Bộ Tư pháp Mỹ hôm 3/3 ra thông báo về việc dẫn độ Minh Quang Pham, 32 tuổi, biệt danh “Amin”, từ Anh sang Mỹ. Người đàn ông họ Phạm này bị tòa án liên bang ở thành phố New York xét xử từ ngày 2/3. Phạm bị truy tố năm 2012 với cáo buộc hỗ trợ vật chất cho chi nhánh của al-Qaeda tên là al-Qaeda trên bán đảo Ảrập (AQAP), tiếp nhận huấn luyện quân sự từ tổ chức này. Phạm cũng bị cáo buộc sở hữu và sử dụng vũ khí…
Luôn mang theo súng trường
Theo cáo trạng, tháng 12/2010, sau khi nói với vợ rằng sẽ sang Ireland, Phạm đặt chân lên Yemen- căn cứ chính của AQAP. Trong thời gian ở Yemen, anh ta gặp một người mà sau đó trở thành nhân chứng hợp tác với giới chức Mỹ. Người mang biệt danh CW-1 này nhiều lần gặp Phạm tại nơi trú ẩn của nhóm khủng bố AQAP ở Yemen vào tháng 3 và tháng 4/2011. CW-1 nói rằng, trong hầu hết những lần tiếp xúc ở Yemen, Phạm luôn mang theo khẩu trúng trường Kalashnikov. Nói chuyện với CW-1, Phạm kể rằng, anh ta được AQAP huấn luyện sử dụng súng Kalashnikov. Phạm cũng nói rằng, anh ta đến Yemen để tham gia AQAP nhằm trở thành chiến binh thực hiện thánh chiến mang danh nghĩa AQAP. Phạm kể anh ta đã tuyên bố trung thành trước sự chứng kiến của chỉ huy AQAP trước khi rời khỏi Yemen.
Bị cáo Minh Quang Pham. Ảnh: Bộ Tư pháp Mỹ.
CW-1 chứng kiến Phạm giao tiếp với hai nghi can khủng bố Mỹ mang biệt danh CC-1 và CC-2 (hai đối tượng sau này bị tiêu diệt). Cả hai đều là thành viên cấp cao của AQAP. CW-1 chứng kiến Phạm làm việc với CC-1, kẻ chịu trách nhiệm biên tập, xuất bản Inspire - tạp chí tiếng Anh được AQAP sử dụng nhằm tuyên truyền và tuyển dụng thành viên từ phương Tây để tham gia hoặc hỗ trợ chúng. Khoảng tháng 10/2010, AQAP xuất bản số thứ 2 của tạp chí Inspire, trong đó có bài viết “Tôi tự hào vì là kẻ phản bội nước Mỹ” của CC-2. Phạm nói với CW-1 rằng, Phạm đang hợp tác với CC-1 và anh ta từng đến thăm không dưới 3 căn cứ của AQAP. Trong lần gặp gỡ tại một căn cứ như vậy, Phạm nói anh ta đang tích cực hỗ trợ CC-1 biên tập, sản xuất tạp chí Inspire.
Trả lời Tiền Phong ngày 4/3, đại diện Bộ Ngoại giao Việt Nam cho biết sẽ sớm cung cấp thông tin về trường hợp Minh Quang Pham.
Ngày 27/7/2011, Phạm trở lại Anh. Vừa đến sân bay quốc tế Heathrow tại London, anh ta bị giới chức Anh bắt giữ, lục soát. Tài liệu thu được trên người anh ta lúc đó chứng thực những lời của CW-1 nói về những lần tiếp xúc với Phạm khi còn ở Yemen. Khi bị bắt, Phạm bị phát hiện mang theo băng đạn xuyên giáp dùng cho súng Kalashnikov.
Các tay súng AQAP. Ảnh: Getty Images.
Bản cáo trạng liệt kê 5 tội danh Phạm phải đối mặt, trong đó có cáo buộc hỗ trợ vật chất cho AQAP; nhận huấn luyện quân sự từ AQAP; tàng trữ, sở hữu và sử dụng vũ khí. Nếu bị kết luận phạm cả 5 tội này, Phạm đối mặt mức án tối đa là chung thân, với mức chịu án tối thiểu bắt buộc là 40 năm tù giam.
AQAP ra đời năm 2009 sau khi hai nhóm phiến quân ở Yemen và Ảrập Xêút hợp lại. Từ đó đến nay, nhóm này dính dáng hàng loạt vụ tấn công, trong đó có vụ xả súng tại tòa soạn báo Charlie Hebdo ở Paris hồi tháng 1. Nhóm này đã nhận trách nhiệm âm mưu đánh bom chiếc máy bay chở khách tới thành phố Detroit (Mỹ) dịp Giáng sinh năm 2009. AQAP cũng nhận trách nhiệm âm mưu đưa các kiện hàng chứa thuốc nổ lên một số chuyến bay chở hàng về Mỹ vào tháng 10/2010.