Nhận khuyết điểm vẫn xin lùi
Ngày 21/4, Tổ công tác của Thủ tướng có buổi làm việc để đôn đốc các bộ, ngành, doanh nghiệp thực hiện xử lý những tồn tại, yếu kém của 12 doanh nghiệp ngành Công Thương theo yêu cầu của lãnh đạo Chính phủ. Theo Bộ Công Thương, trong tổng số 189 nhiệm vụ được giao để xử lý 12 dự án thì Bộ Công Thương, các tập đoàn, tổng công ty có 120 nhiệm vụ, số còn lại thuộc về các bộ, ngành liên quan.
Hiện Bộ Công Thương còn 15 nhiệm vụ quá hạn chưa hoàn thành, 20 nhiệm vụ chưa hoàn thành nhưng vẫn trong thời hạn. Lý giải về điều này, lãnh đạo Bộ Công Thương cho rằng, việc xử lý dứt điểm các tranh chấp, vướng mắc liên quan đến các gói thầu EPC (có yếu tố nước ngoài) và công tác quyết toán dự án rất phức tạp.
Khối lượng công việc nhiều và khó khăn phức tạp cũng là lý do ông Nguyễn Anh Dũng, Chủ tịch Hội đồng thành viên Tập đoàn Hoá chất (Vinachem) đưa ra khi nói về sự chậm trễ trong quyết toán tại Nhà máy phân đạm Hà Bắc. Vinachem có 2 nhiệm vụ (đã quá hạn 21 ngày) là chủ động phối hợp với Bộ Xây dựng, Bộ KH&ĐT và các cơ quan liên quan xử lý dứt điểm những vấn đề còn tồn tại, vướng mắc liên quan tới hợp đồng EPC; hoàn thành báo cáo quyết toán dự án cải tạo, mở rộng Nhà máy phân đạm Hà Bắc.
Trước khó khăn này, ông Nguyễn Anh Dũng cho biết, tập đoàn đã có văn bản gửi Phó Thủ tướng Vương Đình Huệ, xin được lùi thời hạn thực hiện các nhiệm vụ này đến hết tháng 6 và tháng 9/2017. Nghe vậy, Bộ trưởng Mai Tiến Dũng nói luôn, đề xuất này chắc chắn Phó Thủ tướng không đồng ý. Nếu kéo dài quyết toán thì không ổn, không quyết toán xong hợp đồng EPC thì không thể triển khai các công việc tiếp theo được. Ông đề nghị Bộ Công Thương, Vinachem đốc thúc các đơn vị, Ban quản lý Nhà máy phân đạm Hà Bắc sớm hoàn thành.
Hứa sẽ cố gắng, song ông Nguyễn Anh Dũng vẫn thanh minh rằng, phải căn cứ vào tình hình thực tế. “Hai nhiệm vụ này khó thật. Nếu hứa tuần sau, tháng sau hoàn thành rồi lại thất hứa thì không được. Vinachem đã có văn bản xin lùi thời hạn hoàn thành, nếu Phó thủ tướng không đồng ý thì chúng tôi cũng nhận khuyết điểm chậm thôi”, Chủ tịch Vinachem bày tỏ.
Thứ trưởng Bộ Công Thương Cao Quốc Hưng cho rằng, nếu xử lý nhanh gấp thì chỉ có bán đi, nhưng hướng xử lý này không được. Bộ sẽ có rà soát và đốc thúc chỉ đạo Vinachem xử lý các nhiệm vụ này. Với dự án Nhà máy Gang thép Thái Nguyên giai đoạn 2, hiện vẫn đang vướng mắc trong đàm phán với nhà thầu Trung Quốc. “Bộ Công Thương đã hoàn thành dự thảo báo cáo, quý II/2017 cố gắng hoàn thành đàm phán, nhưng theo tôi là rất khó”, ông Hưng bày tỏ.
Đầu tư xong... đắp chiếu, bán sắt vụn
Thứ trưởng Bộ Nội vụ Nguyễn Trọng Thừa – thành viên tổ công tác đánh giá, kết quả xử lý bước đầu đã tạo chuyển biến, song ông Thừa cũng lưu ý phải xem xét vấn đề hết sức khách quan. Cái nào xử lý được thì xử lý luôn, cái nào không được thì kiến nghị, vì đây là các dự án lớn liên quan đến nhiều bộ, ngành.
“Khi tôi đến một nhà máy Ethanol, thấy đầu tư sai cả chủ trương. Có nhà máy đầu tư lớn nghìn tỷ mà nguyên liệu đầu vào không có, đầu ra không có, đầu tư xong đắp chiếu. Có nhà máy hoạt động rồi thì quản trị có vấn đề, không chuyên nghiệp nên lỗ. Tang thương nhất là có nhà máy đầu tư xong bán sắt vụn”, Thứ trưởng Bộ Nội vụ nói.
Đốc thúc thực hiện các nhiệm vụ đã giao, theo Bộ trưởng Mai Tiến Dũng, trong số nhiều nguyên nhân, có nguyên nhân do chưa thực hiện hết nhiệm vụ của hợp đồng EPC. Mặt khác, trong quá trình thực hiện có tình trạng điều chỉnh tổng mức đầu tư, thiết bị của từng giai đoạn. Tất cả các công đoạn đều làm không chặt chẽ, thiếu thủ tục, đến khi quyết toán thì không làm được.
Bộ trưởng Mai Tiến Dũng cũng nêu bất cập vì trong 12 dự án có đơn vị còn âm cả vốn sở hữu, có dự án lỗ luỹ kế lớn hơn vốn chủ sở hữu rất nhiều. “Tinh thần chỉ đạo của Thủ tướng là quyết tâm tạo mọi điều kiện thuận lợi nhất từ cơ chế, đến bảo hộ cho sản xuất trong nước, điều chỉnh thuế... Mục tiêu, làm sao để các dự án này hoạt động trở lại được thì tốt. Nhưng nếu không hoạt động trở lại được thì phải có phương án. Bộ Công Thương đã báo cáo từng phương án, trong đó có cả phương án phá sản, bán”, ông Dũng cho hay.
Tổ trưởng tổ công tác hối thúc các bộ, ngành, doanh nghiệp cần đảm bảo kịp thời việc thực hiện các nhiệm vụ được giao để tập hợp đầy đủ hồ sơ, tài liệu báo cáo Bộ Chính trị và Quốc hội về tình trạng, phương án xử lý. “Nếu không đảm bảo tiến độ thì các nhiệm vụ quá hạn sẽ nâng lên, ảnh hưởng tới chương trình làm việc của Chính phủ”, ông Mai Tiến Dũng nêu rõ.
Tổ công tác cho biết, Thanh tra Chính phủ đã gửi sang Bộ Công an 2 hồ sơ, 2 kết luận có dấu hiệu hình sự. Bộ Công an đề nghị, nếu dự án nào có dấu hiệu hình sự, cần chuyển sớm hồ sơ sang cơ quan điều tra. Tuy nhiên, theo đại diện Bộ Công an, việc này liên quan đến vấn đề con người nên cần phải làm hết sức thận trọng.
12 dự án thua lỗ nghìn tỷ, nằm đắp chiếu gồm: Đạm Hà Bắc, Đạm Ninh Bình, DAP Đình Vũ, DAP Lào Cai, Cty đóng tàu Dung Quất, Nhà máy thép Việt – Trung; dự án sản xuất nhiên liệu sinh học Phú Thọ, dự án mở rộng giai đoạn 2 Nhà máy gang thép Thái Nguyên, dự án Bột giấy Phương Nam; Nhà máy sản xuất nhiên liệu sinh học Dung Quất, nhà máy sản xuất nhiên liệu sinh học Bình Phước và Nhà máy sản xuất xơ sợi Đình Vũ - PVTex.
