta có thể so sánh tỷ lệ lây lan giữa các cơ sở chăm sóc dài hạn tương tự, trường học hoặc thành phố với các hạn chế y tế công cộng có thể so sánh được.
Dựa trên hơn 1.000 trường hợp nhiễm COVID-19 được báo cáo do biến thể mới gây ra, nó dường như không gây ra bệnh nghiêm trọng hơn các phiên bản khác của virus. Tuy nhiên, vẫn chưa rõ liệu biến thể có khả năng truyền tải nhiều hơn hay không.
