Ngày 11/2, tại phiên họp thứ 42, Ủy ban Thường vụ Quốc hội thảo luận những vấn đề lớn còn ý kiến khác nhau của dự thảo Luật Sửa đổi, bổ sung một số điều của Luật Tổ chức Quốc hội. Liên quan đến tỷ lệ đại biểu Quốc hội (ĐBQH) hoạt động chuyên trách, Chủ nhiệm Ủy ban Pháp luật Hoàng Thanh Tùng cho biết, bên cạnh nhiều ý kiến tán thành quy định ít nhất 35% như hiện nay, cũng có không ít ý kiến đề nghị nâng lên mức 37 - 40% tổng số ĐBQH, hoặc cao hơn nữa.
Về việc này, Thường trực Ủy ban Pháp luật và Ban soạn thảo đưa ra hai phương án: Giữ quy định về tỷ lệ ĐBQH hoạt động chuyên trách ít nhất 35% (khoảng 175 đại biểu); và phương án hai là quy định đại biểu chuyên trách ít nhất 40% trên tổng số ĐBQH. Trên cơ sở phân tích những ưu điểm và hạn chế của từng phương án, Thường trực Ủy ban Pháp luật và Ban soạn thảo tán thành phương án 1.
Về cơ cấu, ông Tùng cho biết, có ý kiến đề nghị có chính sách thu hút những người nguyên là cán bộ, công chức, viên chức có kinh nghiệm công tác lâu năm, có năng lực, trí tuệ, gần đến tuổi nghỉ hưu hoặc đã nghỉ hưu nhưng còn đủ điều kiện về sức khỏe tham gia làm ĐBQH hoạt động chuyên trách; không khống chế độ tuổi tối đa, hoặc kéo dài tuổi làm việc của ĐBQH hoạt động chuyên trách lên mức cao hơn (65-67 tuổi) so với quy định của Bộ luật Lao động để phát huy tối đa trí tuệ, kinh nghiệm của đại biểu.
Thường trực Ủy ban Pháp luật và Ban soạn thảo đánh giá, đây là một đề xuất có tính tích cực cao, cần được xem xét. Tuy nhiên, theo quy định hiện hành thì ĐBQH hoạt động chuyên trách là chức danh cán bộ, thuộc phạm vi điều chỉnh của Luật Cán bộ, công chức, nên nếu có quy định riêng về tuổi làm việc đối với ĐBQH thì cần được tính toán để thể hiện ngay trong Luật Tổ chức Quốc hội.
Chưa bao giờ đạt 35%
Cho ý kiến về nội dung này, Phó Chủ tịch Thường trực Quốc hội Tòng Thị Phóng đề nghị nâng số lượng ĐBQH hoạt động chuyên trách lên từ 37 đến 40%. Theo bà Phóng, việc dành ra 3 - 5% này nhằm thu hút được các chuyên gia có kiến thức, kinh nghiệm và khi ấy họ sẽ không giữ chức vụ gì mà chỉ làm ĐBQH.
Chủ nhiệm Ủy ban Văn hóa, Giáo dục, Thanh niên, Thiếu niên và Nhi đồng của Quốc hội Phan Thanh Bình cho rằng, ĐBQH là một chức danh chung, trong đó có đại biểu kiêm nhiệm và đại biểu chuyên trách (100% thời gian phục vụ Quốc hội). Ông cũng đề nghị nâng số lượng ĐBQH hoạt động chuyên trách lên 40%. Bởi với khoảng 35% như hiện nay thì riêng các tỉnh, thành đã chiếm 60 người, ở Trung ương chỉ còn lại hơn 100 người thì công việc sẽ rất nặng.
Lý giải về tỷ lệ đại biểu chuyên trách, Tổng Thư ký, Chủ nhiệm Văn phòng Quốc hội Nguyễn Hạnh Phúc cho biết, thực tế trong 14 khóa Quốc hội, chưa bao giờ số ĐBQH chuyên trách đạt 35%, tối đa chỉ được 34%. Theo ông, việc đưa ra con số tối thiểu 35% đại biểu chuyên trách là tốt rồi, nếu cao hơn khó đạt được. Cũng theo ông Phúc, phụ cấp chức vụ của đại biểu chuyên trách tương đương với tổng cục phó, ít nhất cũng bằng giám đốc sở, nên phải cân nhắc để đảm bảo yêu cầu.
Trong khi đó, Chủ nhiệm Ủy ban KHCN&MT Phan Xuân Dũng lại quan tâm đến chức danh Tổng Thư ký đồng thời là Chủ nhiệm Văn phòng Quốc hội. “Các nước họ tách Tổng Thư ký riêng và Chủ nhiệm Văn phòng Quốc hội riêng, còn mình gộp vào thì công việc rất nặng”, ông Dũng nêu. Cùng quan điểm, ông Phan Thanh Bình đề nghị chức danh Tổng Thư ký và Chủ nhiệm Văn phòng Quốc hội phải tách biệt, còn nhập hay không là quyền của Quốc hội.
Ủy ban Pháp luật cho biết, nhiều ý kiến đề nghị nghiên cứu, đánh giá đầy đủ để chuyển Ban Công tác đại biểu và Ban Dân nguyện thành cơ quan chuyên môn thuộc Quốc hội để bảo đảm tính đồng bộ về loại hình tổ chức và yêu cầu chuyên môn hóa đối với bộ máy tham mưu, giúp việc Quốc hội. Hiện Ban Công tác đại biểu và Ban Dân nguyện đã có đề án chuyển thành cơ quan chuyên môn thuộc Quốc hội gửi Ủy ban Thường vụ Quốc hội và kiến nghị bổ sung vào Luật Tổ chức Quốc hội quy định về địa vị pháp lý, chức năng, nhiệm vụ, quyền hạn của các cơ quan này.
