 |
| Tổng lãnh sự Vương quốc Anh tại TPHCM và ông Keih Hardy - đại diện NXB Bloomsbury tại buổi lễ phát hành Harry Potter 7 tại Việt Nam |
Tính đến 11 giờ trưa 21/7, số lượng phát hành Harry Potter 7 bản tiếng Anh đạt 2.150 cuốn, số lượng bán lẻ tại 15 tỉnh, thành là 2.200 cuốn, riêng TP HCM bán được 1.500 cuốn.
Nhưng cũng chỉ vài tiếng sau khi Fahasa phát hành Harry Potter 7, các bản dịch tiếng Việt đã tới tấp tung lên mạng.
Trình độ tiếng Anh của cư dân mạng dĩ nhiên là đáng nể phục, nhưng vấn đề bản quyền và việc phát hành Harry Potter 7 bản tiếng Việt của NXB Trẻ sau 2 tháng nữa liệu có bị ảnh hưởng nghiêm trọng?
Ông Phạm Sỹ Sáu- Trưởng ban giao khai thác đề tài và giao dịch tác quyền của NXB Trẻ gọi việc dịch chi tiết Harry Potter 7 đưa lên mạng là “hành động vô văn hóa”!
Nhộn nhịp chợ… dịch
Vào nhiều diễn đàn mạng lúc này rất dễ nhận được lời mời enjoy- thưởng thức những chương đầu tiên của Harry Potter 7 trên địa chỉ www.hp7... Truy cập trang web này không chỉ được đọc các chương của cuốn truyện đang hot bậc nhất này mà còn tìm được những chú giải cụ thể về tên tập 7 Harry Potter and the Deathly Hallows.
Xin trích một đoạn như sau: “…trong Tiếng Anh hiện đại, từ này được sử dụng như danh từ trong cụm “All Hallows’ Day” hay “All Saints’ Day”, là ngày sau lễ Halloween, còn gọi là “All Hallows’Eve”. Vậy, “Hallows” có thể xem như là các vị thần thánh, các thánh tích hay di vật của thần thánh, của thượng đế, chúa trời, hay những đền thờ nơi cất giữ những thánh tích...”.
Cũng trang web này còn cung cấp từ điển bùa chú, và quan trọng hơn cả là một số chương đã dịch xong do nhiều người dịch khác nhau, ví dụ chương 1 mang tên Chúa tể tung hoành, chương 2 Trong ký ức, chương 3 Chuyến ra đi của nhà Dursley, chương 4 Bảy Potter, chương 7 Di chúc của cụ Dumbledore…
Trên trang web khác, một nickname có tên buonbanonline thổ lộ “Tớ trình còi: mới ngồi lọ mọ mãi chưa xong chapter 1, buồn ngủ quá, mọi người chung tay dịch nốt được không”.
Nguyên văn một phần đoạn dịch của buonbanonline như sau: Hai người đàn ông đột ngột hiện ra cạnh hàng rào dưới ánh trăng. Chúng đứng bất động, đũa phép chĩa vào ngực nhau, rồi chợt nhận ra nhau chúng thu đũa phép lại xuống dưới lớp áo choàng và cũng bước nhanh về một hướng.
- “Thế nào ?” - người cao hơn hỏi .
- “ Tốt” - Snape trả lời .
Con hẻm được bao bọc bởi những bụi mâm xôi hoang mọc lúp xúp bên trái, còn bên phải là bờ giậu cao được cắt tỉa gọn gàng.Những chiếc áo choàng bay phần phật theo mỗi bước đi.
“Tao nghĩ là đã đã bị muộn” Yaxley nói, cái bóng kệch cỡm của hắn xiên xẹo dưới ánh trăng trông như những cành cây khô. “Nó khó hơn tao tưởng. Nhưng tao hi vọng là Ngài sẽ vừa ý. Còn mày, buổi ra mắt của mày sẽ ổn chứ?”. (bản gửi lên http://www9.ttvnol.com/forum/truyentranh/944159.ttvn lúc 5h54 ngày 22/7).
Cũng trên www.hp7…, một bản dịch của Mr Pad được in khá chỉn chu với nhan đề chương 6 Con ma cà rồng mặc Pajamas, có đoạn:
“Cú sốc của sự ra đi của thầy Mắt-Điên bao trùm lấy căn nhà nhiều ngày sau đó: Harry vẫn cứ mong mỏi thấy ông lộp cộp đi vào qua cửa sau như những thành viên khác của Hội, những người thường xuyên qua lại để chuyển tin tức.
Nó cảm giác không gì ngoài hành động thực sự mới có thể làm dịu đi cảm giác tội lỗi và đau khổ ở trong lòng, và rằng nó phải lên kế hoạch cho nhiệm vụ tìm và tiêu diệt những Trường Sinh Linh Giá sớm nhất có thể”.
 |
Một nick có tên là Thỏ thì dịch chương 4 Bảy Potter, có đoạn:
“Ron, Hermione, Fred, Goerge, Fluer và Mundungus uống cạn cốc. Tất cả đều thở hổn hển, nhăn nhó ngay khi thứ dung dịch đó chạm vào cuống họng. Cùng một lúc cơ thể họ bắt đầu sủi bọt và biến dạng như sáp nóng vậy.
Hermione và Mundugus bắt đầu phình ra, Ron, Fred và George thu nhỏ lại, tóc tối màu dần, đầu của Hermione và Fleur như thu nhỏ lại trong hộp sọ”…
Phản ứng của NXB Trẻ
Nhanh nhất cũng phải 2 tháng nữa, NXB Trẻ mới tung ra bản Harry Potter 7 bằng tiếng Việt sau khi đã chi phí một khoản tiền lớn mua bản quyền. Khoản tiền bản quyền tập 7 NXB Trẻ phải trả cho bà J.K.Rowling ở mức giá cao nhất so với 6 tập trước.
Trao đổi với ông Phạm Sỹ Sáu (NXB Trẻ) chiều 24/7, ông nói qua điện thoại bằng một giọng hết sức từ tốn nhưng không giấu được bức xúc: “Việc dịch ồ ạt cuốn sách này trên mạng tất nhiên có ảnh hưởng nhất định về sức tiêu thụ bản Harry Potter 7 tiếng Việt của NXB Trẻ. Nhưng ảnh hưởng đến cỡ nào thì hiện nay chúng tôi chưa thể đánh giá hết.
Tôi cũng đã đọc sơ qua vài bản dịch trên mạng, họ đã cố gắng chuyển ngữ, nhưng việc một người đọc bình thường biết tiếng Anh bắt tay vào dịch tác phẩm văn học sẽ khó chuyển tải được hết ý nghĩa của từng câu chữ…
Tôi tin là bạn đọc chân chính vẫn muốn có trong tay bản dịch tiếng Việt hoàn chỉnh với giọng văn và bút pháp xuyên suốt. Nhưng tôi rất lo, nếu tình trạng dịch trên mạng tràn lan thế này mà không được ngăn chặn, nó sẽ trở thành thứ bệnh của người có học mà vô văn hóa.
Chúng ta đang sống trong một xã hội văn minh, phải biết tôn trọng tài sản của người khác, hành động kể trên dù là vô thức thì cũng chẳng khác gì tự vỗ ngực khoe tôi là người ăn cắp?!”.
Sáng 24/7, NXB Trẻ đã gửi một số thư điện tử mang tính khuyến cáo tới những địa chỉ trang web cho in các bản dịch tiếng Việt Harry Potter 7. Ông Phạm Sỹ Sáu cũng khẳng định một số mạng đăng tải thông tin về tập truyện này theo kiểu tóm tắt chung hoặc viết lại theo cảm nhận của người đọc… thì không gây ảnh hưởng đến bản quyền dịch tiếng Việt Harry Potter 7 của NXB Trẻ.
Tuy nhiên, cần phải có những hành động mạnh để việc dịch thuật trên mạng không quá đà và tràn lan. NXB Trẻ sẽ tiến hành những biện pháp bảo vệ quyền lợi của mình.
