Dự phòng
Tuyên truyền giáo dục cộng đồng vệ sinh chung, vệ sinh cá nhân. Vì bệnh bại liệt do vi rút Polio thâm nhập qua đường ruột nên tuyên truyền tập trung vào vệ sinh nguồn nước, thực phẩm, các phương pháp giữ gìn vệ sinh bảo quản, chế biến trong ăn uống. Ăn uống theo các qui định của vệ sinh an toàn thực phẩm.
Phòng bệnh bằng vắc xin
Vắc xin sống giảm độc lực (OPV: Oral Polio Vaccine) còn được gọi là vắc xin Sabin sống giảm độc lực tạo ra từ các chủng vi rút bại liệt hoang dại, là loại vắc xin được sử dụng rất thuận lợi theo đường uống.
Vắc xin vào cơ thể đồng thời tạo được đáp ứng miễn dịch đường ruột (IgA) và đáp ứng miễn dịch dịch thể (IgG). Vì vậy, OPV không những ngăn được vi rút bại liệt hoang dại nhân lên ở đường tiêu hoá mà còn chống được vi rút gây bệnh lan lên hệ thống thần kinh trung ương.
OPV trong khi tạo ra miễn dịch cá thể, còn tạo được miễn dịch cộng đồng khi nó đào thải ra ngoài đường tiêu hoá. Bên cạnh nhiều ưu điểm, vắc xin Sabin vì được tạo ra từ chủng vi rút hoang dại, nên sau quá trình sử dụng rộng rãi lâu dài vi rút vắc xin Sabin có xu hướng trở lại gây độc với tế bào thần kinh, gây nên bại liệt do vắc xin, song với tỷ lệ cực thấp là một trường hợp trong hàng triệu liều vắc xin được sử dụng.
Vắc xin bất hoạt (IPV: Inactivated Polio Vaccine) còn gọi là vắc xin Salk. Vắc xin IPV tạo miễn dịch thể (IgG) ngăn vi rút gây bệnh xâm nhập vào hệ thần kinh Trung ương. Miễn dịch tại chỗ (IgA) chỉ tạo ra ở hầu họng vì vậy không ngăn được vi rút hoang dại xâm nhập vào cơ thể qua đường tiêu hóa.
Vì vậy, IPV cũng có mặt hạn chế, mặc dầu được tiêm vắc xin nhưng cơ thể vẫn có thể mang vi rút, thành nguồn lây truyền ngẫu nhiên cưỡng bức.
IPV chỉ tạo miễn dịch cá thể nên khó có thể sử dụng cho công cuộc thanh toán bại liệt ở những nước đang phát triển, mặt khác nữa là vắc xin áp dụng theo đường tiêm và giá thành đắt nên cũng gặp những trở ngại nhất định.
Tuy vậy là một vắc xin bất hoạt nên có tính an toàn cao. Ở giai đoạn sau khi đã thanh toán được bệnh bại liệt, để duy trì thành quả này, IPV được khuyến cáo nên sử dụng.
Tất cả trẻ em (nhất là trẻ từ sơ sinh đến 60 tháng) được uống 2 giọt vacxin Sabin 1 lần và hàng năm uống lại. Nhờ có vacxin này mà nhiều nước đã đẩy lùi và thanh toán được bệnh bại liệt, trong đó có Việt Nam.
