Tại phiên thảo luận, Chủ tịch Quốc hội Vương Đình Huệ cho biết, rút bảo hiểm xã hội (BHXH) một lần là vấn đề người lao động quan tâm nhất. Dự thảo luật mới quy định thời gian đóng tối thiểu để được lương hưu từ 20 năm xuống 15 năm, hướng đến 10 năm sẽ tác động một phần tới tình trạng này.
Theo Chủ tịch Quốc hội, nhiều nước có chính sách an sinh tốt trên thế giới không cho rút bảo hiểm một lần, thậm chí còn không phải quy định điều đó vì họ không có nhu cầu. Tuy nhiên, nước ta thì khác, vì khó khăn nên họ mới phải rút để trả nợ, trang trải cuộc sống… Vì thế có ý kiến cho rằng, không nên cấm đoán nhưng phải thiết kế chính sách để lưu người đóng vào hệ thống, hạn chế tình trạng rút bảo hiểm một lần.
 |
Chủ tịch Quốc hội Vương Đình Huệ. Ảnh PV |
Chủ tịch Vương Đình Huệ cũng cho rằng không nên phân biệt việc cho phép rút bảo hiểm một lần trước hay sau khi luật này có hiệu lực, bởi nếu luật mới không cho phép sẽ tác động đến tâm tư, tình cảm của người lao động, khiến tình trạng rút bảo hiểm một lần tăng thêm.
Theo Chủ tịch Quốc hội, cần thiết kế chính sách sao cho người lao động có lựa chọn tốt nhất khi tham gia BHXH. Ví dụ, nhiều cách thức như người có thời gian đóng mà chưa hưởng lương hưu thì vẫn được trợ cấp hoặc có thể tích hợp bảo hiểm y tế do ngân sách chi trả; hoặc phương án rút một phần, lưu lại một phần rồi sau vẫn có thể quay lại đóng tiếp.
Chủ tịch Quốc hội cũng thông tin, từ Hội nghị Trung ương 7, có 2 nghị quyết chưa ban hành được là các nghị quyết về cải cách chính sách tiền lương và nghị quyết cải cách chính sách BHXH.
“Lộ trình cải cách tiền lương dự kiến làm từ 2021 nhưng bị tác động của COVID-19 nên trình Trung ương cho phép lùi lại. Giờ Chính phủ bàn, quyết định tiến hành vào 1/7/2024”, Chủ tịch Quốc hội nói.
Còn với chính sách BHXH, đã thể chế hóa được rồi, là vấn đề tuổi nghỉ hưu trong Bộ Luật Lao động. Do độ trễ của cải cách tiền lương, nếu dự án này thảo luận, kỳ sau thông qua, có thể áp dụng gần như song trùng cải cách bảo hiểm với cải cách tiền lương "thì rất đẹp".
Chủ tịch Quốc hội khẳng định, cải cách lần này là bước thay đổi căn bản về chính sách BHXH theo hướng hình thành chiến lược đa tầng, một là tiền lương hưu trí; hai là bảo hiểm xã hội bắt buộc; tầng 3 là BHXH tự nguyện kết hợp với bảo hiểm thương mại. Qua đó hình thành hệ thống bảo hiểm đa tầng tiến tới bao phủ BHXH toàn dân.
Sau bao nhiêu năm thì được rút phần còn lại?
Tại phiên thảo luận, Bộ trưởng Bộ Tài chính Hồ Đức Phớc cho biết, theo phương án 2, sẽ cho người lao động rút 50% và giữ lại 50%. Tuy nhiên, cơ sở nào để rút 50%?
"Ví dụ, cơ cấu đóng quỹ BHXH là 25,5%, trong đó 8% là người lao động đóng còn 17,5% là doanh nghiệp đóng. Trong đó, 14% là chế độ hưu trí, tử tuất. Vậy tôi nghĩ, nên để lại 14% mà doanh nghiệp đóng cho người lao động để giữ lâu dài, còn lại 11,5% thì người lao động muốn rút ra sẽ được rút. Nếu như vậy sẽ tương ứng được rút ra khoảng gần 46% còn 54% để lại", Bộ trưởng nêu.
Thêm vào đó, theo ông, cần quy định trong thời gian bao nhiêu năm, nếu không đóng thì cho họ rút phần còn lại, hay có phương án nào đó, còn hiện nay vẫn bỏ ngỏ, nói cách khác là có khoảng trống.
"Tức là khi người lao động chỉ rút 46%, để lại 54% hay rút 50% để lại 50% thì sau bao nhiêu năm mà họ không tiếp tục quay trở lại đóng sẽ được rút cả, chứ không lẽ tiền đó lại để BHXH chiếm dụng?", ông Phớc nêu.
