Du lịch... 0 đồng
Ngày chủ nhật đẹp trời, chúng tôi theo chân anh Y Thuyl Niê tham quan vườn cà phê ở buôn Brăh (xã Cư Dliê M’nông, huyện Cư M’gar). Tour còn có sự tham gia của 10 thanh niên đến từ các huyện khác nhau trong tỉnh Đắk Lắk. Để buổi tham quan diễn ra suôn sẻ, anh Y Thuyl lên kế hoạch trước rồi chia sẻ lên trang Facebook cá nhân cho mọi người tham khảo, sắp xếp thời gian.
Ngày “đi tuor”, anh Y Thuyl có mặt từ sớm tại điểm tham quan để đón các thành viên từ nơi xa đến. Có người anh từng gặp, có người mới biết nhau qua mạng xã hội, những bỡ ngỡ ban đầu nhanh chóng được xua tan bằng màn chào hỏi bên ly cà phê thơm lừng.
Sương sớm tan dần, Y Thuyl đưa đoàn thăm vườn cà phê tái canh hơn 2 năm tuổi đang cho quả trĩu cành. Chủ vườn là anh Y Dịu Ktla, chia sẻ, nhà có 6 sào cà phê già cỗi nhưng do thiếu vốn nên tái canh trước 2 sào vào cuối năm 2017. Điều anh lo lắng nhất khi tái canh là bệnh tuyến trùng trên cây cà phê. May nhờ Y Thuyl thường xuyên lui tới vườn hướng dẫn quy trình trồng từ khâu xử lý mầm bệnh trong đất, chọn giống, sử dụng phân bón, nên vườn nhà anh Y Dịu mới phát triển tươi tốt, tỉ lệ tái canh đạt chất lượng trên 85%.
Chỉ vào cây cà phê đang dần xanh lại, anh Y Thuyl phân tích: Khi cây đã nhiễm bệnh tuyến trùng phải dùng thuốc hóa học điều trị, cần tuân thủ liều lượng và thời gian dùng. Nếu trị 2-3 lần mà không thấy hồi phục thì nhổ bỏ, xử lý kỹ phần đất tránh lây sang cây khác. Những cây “ăn” thuốc xanh lại thì dùng thêm các loại chế phẩm sinh học để kích thích cây ra rễ (bệnh tuyến trùng thường tấn công vào bộ rễ). Người dùng nên chia lượng phân bón ra 4-5 lần bón/năm, khuyến khích sử dụng phân bón sinh học để tiến tới giảm dần việc lạm dụng phân bón hóa học...
Đi hết vườn này, Y Thuyl dẫn đoàn sang vườn cây khác cho đến khi nắng đổ trên đầu mới kết thúc hành trình. Mọi người chủ động phương tiện di chuyển tham quan, còn tiền ăn trưa, mỗi thành viên góp vài chục ngàn đi chợ nấu ăn.
Phá bỏ tư duy lạc hậu
Sau một hồi loay hoay dưới bếp, các thành viên trong đoàn đã nấu xong bữa trưa. Cơm canh bày sẵn, mọi người quây quần bên nhau cùng thưởng thức hương vị ẩm thực buôn làng đồng thời trao đổi thêm kiến thức nông nghiệp. Anh Y Ngọc Niê (buôn Drao, xã Cư Né, huyện Krông Púk)- thành viên có mặt trong chuyến tham quan, cho hay, từ trước đến giờ, anh trồng cà phê theo lối truyền thống, khi cây bị bệnh mới trị chứ không có giải pháp tổng thể từ trồng-chăm sóc-phòng và trị bệnh. Qua chuyến tham quan, được nghe chủ vườn giới thiệu kỹ quy trình canh tác hiện đại, anh Y Ngọc có thêm kiến thức quý báu áp dụng vào vườn cây gia đình.
Chia sẻ ý tưởng mở “tour trải nghiệm nông nghiệp 0 đồng”, Y Thuyl Niê cho biết xuất phát từ mong muốn tạo môi trường cho thanh niên, nhất là thanh niên dân tộc thiểu số có cơ hội đi thực tế học hỏi, tích lũy kiến thức làm nông nghiệp hiện đại. Đối tượng anh hướng đến là những thanh niên trẻ đam mê làm nông nghiệp nhưng đang gặp khó khăn trong việc tìm hướng sản xuất mới. Là trai bản địa Êđê, Y Thuyl hiểu rõ thanh niên buôn làng rất cần cù siêng năng nhưng lại yếu trong việc áp dụng khoa học kỹ thuật vào sản xuất dẫn đến hiệu quả kinh tế thấp.
Bản thân anh cũng từng rơi vào hoàn cảnh đó và đã thoát khỏi “bế tắc” khi là người đầu tiên ở buôn A Yun dám phá bỏ thói quen canh tác nông nghiệp truyền thống. Y Thuyl từng lén gia đình nhổ bỏ cà phê kém cỏi, thay bằng cây giống do chính tay anh ghép. Kiên trì vun trồng, chờ ngày đơm hoa kết trái, Y Thuyl mới dám thú nhận với bố mẹ “thủ phạm” nhổ bỏ cà phê năm ấy chính là mình.
Anh Y Thuyl (ngồi ngoài cùng bên phải) hướng dẫn cách trị bệnh cho cây cà phêNhững kiến thức nông nghiệp Y Thuyl có được phần lớn tích lũy trong quá trình tham gia các tour trải nghiệm thăm vườn cây do các hội nhóm trên mạng xã hội khởi xướng. 4 năm về trước, trong túi chỉ có ít tiền nhưng hễ nghe đâu có vườn cây đẹp là anh tìm tới tận nơi tham quan, chủ động kết bạn với những người mới quen để học hỏi kinh nghiệm. Nay có được vốn kiến thức nhất định, Y Thuyl mạnh dạn đứng ra làm người kết nối. Anh đặt mục tiêu mỗi tháng mở một tour đến những vùng khác nhau và chọn những chủ vườn cởi mở, sẵn lòng chia sẻ thông tin, tư vấn kỹ thuật cho bạn trẻ học hỏi.
