 |
| Binh sĩ Ukraine ở Donetsk. Ảnh: Getty |
Trong bối cảnh cuộc chiến trên bộ lớn nhất ở châu Âu kể từ năm 1945 hiện đang bước vào một giai đoạn mới, đây là sáu kịch bản có thể diễn ra.
Ngừng bắn
Seth Jones cho biết giai đoạn tiếp theo của cuộc xung đột sẽ được xác định bằng việc Ukraine có thể giành lại lãnh thổ nhanh hay chậm như thế nào trong cuộc phản công của mình.
Ông nói, nếu Ukraine tiến chậm, triển vọng đàm phán với Nga sẽ tăng lên, điều đó có thể sẽ được khuyến khích bởi một số nước phương Tây.
Tuy nhiên, nếu Ukraine có thể giảm diện tích lãnh thổ do Nga nắm giữ từ 20% hiện tại xuống còn khoảng 10-15%, thì khả năng đàm phán sẽ ít hơn, ông nói thêm.
Các cuộc đàm phán có thể dẫn đến một lệnh ngừng bắn tạm thời, tình trạng tương tự ở biên giới Bắc và Nam bán đảo Triều Tiên, nơi không bên nào công nhận rằng chiến tranh đã kết thúc.
“Đó không phải kết thúc. Đó chỉ là giảm cường độ, ít nhất là tạm thời, và nó trở thành một thứ gì đó gần giống với một cuộc xung đột đóng băng, có thể nóng lên hoặc hạ nhiệt tùy thuộc vào các yếu tố," ông nói.
Theo kịch bản này, Nga có thể hy vọng rằng Mỹ và các nước phương Tây khác sẽ không còn quan tâm đến cuộc xung đột và giảm ủng hộ Ukraine.
"Điều đó cuối cùng sẽ thay đổi cán cân quyền lực theo hướng có lợi cho Nga và cho phép nước này giành các vùng lãnh thổ theo cách lý tưởng mà họ muốn vào tháng 2/2022”, Jones nói.
Thoả thuận hoà bình
Có khả năng xung đột sẽ kết thúc bằng một thỏa thuận hòa bình, nhưng Jones cho biết ông nghĩ rằng Nga “đã đổ vào quá nhiều vốn liếng chính trị và quân sự để có thể rút khỏi cuộc chiến mà không đạt được những thành công rõ ràng".
Jones nói rằng mặc dù không rõ Tổng thống Vladimir Putin sẽ chấp nhận như thế nào là "thành công", nhưng ông ấy có thể chấp nhận việc Nga giữ các phần lãnh thổ Ukraine trước đây mà Mátxcơva đã sáp nhập.
Câu hỏi phức tạp hơn là Ukraine sẽ sẵn sàng từ bỏ những gì trong một thỏa thuận. Tổng thống Volodymyr Zelensky đã nói rằng mục tiêu của Ukraine là lấy lại tất cả các khu vực mà Nga kiểm soát, bao gồm cả Crimea (sáp nhập Nga vào năm 2014 nhưng Ukraine không công nhận).
Jones nói: “Tôi nghĩ rằng một thỏa thuận hòa bình rất khó xảy ra trong tình hình này.”
Nga chiến thắng
"Có thể cho rằng, ít nhất cho đến tháng 2/2022, quân đội Nga là một trong ba đội quân hùng mạnh nhất trên thế giới bên cạnh Mỹ và Trung Quốc. Nhưng Ukraine đã ngăn chặn một chiến dịch chớp nhoáng của Nga nhằm giành quyền kiểm soát Kiev”, Jones nói, cho rằng Ukraine đã đạt được một chiến thắng quan trọng trong việc ngăn điều đó xảy ra.
Theo Jones, Nga có thể chấp nhận một "chiến thắng" dưới hình thức một thỏa thuận hòa bình, công nhận các vùng lãnh thổ sáp nhập từ Ukraine là thuộc Nga.
Jones cho biết, trong tình hình hiện tại, các lực lượng Nga có rất ít triển vọng cho các hoạt động tấn công. Theo chuyên gia, mục tiêu của Nga bây giờ là củng cố các vùng lãnh thổ mà họ kiểm soát, ngăn chặn các lực lượng Ukraine giải phóng thêm lãnh thổ và sau đó chờ đợi.
Nga rút lui, Ukraine chiến thắng
Có khả năng Ukraine sẽ giành được lợi thế ở những nơi như Luhansk và Donetsk ở phía đông và Zaporozhye ở phía nam như một phần của cuộc phản công.
Jones nói: “Có khả năng Ukraine sẽ đạt được những bước tiến lớn, nhưng việc đẩy lùi người Nga ra khỏi những vùng lãnh thổ mà họ kiểm soát, điều đó sẽ rất khó khăn”.
 |
| Binh sĩ Ukraine được huấn luyện sử dụng xe tăng Leopard 2. Ảnh: Getty |
Xung đột kéo dài
Một khả năng có thể xảy ra là giao tranh tiếp tục diễn ra quyết liệt trong nhiều tháng hoặc thậm chí nhiều năm mà không có người chiến thắng. Cuộc xung đột về cơ bản có thể trở thành một cuộc chiến tiêu hao, trong đó cả hai bên cố gắng bào mòn nhau đến mức sụp đổ.
Không rõ bên nào sẽ có thể cầm cự lâu hơn. Trong khi Ukraine nhận được sự hỗ trợ đáng kể từ phương Tây, thì Nga có nhiều nhân lực hơn, Jones nói.
Tướng Mark Milley, Chủ tịch Hội đồng Tham mưu trưởng Liên quân Mỹ, cho biết vào tháng 5 rằng ông nghĩ xung đột có thể kéo dài nhiều thập kỷ, vì Nga sẽ đấu tranh để đạt được các mục tiêu quân sự của mình.
Tuy nhiên, nhân lực dồi dào của Nga có nghĩa là Ukraine khó có thể giành lại toàn bộ lãnh thổ mà họ cho là của mình, ông nói thêm.
"Điều đó có nghĩa là giao tranh sẽ tiếp tục, sẽ rất khó khăn. Và đến một lúc nào đó, cả hai bên sẽ đàm phán để giải quyết hoặc sẽ đi đến một kết luận quân sự", ông nói.
Chiến tranh hạt nhân và/hoặc sự can thiệp của NATO
Kịch bản bùng phát chiến tranh hạt nhân đã nhiều lần được các chuyên gia đưa ra kể từ khi Nga bắt đầu chiến dịch quân sự ở Ukraine.
Jones nói rằng có những rủi ro lớn liên quan đến việc sử dụng vũ khí hạt nhân, và không rõ liệu NATO có tham gia vào kịch bản đó hay không. Một quan chức cấp cao trước đây từng nói rằng việc Nga sử dụng vũ khí hạt nhân có thể gây ra "phản ứng vật lý" từ NATO.
Tuy nhiên, Jones nói rằng việc NATO tuyên chiến với Nga có thể tạo ra một cuộc chiến lớn kéo theo các nước khác như Trung Quốc, đây là điều mà khối này có thể muốn tránh.
Thay vào đó, NATO trước tiên có thể sẽ xem xét tăng cường trừng phạt và hỗ trợ vũ khí cho Ukraine.
