Các cuộc thăm dò ý kiến thực hiện ngay tại những điểm bỏ phiếu (thường cho kết quả đáng tin cậy) cho thấy liên minh cầm quyền của Thủ tướng Nhật Bản Shinzo Abe giành được 328 trong tổng số 475 ghế tại Hạ viện.
Cụ thể, đảng Dân chủ Tự do (LDP) cầm quyền giành được 294 ghế và đối tác nhỏ trong liên minh, đảng Komeito, kiếm được 34 ghế, hãng tin Nhật Bản Kyodo đưa tin tối qua. Đây cũng có thể là chiến thắng lớn nhất mà LDP giành được từ khi thành lập cách đây gần 6 thập kỷ.
Nhà lãnh đạo phe bảo thủ kêu gọi bỏ phiểu chỉ sau 2 năm nắm quyền và đây được coi là canh bạc, có nguy cơ khiến đảng của ông Abe mất ghế. Trước cuộc bỏ phiếu, các chuyên gia cảnh báo, rất nhiều cử tri còn mơ hồ về chính sách Abenomics nhưng trận trọng với phe đối lập sẽ ở nhà. Tỷ lệ cử tri bầu cử hợp lệ xuống mức thấp kỷ lục (59,3%) từ hồi sau chiến tranh.
Những kỳ vọng đối với chương trình cải cách kinh tế “3 mũi tên” của ông Abe (nới lỏng chính sách tiền tệ, đẩy mạnh chi tiêu chính phủ, cải cách hệ thống) đã giảm đi khi nền kinh tế Nhật Bản rơi vào suy thoái trong quý III sau khi thuế bán hàng bị nâng lên từ tháng 4. Số liệu gần đây cho thấy khả năng phục hồi kinh tế rất mong manh.
Tháng trước, ông Abe quyết định hoãn tăng thuế đợt 2 lên 10% cho đến tháng 4/2017, khiến nhiều người lo ngại Nhật Bản sẽ phải làm cách nào để giải quyết khoản nợ công khổng lồ, trầm trọng nhất trong nhóm các nước phát triển.
Rộng đường triển khai chính sách gây tranh cãi
Theo các nhà phân tích, ông Abe kêu gọi bầu cử sớm nhằm củng cố quyền lực trước khi triển khai những chính sách bị nhiều người phản đối, như tái khởi động các lò phản ứng hạt nhân bị ngừng từ sau thảm họa hạt nhân Fukushima 2011 và chính sách an ninh thay đổi từ sau khi Hiến pháp được giải thích lại.
Trong khi đó, chiến thắng của LDP làm tăng cơ hội ông Abe có thể tiếp tục làm Thủ tướng đến năm 2018, trở thành một trong số ít nhà lãnh đạo cầm quyền lâu dài ở xứ sở mặt trời mọc. Các chuyên gia cho rằng, nếu LDP thắng lớn đúng như kết quả thăm dò dư luận, ông Abe ít nhất sẽ rảnh tay thực hiện các chính sách cho đến tận cuộc bầu cử Thượng viện năm 2016.
Tuy nhiên, nhiều người vẫn nghi ngờ liệu Thủ tướng Abe có thể tiếp tục chính sách cải cách “3 mũi tên” trong những lĩnh vực nhạy cảm chính trị như phi thể chế hóa thị trường lao động để tạo điều kiện dễ dàng hơn cho việc dịch chuyển lao động đến những lĩnh vực thúc đẩy tăng trưởng, nhưng cũng khiến nhiều người dễ bị sa thải, cùng với những cải cách trong khu vực nông nghiệp lâu nay được bảo hộ cao độ.
Một số học giả cho rằng, rất ít tiến triển đạt được, một phần do sự phản đối từ các thành viên trong nội bộ đảng của ông Abe. “Đánh giá của cá nhân tôi là chúng ta có khả năng sẽ chứng kiến những điều chúng ta đã thấy, với những cải cách từng phần ít nhiều đi đúng hướng, nhưng tương đối chậm và sẽ không có bước đột phá nào vì cuộc bầu cử này”, AP dẫn lời GS Gerry Curtis ở Đại học Columbia (Mỹ).
Trước khi Hạ viện bị giải tán để bầu cử lại, LDP nắm 295 ghế và Komeito có 31 ghế, còn DPJ có 62 ghế trong tổng số 480 ghế. Có 5 ghế bị cắt bỏ sau cải cách bầu cử.
