Lo ngại hình thành các "khu nhà ổ chuột” trên cao
Căn hộ “hộp diêm” từng bị dư luận phản đối, nay chính Bộ Xây dựng lại ban hành Thông tư 21 cho phép xây căn hộ 25m2 với tỷ lệ nhất định trong các dự án thương mại. Việc Bộ này cho xây loại căn hộ siêu nhỏ tiếp tục gây ra nhiều tranh cãi.
Trao đổi với PV, TS.KTS Đào Ngọc Nghiêm, nguyên Giám đốc Sở Quy hoạch Kiến trúc Hà Nội, Phó Chủ tịch Hội Quy hoạch Phát triển Đô thị Việt Nam cho rằng, việc Bộ Xây dựng cho phép xây căn hộ 25m2 là giải pháp hợp lý, phù hợp với thực tiễn có thể giải quyết được vấn đề bức xúc về nhà ở của những người có thu nhập thấp hiện nay.
Tuy nhiên, TS.KTS Đào Ngọc Nghiêm cũng lo ngại việc này sẽ hình thành những "khu nhà ổ chuột” trên cao và sẽ rất khó để cung ứng hạ tầng kỹ thuật.
“Cùng một diện tích nhưng rất nhiều nhà ở 25m2 thì yêu cầu về điện, nước, môi trường, hạ tầng... sẽ rất cao cho nên cần phải có giải pháp tạo ra một cơ cấu căn hộ hợp lý. Một số khu vực cần phải có điều tra xã hội học để xử lý vấn đề này. Trong đó, cần căn cứ vào khu chức năng sẽ xây dựng và cho phép làm căn hộ 25m2, chứ không phải áp dụng cơ cấu tỷ lệ 25% căn hộ dưới 45m2 trong toàn dự án để áp dụng cho tất cả mọi địa điểm”, ông Nghiêm nói.
Để tránh những hệ lụy về sau, ông Nghiêm cho rằng bên cạnh cho phép làm căn hộ 25m2 đề nghị nên có chính sách đầu tư ưu đãi, khuyến khích mô hình cho thuê nhà ở, thuê mua nhà ở…
Đồng tình với quan điểm của ông Nghiêm, nhiều chuyên gia trong lĩnh vực bất động sản lo ngại việc xây căn hộ 25 m2 sẽ phát sinh thêm nhiều vấn đề liên quan đến cơ sở hạ tầng, đặc biệt nếu xây dựng tại các khu vực trung tâm, vùng lõi tại các đô thị lớn như TP Hà Nội và TP.HCM khi mật độ dân số ở đó khá cao. Đồng thời, việc quản lý sao cho các khu này luôn gọn gàng, sạch sẽ không nhếch nhác, trở thành khu ổ chuột. Nếu làm không tốt, căn hộ 25m2 sẽ để lại hậu quả khó khắc phục cho xã hội.
Không phù hợp với chiến lược phát triển nhà ở?
KTS Phạm Thanh Tùng, Chánh Văn phòng Hội KTS Việt Nam cho biết, việc thông tư ban hành, đi vào cuộc sống chỉ là giải pháp tình thế để giải quyết vấn đề bức xúc về nhà ở của thị trường, nhưng về lâu dài việc bố trí những căn hộ 25m2 không phù hợp với sự phát triển, đặc biệt với chiến lược phát triển nhà ở của Chính phủ là đến năm 2025-2030 có bình quân người dân đô thị là 20m2/người.
“Vậy căn hộ 25m2 dành cho ai, dành cho người độc thân hay hộ gia đình. Nếu hộ độc thân thì ở các nước họ cũng không khuyến khích dạng căn hộ kiểu đó”, KTS Phạm Thanh Tùng đặt câu hỏi.
Ông Tùng lý giải, khi một gia đình với 4-5 người mua căn hộ 25m2 sống chen chúc, thì chúng ta sẽ quay lại những năm 70 thời kỳ trước đổi mới, là những căn hộ của tòa nhà 5 tầng, là những chung cư cũ mà ngày hôm nay chúng ta đang bức xúc chưa biết giải quyết thế nào bởi đang xuống cấp trầm trọng, đang là những "khu nhà ổ chuột”.
“Căn hộ 25m2 chúng ta cũng không thể quy định được họ chỉ được phép ở 1-2 người…, ở hay không quyền của họ, không ai cấm họ, họ đã mua căn hộ việc ở thế nào là quyền của họ. Mặc dù chúng ta có quy định tỷ lệ căn hộ 25m2 nhưng không ai quy định căn hộ đó được ở mấy người. Tôi cho là những người chuẩn bị thông tư này chưa tính đến thực tế cuộc sống và cũng chưa bám vào luật cũng như Hiến pháp. Những người làm luật hay nghị định cũng cần phải trên cơ sở của cái lớn hơn, bao trùm lên cả là Hiến pháp về quyền con người, quyền có chỗ ở, quyền cư trú và đi lại… Hiện nay, Hiến pháp có cấm con người không được đến TP. HCM và TP Hà Nội đâu?”, ông Tùng phân tích.
Theo ông Tùng, việc Bộ Xây dựng ban hành Thông tư 21 cho phép xây căn hộ 25m2, trước mắt sẽ rất có lợi cho các nhà đầu tư bất động sản, họ sẽ chăm chăm xây nhà bán lấy tiền, nhưng cũng kéo theo nhiều hệ lụy như việc quản lý dân số đô thị, vấn đề trường học, giao thông và tất cả những sinh hoạt cộng đồng sẽ tải lên đó.
“Hầu như chúng ta không nghĩ đến việc này, chúng ta chỉ nghĩ giải quyết căn hộ 25m2. Còn nó là cái gì, hậu quả nó như thế nào thì người ta chưa lường hết. Và cái chưa lường hết vẫn phù hợp với tư duy nhiệm kỳ thôi. Cho nên thực tế chúng ta rất hay có những thông tư sửa đổi với lý do phù hợp cho cuộc sống nhưng khi chúng ta bắt đầu làm cũng chưa phù hợp với cuộc sống nữa”, ông Tùng nói.
Ông Nguyễn Văn Đính, Phó Tổng thư ký Hiệp hội Bất động sản Việt Nam cho rằng, việc cho phép làm căn hộ 25m2 là phù hợp, nhưng cần lưu ý, dạng căn hộ siêu nhỏ này chỉ nên cho phép thực hiện ở những khu riêng biệt, chuyên căn hộ diện tích bé, chứ không nên lẫn lộn vào các khu nhà ở thương mại với diện tích từ 50 - 60 m2 trở lên.
Theo Thông tư 21/2019/TT-BXD của Bộ Xây dựng về Quy chuẩn kỹ thuật quốc gia về nhà chung cư (QCVN 04:2019/BXD) có hiệu lực thi hành từ ngày 1/7/2020, diện tích sử dụng tối thiểu của căn hộ chung cư sẽ không nhỏ hơn 25m2 đối với dự án nhà ở thương mại, tuy nhiên phải đảm bảo tỷ lệ căn hộ chung cư có diện tích nhỏ hơn 45 m2 không vượt quá 25% tổng số căn hộ chung cư của dự án.