Ẩn mình, giả chết
Trước thông tin ngành thuế TPHCM siết thuế các shop online có doanh thu “cá mập”, giới tiểu thương mạng truyền nhau đủ cách né thuế. Chủ tài khoản facebook Hà Thu bán túi xách thời trang, với doanh thu cả trăm triệu/tháng đã nghĩ ra kế... “giả chết”. Vào cao điểm thống kê tài khoản, Thu quyết định đóng facebook.
Tuy nhiên, cũng không thể khóa cửa facebook hay “giả chết” mãi được, Thu bèn giảm hẳn việc bán hàng qua kênh facebook, chuyển sang chia sẻ thông tin trên viber, zalo, instagram... và livetream, tư vấn trực tuyến; đồng thời lập nhiều fanpage bán hàng. Khách có nhu cầu, có thể vào những trang khác nhau để lựa chọn sản phẩm, nhưng khi gọi đến đặt hàng thì chỉ thông qua một địa chỉ duy nhất mà Thu công bố. “Bằng cách này, ngành thuế khó lần mò ra đâu là fanpage chủ. Khi đó, việc thống kê, đưa vào danh sách những tài khoản kinh doanh khủng và bị đánh thuế là không dễ”, Thu chia sẻ.
Đang ăn nên làm ra bằng việc bán các sản phẩm liên quan đến công nghệ trên “đất” face, lập được đội ngũ cộng tác viên cả chục người nhưng khi nhận được giấy mời kê khai thuế, anh Hữu Duy (Q.Bình Thạnh) liền “thu vòi bạch tuộc” và thay đổi hình thức kinh doanh. “Tôi không công khai giá cả hàng hóa, cũng không phô trương về doanh thu nữa. Ai muốn mua thì gọi đến số điện thoại trên fanpage. Tôi sẽ giao hàng tận nơi và lấy tiền mặt. Đồng thời, tôi nhờ người khác đứng tên tài khoản để phân nhỏ lợi nhuận dưới mức 100 triệu đồng/năm”, Duy tiết lộ.
Ông Đỗ Võ Thắng - Giám đốc Trung tâm An ninh mạng Athena cho biết, giới “thương gia online” có trăm phương nghìn kế để tránh bị đánh thuế. Những chiêu thức như lập nhiều fanpage, tăng cường giao dịch bằng tiền mặt, không công khai giá bán, hạ doanh thu, thay đổi địa chỉ kinh doanh… khiến cơ quan thuế càng khó khăn trong việc tìm thông tin, địa chỉ, xác định doanh thu để truy thu thuế.
Một tiểu thương online kiểm tra hàng hóa trước khi giao cho khách. “Cá mập” lọt lưới
Nữ doanh nhân N.T.D. vừa bị Cục thuế TPHCM truy thu kinh doanh qua mạng với số tiền “khủng” lên đến 9,1 tỷ đồng, gây xôn xao dư luận trong thời gian gần đây. Bà D. là người sáng lập và điều hành một thương hiệu mỹ phẩm, chuyên bán kem làm trắng da, trị nám, giảm cân... qua mạng xã hội.
Sau khi nhận được đơn tố cáo, Cục thuế TPHCM đã tiến hành thu thập thông tin từ nhiều phía. Theo Cục thuế TPHCM, trước đây, bà D. mở một doanh nghiệp tại Q.10 nhưng đã ngưng hoạt động. Sau đó, bà lập một hộ kinh doanh cá thể tại Q.Phú Nhuận và hoạt động dưới hình thức bán hàng online. Việc làm hồ sơ, thủ tục được ủy quyền cho một đại lý thuế .
Tài khoản bà D. có đến hơn 56.000 lượt theo dõi, thường xuyên livestream tư vấn cách chăm sóc da, sử dụng sản phẩm. Mỗi đoạn video được phát có đến hơn 20.000 - 30.000 lượt người xem. Không những bán trực tiếp, cá nhân này còn bỏ mối cho hàng trăm đại lý trong và ngoài nước, đào tạo đại lý... Tất cả tiền thanh toán đều được chuyển vào tài khoản cá nhân.
Bằng hình thức đăng ký kinh doanh dưới dạng hộ cá thể để “né” thuế, theo số liệu từ Cục thuế TPHCM, bà D. bắt đầu kinh doanh từ năm 2013 với doanh thu chỉ 120 triệu đồng, năm 2015 tăng lên 95 tỷ đồng và riêng năm 2016 doanh thu lên đến 344 tỷ đồng.
Đại diện chi cục thuế Q.Phú Nhuận cho biết, vào tháng 12/2016, cá nhân này dưới danh nghĩa là hộ kinh doanh cá thể đã đến Chi cục Thuế Q.Phú Nhuận kê khai nộp thuế cho 4 năm, từ 2013-2016 với mức kê khai thấp hơn rất nhiều. Chi cục Thuế Q.Phú Nhuận đã xác minh tài khoản ngân hàng của bà D. và phát hiện doanh thu thực tế rất khủng, hơn 439 tỷ đồng.
Từ kết quả trên, Chi cục Thuế Q.Phú Nhuận đã xác định cá nhân này có hành vi trốn thuế. Khi được mời đến làm việc, bà D. đã ủy quyền cho một đại lý thuế trên địa bàn lên làm việc và chỉ thừa nhận một phần là doanh thu bán hàng, phần còn lại là tiền... cá nhân. Tuy nhiên, bà D. đã không đưa ra được bằng chứng chứng minh những giao dịch không phải doanh thu bán hàng.
“Sau khi hồ sơ được cơ quan thuế chuyển qua cơ quan công an, bà D. mới lộ diện và xác nhận toàn bộ số tiền này là doanh số bán hàng, đồng thời tự xác định số thuế khai thiếu và nộp vào ngân sách” – đại diện Chi cục thuế Q. Phú Nhuận cho biết.
Tuy nhiên, theo lãnh đạo Chi cục thuế, ngay sau đó bà D. tự nguyện khắc phục, nên cơ quan thuế đã chuyển thành hành vi khai sai, tiến hành truy thu thuế, phạt hành vi khai sai và tính tiền chậm nộp với tổng số tiền 9,1 tỷ đồng. Bà D. đã nộp số tiền trên vào ngân sách.
Cục thuế TPHCM cũng đã rà soát, phát hiện một tài khoản kinh doanh mỹ phẩm online có địa chỉ kinh doanh ở Q.9 bị truy thu và phạt 1,7 tỷ đồng, 2 doanh nghiệp khác cũng bị truy thu số tiền thuế 8,7 tỷ đồng.
Theo ông Trần Ngọc Tâm - Cục trưởng Cục thuế TPHCM, hiện trên địa bàn thành phố có 297 sàn giao dịch điện tử, 8.171 website bán hàng và 73 trang mạng xã hội được cấp phép hoạt động. Đối với mạng facebook, thành phố có tới 13.767 tài khoản có hoạt động giao dịch, bán hàng, quảng bá sản phẩm; nhưng chỉ mới hơn 3.000 tài khoản đăng ký thông tin với cơ quan thuế. Các cơ quan thuế vẫn gặp nhiều khó khăn, lúng túng trong việc thu thuế các hoạt động thương mại điện tử nhưng thanh toán bằng tiền mặt. “Trong những tháng cuối năm 2017, Cục sẽ tiếp tục xử lý dữ liệu, tuyên truyền để người nộp thuế có hoạt động kinh doanh trong lĩnh vực này nắm rõ chính sách thuế, tự giác thực hiện kê khai, nộp thuế đối với các hoạt động bán hàng qua Facebook, kinh doanh online” – ông Tâm khẳng định.
Cục thuế TPHCM khẳng định, những doanh nghiệp, cá nhân kinh doanh online còn cố tình lách luật chắc chắn sẽ bị xử lý. Tính chung cho đến nay, tổng số tiền truy thu từ các hoạt động kinh doanh trên mạng là hơn 21 tỷ đồng. “Con số này tuy không lớn nhưng bước đầu đã xác lập được quan hệ quản lý thuế với doanh nghiệp kinh doanh online và đặt ra giải pháp cho những năm sau này” – đại diện Cục thuế TPHCM nhận xét.
Bộ luật hình sự 2015 được sửa đổi bổ sung năm 2017, có hiệu lực từ 1/1/2018 quy định, trốn thuế từ 300 triệu - dưới 1 tỷ đồng thì bị phạt tiền từ 500 triệu - 1,5 tỷ đồng, hoặc phạt tù từ 1 - 3 năm. Nếu trốn thuế với số tiền từ 1 tỷ đồng trở lên sẽ bị phạt tiền từ 1,5 tỷ - 4,5 tỷ đồng, hoặc phạt tù từ 2 - 7 năm. Ngoài ra, người phạm tội còn có thể bị phạt tiền từ 20 - 100 triệu đồng, cấm đảm nhiệm chức vụ, cấm hành nghề hoặc làm công việc nhất định từ 1 - 5 năm; hoặc tịch thu một phần hoặc toàn bộ tài sản.
Luật sư Huỳnh Minh Vũ – Trưởng văn phòng luật sư Huỳnh Minh Vũ (Đoàn luật sư TPHCM) cho rằng, khi đã nói đến việc nộp thuế là đề cập đến quyền và nghĩa vụ của công dân. Đối với các hành vi kinh doanh mà tạo ra thu nhập, mà khoản thu nhập phải có nghĩa vụ đóng thuế thì việc cơ quan thuế đề xuất thu thuế là công bằng.
Trên cơ sở Luật thuế, mọi cá nhân tổ chức kinh doanh đều bình đẳng và phải có nghĩa vụ nộp thuế. Tuy nhiên, việc thu loại thuế này có thể thực hiện được hay không còn phụ thuộc vào rất nhiều các yếu tố như: việc phối hợp để kiểm tra các tài khoản của các cá nhân kinh doanh trên mạng có thực thi được không; việc rà soát này có ảnh hưởng đến các cam kết bảo mật của ngân hàng đối với thông tin cá nhân của chủ tài khoản?
