Chè vằng: Thanh nhiệt, lợi sữa

Giải nhiệt, giải độc

Chè vằng được xem là cây thuốc nam có nhiều lợi ích sức khỏe cho con người. Theo Đông y, chè vằng có vị hơi đắng, tính mát, có tác dụng thanh nhiệt, lợi mát, hoạt huyết, tiêu viêm. Còn theo kinh nghiệm dân gian, người ta hay dùng chè vằng tươi hoặc đã phơi khô nấu lấy nước uống. Hiện nay, chè vằng được chế biến thành từng túi nhỏ và đóng gói, rất tiện lợi. Bên cạnh đó, thân và lá chè vằng còn được chiết xuất thành cao chè vằng để tiện vận chuyển, bảo quản và sử dụng.

Ở nhiều vùng quê, người ta thường hái cây vằng về rồi băm nhỏ thành từng khúc dài khoảng 7- cm, đem phơi khô trữ uống dần. Uống chè vằng cũng giống như uống chè xanh nhưng ưu điểm hơn hẳn của chè vằng là có thể hâm lại đôi ba lần mà nước vẫn đậm đà. Nước chè vằng thoạt uống có vị đắng, sau thấm ngọt. Giữa lúc tiết trời nóng nực, mồ hôi đầm đìa mà có được bát nước chè vằng thì cơn khát sẽ tiêu tan, toàn thân mát mẻ, sảng khoái.

Tốt cho phụ nữ sau sinh

Chống nhiễm khuẩn hậu sản: Hầu hết các chị em ở miền Trung đều chuẩn bị sẵn chè vằng trước khi sinh bởi loại trà này có tác dụng trị nhiễm khuẩn sau đẻ bởi nó có thể giúp hỗ trợ điều trị các bệnh viêm nhiễm cho phụ nữ sau khi sinh, viêm hạch bạch huyết, viêm tử cung, viêm tuyến sữa, bế kinh, khí hư… Có được những lợi ích này là nhờ cây chè vằng có chứa các chất terpenoit, glycosid, flavonoid và ancaloid. Các nghiên cứu đã chứng minh flavonoid và ancaloid trong chè vằng có tác dụng kháng khuẩn, chống viêm, làm vết thương mau lành, thông huyết, điều kinh, cải thiện sự lưu thông máu.

 Đại học Dược Hà Nội cũng có đề tài nghiên cứu “Chống nhiễm khuẩn ở cây chè vằng mọc ở Quảng Nam - Đà Nẵng”. Nghiên cứu được áp dụng điều trị trên 254 sản phụ và cho nhiều kết quả đáng chú ý. Trong đó, nếu không dùng thuốc kháng sinh mà chỉ dùng chè vằng trong trường hợp đẻ thường, sẽ giúp giảm 50% thuốc kháng sinh trong trường hợp đẻ khó.

Lợi sữa: Ở một số vùng như Quảng Nam, Đà Nẵng, Thừa Thiên Huế… phụ nữ sau khi sinh thường sắc chè vằng uống để kích thích ăn ngon miệng, tăng tiết sữa. Chỉ cần nấu nước chè vằng uống hàng ngày, kết hợp với chế độ ăn uống có nhiều thực phẩm lợi sữa như chân giò hầm đu đủ xanh, xôi ngô… sẽ thấy tác dụng lợi sữa rất rõ rệt.

Chống viêm: Mạnh hơn cả kháng sinh

Bệnh viện Thái Bình cũng đã từng thực hiện kháng sinh đồ so sánh tác dụng của chè vằng với penicillin và streptomycin, clorocid (ba loại thuốc kháng sinh được sử dụng phổ biến). Kết quả cho thấy chè vằng có tác dụng kháng khuẩn mạnh hơn các thuốc trên đối với tụ cầu khuẩn (Staphyllococcus) và liên cầu khuẩn tan huyết (Streptococcus hemolytique). Bệnh viện này đã sử dụng chè vằng chữa khỏi bệnh áp xe vú. Cách dùng là lấy lá chè vằng giã nát đắp vào chỗ áp xe vú hoặc giã lá trà với cồn 50 độ rồi đắp vào nơi áp xe 3 lần trong ngày, 2 lần trong đêm. Thời gian điều trị kéo dài từ 1 ngày đến 1 tuần tùy theo thể trạng bệnh và người bệnh bắt đầu chữa bằng lá chè vằng sớm hay muộn.

Trị mụn nhọt, chốc lở

Theo kinh nghiệm dân gian, lá chè vằng thường được đun lấy nước tắm rửa chữa ghẻ, ngứa hay lở chốc. Nhiều người dùng lá chè vằng sắc uống hoặc nấu như trà xanh để chữa mụn nhọt, chữa rắn rết hay côn trùng cắn. Ngoài lá và cành, rễ cây chè vằng mài với dấm thanh còn có tác dụng làm ung nhọt đang mưng mủ sạch mủ.

Ngoài ra, chè vằng còn được dùng trong trường hợp dạ dày, gan kém hoạt động, táo bón, ăn uống không tiêu. Bởi glucocid (chất tạo ra vị đắng trong chè vằng) có tác tăng chuyển động trong dạ dày và ruột chuyển động, giúp kích thích tiêu hóa. Đặc biệt, chè vằng giá rẻ, dễ mua, dễ sử dụng nên bất kỳ ai cũng có thể tận hưởng những lợi ích tuyệt vời từ nó.