> Tăng tốc cho cửa khẩu quốc tế Bờ Y
 |
| Đường đẹp thế này nhưng hiện chỉ phục vụ chủ yếu cho người dân địa phương đi nương rẫy. |
Khu kinh tế cửa khẩu quốc tế Bờ Y ( Ngọc Hồi, Kon Tum) nơi tiếp giáp với Lào-Campuchia-Việt Nam được Chính phủ chấp thuận đầu tư từ năm 1999 và đưa vào quy hoạch phát triển các khu kinh tế cửa khẩu của Việt Nam đến năm 2020.
Quy hoạch chung phát triển Khu kinh tế cửa khẩu quốc tế Bờ Y đến năm 2025 được Thủ tướng phê duyệt.Theo đó, diện tích tự nhiên của Khu kinh tế 70.438ha gồm các khu công nghiệp, khu đô thị và nhiều phân khu chức năng, có cả trường đại học, cao đẳng nghề...
Quy mô và các mục tiêu về đầu tư phát triển khu kinh tế cửa khẩu quốc tế Bờ Y theo quy hoạch chung là rất lớn, đến năm 2025 thành đô thị loại II vùng biên giới, với hướng phát triển hiện đại, bền vững, môi trường thân thiện, văn minh.
Theo tính toán của tỉnh Kon Tum, tổng nhu cầu vốn giai đoạn năm 2011 đến 2015 là 79.168 tỷ đồng. Từ năm 2005 đến 2010, đã có 58 dự án đầu tư hạ tầng từ nguồn vốn ngân sách Nhà nước được thực hiện.
Trong số các dự án hoàn thành, có việc xây dựng con đường nối từ cửa khẩu Bờ Y ra quốc lộ 14 (đường Hồ Chí Minh) ở phía bắc thị trấn Plei Kần-Ngọc Hồi bao gồm các gói thầu: Đường NT18 dài 12,6km tổng vốn 460,9 tỷ đồng nối từ Khu kinh tế Bờ Y đến đoạn tiếp giáp với dự án N5. Đường N5 dài 6,291km nối từ NT18 đến đường Hồ Chí Minh.
Đoạn này đường rộng 6-8 làn xe, có nhiều bồn hoa giữa các làn xe, có đoạn mặt đường rộng 40-50m rất hiện đại, tổng kinh phí xây dựng 478,9 tỷ đồng, bình quân mỗi km đầu tư gần 80 tỷ đồng. Đến nay, hai bên đường chỉ là lô cao su, rẫy ngô sắn, cà phê.
Về tương lai, con đường này là cần thiết để phá thế độc đạo và giảm áp lực lưu thông từ thị trấn Plei Kần theo quốc lộ 40 lên cửa khẩu Bờ Y. Tuy nhiên, hiện nay toàn bộ lưu lượng xe và người từ các nơi lên cửa khẩu đều đi theo quốc lộ 40, bởi thuận đường và tiện lợi, gần như không ai đi đường N5.
Trong khi quốc lộ 40 nâng cấp lôm nhôm, chắp vá; hầu hết các đoạn mặt đường chỉ rộng chừng 4m thì việc xây dựng con đường gần 1.000 tỷ đồng không phát huy hiệu quả là rất lãng phí.
Theo đánh giá của ông Nguyễn Hữu Hải-Phó Chủ tịch thường trực UBND tỉnh Kon Tum: Hoạt động của các doanh nghiệp trong khu kinh tế hiệu quả thấp, hoạt động cầm chừng.
Các dự án đã đăng ký đầu tư và dự án đang hoạt động có quy mô nhỏ, vốn ít, dịch vụ nhỏ lẻ. Số dự án đăng ký ảo nhiểu, vốn đăng ký lớn nhưng vốn thực hiện quá thấp, tiến độ triển khai chậm, hầu hết nhà đầu tư đến đăng ký sau đó không triển khai thực hiện.
Tỉnh Kon Tum cũng đang triển khai dự án : Đường lên cột mốc ngã ba biên giới Lào-Campuchia-Việt Nam, tổng kinh phí 250 tỷ đồng nối từ quốc lộ 40 lên cột mốc.
Con đường ngoằn ngoèo trên sườn đồi trọc không có dân cư. Khi đi vào sử dụng chủ yếu phục vụ việc đi làm nương rẫy của bà con. Trong khi để lên cột mốc này đã có đường tuần tra biên giới đã làm bê tông đi lại thuận lợi cách cột mốc chỉ trên dưới một trăm mét.
Các công trình khi được thuyết minh để đầu tư đều có những lợi ích lớn, tuy nhiên những công trình hàng trăm tỷ, nghìn tỷ đồng khi hoàn thành hiệu quả sử dụng không cao.
