Theo số liệu của Phòng Nông nghiệp và Phát triển Nông thôn huyện Tuy Đức, vụ hè thu năm nay, nông dân huyện Tuy Đức trồng khoảng 2.300 ha khoai lang. Tuy giá cả tăng ổn định ở mức cao nhưng nhiều nông dân đang gặp khó khăn do khoai mất mùa, sản lượng giảm mạnh so với các năm trước.
Hiện đang là thời điểm thu hoạch khoai, chúng tôi về xã Đắk R’tíh – vựa khoai lớn nhất tỉnh Đắk Nông, nhiều nông dân ở đây không khỏi than phiền về mùa khoai năm nay. Anh Trần Văn Hội, thôn 5 cho biết, gia đình mình vừa mới thu hoạch xong vụ khoai lang. Năm ngoái, sản lượng gần 10 tấn nhưng năm nay giảm gần 1 nửa. Thêm vào đó, khoai có kích thước nhỏ hơn, xấu hơn, nên thương lái chê, khó bán.
Anh Hội than thở: “Mặc dù giá cao nhưng sản lượng thấp quá nên lãi cũng không đáng kể, đây cũng là tình trạng chung của nhiều hộ dân lân cận. Bên cạnh đó, khoai lang năm nay còn xuất hiện một số loại sâu bệnh gây hại khá nặng nề, như: bệnh thối dây, tím lá, thân bị sâu…”
Còn chị Ma Thị Theo, thôn 3, xã Quảng Tâm cho biết gia đình chị đã trồng khoai lang Nhật nhiều năm nay. Ngay từ đầu mùa, nhờ được các các bộ khuyến nông hướng dẫn, vợ chồng chị đã mua giống khoai chuẩn và sử dụng nhiều loại phân bón hữu cơ trong quá trình chăm sóc. Tuy nhiên, năm nay do thời tiết thất thường đã khiến năng suất khoai nhà chị chỉ giảm mạnh so với năm ngoái nhưng bù lại được giá nên thu nhập không bị ảnh hưởng nhiều.
Sản lượng và chất lượng giảm khiến doanh nghiệp cũng gặp khó. Anh Nguyễn Đức Mẫn, một thương lái tại xã Đắk Buk So, huyện Tuy Đức cho biết ngay từ đầu vụ khoai, anh và nhiều thương lái đã nhận thấy khoai năm nay mất mùa và giá sẽ tăng cao. Giá khoai hiện cân tại chỗ là 15.000 đồng/kg dù khoai không được đẹp so với năm ngoái, cao hơn hẳn năm ngoái 7.000 – 8.000/kg nhưng cũng không có nhiều hàng để mua.
Cũng theo anh Mẫn, khoai năm nay chất lượng rất kém, phần lớn là củ nhỏ nên mất công phân loại, tốn kém thêm chi phí. Thêm nữa, việc thu gom sản lượng lớn để giao cho đối tác cũng mất nhiều thời gian hơn, ảnh hưởng không nhỏ đến tiến độ giao hàng cho các đối tác.
Về vấn đề này, ông Đặng Văn Cương, Phó phòng Nông nghiệp và Phát triển Nông thôn huyện Tuy Đức cho biết, năm nay khoai mất mùa do nhiều nguyên nhân, trước hết là do thời tiết bất lợi, cụ thể là mưa nắng thất thường, mùa mưa đến trễ và lượng mưa ít hơn so với năm ngoái.
Bên cạnh đó, việc bà con trồng trên đất cũ, đã 4, 5 vụ liên tục nên đất giảm độ màu mỡ do không được cải tạo, xen canh. Thêm nữa, giống cũ bị thoái hóa nên năng suất, sản lượng giảm, chất lượng khoai cũng giảm, sâu bệnh tăng lên tại nhiều khu vực.
Ông Cương cho biết thêm, hiện Phòng Nông nghiệp và Phát triển Nông thôn huyện đang phối hợp với các địa phương tổ chức thống kê thực trạng để báo cáo lên ngành chức năng xem xét xử lý, hỗ trợ người dân
Sau những năm sản xuất “thuận buồm xuôi gió” hiện nay, nhiều hộ nông dân trồng khoai lang ở Tuy Đức đang phải đối mặt với không ít khó khăn, thách thức. Không ít hộ nông dân chưa tuân thủ các quy trình kỹ thuật từ khâu giống cho đến chăm sóc, nên năng suất, chất lượng khoai lang có phần giảm sút là điều khó tránh khỏi
Bên cạnh những yếu tố khách quan về điều kiện tự nhiên, khí hậu, nghề trồng khoai ở đây đang cần một chiến lược dài hạn về quy hoạch, chuẩn hóa nguồn giống, quy trình sản xuất chú trọng việc xen canh và sử dụng các loại phân bón có nguồn gốc hữu cơ, sinh học. Đây là những việc cần làm để nghề trồng khoai phát triển bền vững, giúp người dân nâng cao thu nhập, ổn định cuộc sống.
