Qua khai thác nhanh, cách đó khoảng 1 giờ, các bệnh nhân cùng ăn cơm, có uống rượu ngâm với củ của một loại cây mà theo họ, đó là nhân sâm và rượu được mang ra uống lần đầu kể từ khi ngâm. Nhận định đây là tình trạng ngộ độc tập thể qua đường ăn uống và chất gây ngộ độc nghĩ nhiều đến do rượu ngâm. Bằng việc kích hoạt hệ thống Báo động đỏ, các thầy thuốc Bệnh viện đa khoa tỉnh Hoà Bình đã huy động tối đa nhân lực để cấp cứu người bệnh. Mục tiêu trước mắt là dùng các biện pháp đào thải nhanh nhất chất độc ra khỏi đường tiêu hoá của các bệnh nhân bằng: gây nôn, rửa dạ dày, nhuận tràng, truyền dịch. Ngoài ra, các bệnh nhân được theo dõi liên tục để sẵn sàng xử trí nếu có suy hô hấp, co giật, rối loạn nhịp tim, tụt huyết áp, suy chức năng các tạng...
Song song với đó là nhanh chóng tìm nguyên nhân gây ngộ độc. Chúng tôi đã hướng dẫn người nhà mang rượu mà họ đã uống, loại cây mà họ đã sử dụng củ của nó để ngâm rượu.
Qua quan sát hình dạng củ, quả và lá của loại cây này, đồng thời tham khảo ý kiến một số chuyên gia và tra cứu các tài liệu, chúng tôi nhận định đây là cây thương lục-tên khoa học là Phytolacca acinosa Roxb.
Củ và rễ của loại cây này cũng rất giống nhân sâm. Trước đó, nhóm công nhân đã nhầm lẫn loại cây này là nhân sâm nên đào củ của nó để ngâm rượu và lần đầu mang ra uống sau một thời gian ngâm. Trong 6 người ăn cơm và uống loại rượu ngâm này, 5 người uống nhiều nhất có triệu chứng nặng phải nhập viện, 1 người uống ít rượu, các triệu chứng nhẹ hơn nên không nhập viện.
Sau 2 ngày điều trị và chăm sóc, các bệnh nhân đã hết các triệu chứng lúc ban đầu nhập viện nhưng vẫn còn mệt và xin xuất viện về chỗ trọ để tiếp tục theo dõi sức khoẻ.
Theo các tài liệu viết về cây thương lục, loại cây này có độc chất ở tất cả các bộ phận (rễ, củ, quả, lá). Khi ăn phải loại chất độc này sẽ có các triệu chứng tê môi-lưỡi, đau bụng, nôn, tiêu chảy, vã mồ hôi, giãn đồng tử, tăng tiết dịch đường thở, co giật. Nếu ngộ độc nặng hoặc không được cấp cứu kịp thời, bệnh nhân có thể bị suy hô hấp, hôn mê hoặc tử vong.
Củ và rễ của cây thương lục rất giống với nhân xâm, khi ngâm rượu cũng có mùi thơm như nhân sâm nên rất dễ nhầm lẫn.
Khi không may ngộ độc với bất kỳ thành phần nào của cây thương lục, cần nhanh chóng loại bỏ chất độc ra khỏi đường tiêu hoá bằng các cách: gây nôn, rửa dạ dày, dùng thuốc nhuận tràng, truyền dịch...
Người bệnh phải được điều trị và theo dõi tại các cơ sở y tế.
