Đó là phát biểu của Bộ trưởng Quốc phòng Canada Harjit Sajjan tại Hội thảo khoa học quốc tế về Biển Đông lần thứ 12. Hội thảo với chủ đề “Duy trì hòa bình và hợp tác trong bối cảnh có nhiều biến động” do Học viện Ngoại giao (DAV), Quỹ Hỗ trợ Nghiên cứu Biển Đông (FESS) và Hội Luật gia Việt Nam (VLA) đồng tổ chức từ ngày 16-17/11 tại Hà Nội.
Nhận lời mời của ban tổ chức hội thảo, Bộ trưởng Sajjan và Chuẩn đô đốc Juergen Ehle, cố vấn cao cấp của Cơ quan Đối ngoại Liên minh châu Âu (EEAS) có các bài diễn văn quan trọng tại hội thảo. Bộ trưởng Sajjan nhấn mạnh rằng, Canada kêu gọi tất cả các nước tuân thủ Công ước Liên Hợp Quốc về Luật Biển (UNCLOS) 1982. Canada phản đối các hành động đơn phương làm leo thang căng thẳng khu vực và phá hoại sự ổn định ở Biển Đông, phản đối sử dụng vũ lực và đe dọa sử dụng vũ lực, cải tạo đảo trên diện rộng, xây dựng đồn bốt trên các điểm tranh chấp và sử dụng chúng cho các mục đích quân sự.
Canada thúc giục tất cả các bên tuân thủ cam kết phi quân sự hóa các điểm tranh chấp và các cam kết trong Tuyên bố về ứng xử của các bên ở Biển Đông (DOC), trông đợi một Bộ Quy tắc ứng xử trên Biển Đông (COC) dựa trên luật pháp quốc tế và không ảnh hưởng đến quyền lợi của các nước thứ ba.
Chuẩn đô đốc Ehle cho biết, an ninh an toàn, tự do hàng hải là quan tâm tối thượng của châu Âu. EU không muốn các hành động bất hợp pháp ở Biển Đông tạo tiền lệ xấu đối với các vùng biển gần châu Âu.
Một vấn đề nóng bỏng được đề cập đến trong hội thảo là dự luật Cảnh sát biển của Trung Quốc, trong đó có quy định cho phép lực lượng chấp pháp biển của Trung Quốc sử dụng vũ lực trong vùng biển nước này yêu sách. Dự luật này đã gây ra lo ngại nghiêm trọng, do việc Trung Quốc thực hiện dự luật sẽ đe doạ tính mạng và tài sản của ngư dân các nước, gây cản trở tự do hàng hải qua khu vực Biển Đông, Hoa Đông.
Học giả Trung Quốc giải thích rằng, đây là vấn đề nội bộ của Trung Quốc và Trung Quốc luôn theo đuổi chính sách hữu nghị truyền thống với các nước láng giềng trong vấn đề Biển Đông. Tuy nhiên, nhiều học giả Ấn Độ, Nhật Bản và Đông Nam Á tiếp tục bày tỏ sự lo ngại đối với dự luật, do Trung Quốc không làm rõ khu vực biển áp dụng dự luật cũng như những tiêu chí cho phép cảnh sát biển Trung Quốc sử dụng vũ lực. Tuy một số nước ven biển cũng cho phép lực lượng cảnh sát biển sử dụng vũ khí trong một số tình huống nhất định nhưng dự luật của Trung Quốc gây lo ngại chính vì cách hành xử tùy tiện của nước này đối với ngư dân và tàu thuyền các nước thời gian qua.
