Chính sách, giải pháp tín dụng phát triển đào tạo nghề

Theo Báo cáo của Bộ Lao động Thương binh và Xã hội đưa ra tại Hội nghị biểu dương doanh nghiệp tiêu biểu tạo việc làm với người khuyết tật tổ chức tại Hà Nội ngày 30/11/2017 có nêu: “Tính đến nay có 60% người khuyết tật đang trong độ tuổi lao động và 75% trong số này tham gia hoạt động kinh tế, trên 70% hoạt động kinh tế trong lĩnh vực nông nghiệp, khoảng 80% hoạt động kinh tế dưới hình thức tự làm hoặc lao động hộ gia đình; khoảng 15% là lao động làm công ăn lương”. Như vậy tại Việt Nam còn hàng  triệu người khuyết tật trong độ tuổi lao động còn khả năng lao động cần được hỗ trợ dậy nghề và vay vốn tạo việc tuy nhiên hiện nay nguồn vốn ưu đãi dành riêng cho người khuyết tật còn rất hạn chế.

Việc phát triển kinh tế gắn với xóa đói, giảm nghèo, tạo việc làm và bảo đảm an sinh xã hội cho hàng triệu người khuyết tật là đối tượng yếu thế, thiệt thòi, dễ bị tổn thương, thiếu việc làm, thu nhập thấp... luôn được Đảng, Nhà nước quan tâm, dành nhiều chính sách ưu đãi đối với người khuyết tật, trong đó có chính sách ưu đãi về tín dụng đối với người khuyết tật và các doanh nghiệp sản xuất, kinh doanh sử dụng lao động là người khuyết tật, giúp họ có thu nhập ổn định, vươn lên tạo dựng cuộc sống độc lập, bớt gánh nặng cho gia đình và xã hội.

Trải qua 15 năm xây dựng và phát triển, đồng hành cùng với người nghèo và các đối tượng chính sách khác, được sự lãnh đạo của Đảng và Nhà nước, sự hỗ trợ của cấp ủy, chính quyền địa phương, sự phối hợp chặt chẽ của các tổ chức chính trị - xã hội, NHCSXH đã tập trung các nguồn lực, đẩy mạnh thực hiện các chương trình tín dụng chính sách, góp phần hỗ trợ vốn vay cho người khuyết tật và các doanh nghiệp sản xuất, kinh doanh sử dụng lao động là người khuyết tật góp phần thực hiện giảm nghèo bền vững, bảo đảm an sinh xã hội, xây dựng nông thôn mới.

Cụ thể, để hỗ trợ tín dụng đối với người khuyết tật và các doanh nghiệp sản xuất, kinh doanh sử dụng lao động là người khuyết tật, NHCSXH đã cho các đối tượng này vay vốn thông qua Quỹ quốc gia về việc làm; Dự án “Mở rộng tiếp cận tài chính cho người khuyết tật - Tài trợ quy mô nhỏ cho các cơ sở sản xuất, kinh doanh sử dụng, phục vụ hoặc do khuyết tật làm chủ” do Quỹ Nippon của Nhật Bản tài trợ và một số chương trình tín dụng khác. Đối với Dự án “Mở rộng tiếp cận tài chính cho người khuyết tật - Tài trợ quy mô nhỏ cho các cơ sở sản xuất kinh doanh sử dụng, phục vụ hoặc do khuyết tật làm chủ” do Quỹ Nippon của Nhật Bản tài trợ, NHCSXH tiếp nhận nguồn vốn tài trợ 450 nghìn USD từ Quỹ Nippon và hiện đang triển khai thực hiện tại thành phố Đà Nẵng, Hà Nội và Quảng Ninh.

Đến ngày 28/2/2018, dư nợ cho vay đối doanh nghiệp sử dụng lao động là người khuyết tật, người khuyết tật tự phát triển sản xuất tại NHCSXH đạt 118 tỷ đồng, với 5.838 khách hàng còn dư nợ, chiếm tỷ lệ 0,07% trên tổng dư nợ và 0,07% trên tổng số hộ còn dư nợ các chương trình tín dụng của NHCSXH (dự nợ cho vay của NHCSXH là 170.775 tỷ đồng, với trên 6,7 triệu khách hàng còn dư nợ ), trong đó dư nợ đối với các cơ sở sản xuất, kinh doanh sử dụng lao động là người khuyết tật là 3,6 tỷ đồng, với 22 cơ sở còn dư nợ. Trong đó, dư nợ cho vay từ dự án Nippon đối với người khuyết tật, doanh nghiệp  sử dụng lao động là người khuyết tật là 4,5 tỷ đồng, với 24 khách hàng còn dư nợ.

Hiện nay, NHCSXH cho vay đối với người khuyết tật và doanh nghiệp sản xuất, kinh doanh sử dụng lao động là người khuyết tật chủ yếu thông qua nguồn vốn từ Quỹ quốc gia về việc làm, nguồn vốn từ nhà tài trợ Nippon, chưa có nguồn vốn dành riêng để cho vay đối với người khuyết tật và doanh nghiệp sản xuất, kinh doanh sử dụng lao động là người khuyết tật để phát triển kinh tế. Tuy nhiên, từ năm 2014 đến nay, nguồn vốn Quỹ quốc gia về việc làm chưa được bổ sung thêm để NHCSXH mở rộng cho vay giải quyết việc làm đến các đối tượng chính sách trong đó có người khuyết tật, mà chỉ thực hiện cho vay bằng nguồn vốn quay vòng. Do vậy người lao động khuyết tật cũng chưa có điều kiện tiếp cận nhiều hơn các nguồn vốn ưu đãi tạo việc làm, mặt khác cũng chưa có cơ chế và chưa phân bổ nguồn vốn vay cho đối tượng này, dẫn đến tỷ lệ người khuyết tật được tiếp cận với nguồn vốn vay ưu đãi thấp.