Niềm vui cho người đàn ông Úc sinh năm 1971 từ lâu được coi là anh hùng của minh bạch, tự do thông tin, và của sự kháng cự chống lại các nhà nước bí mật.
Nhà sáng lập Wikileaks tuyên bố sẽ sang Mỹ để chịu án phạt có thể tử hình vì tiết lộ nhiều tài liệu làm mất mặt nhiều thế hệ nhà cầm quyền Mỹ.
Hành động nghĩa hiệp ấy kèm điều kiện Chelsea Manning sinh năm 1987, một cựu binh Mỹ chuyển giới, phải được thả. Năm 2013, cô bị kết án 35 năm tù với tội danh chuyển cho Wikileaks 700.000 trang tài liệu nhạy cảm về quân sự và ngoại giao, khiến trang mạng này bắt đầu nổi như cồn từ năm 2010.
Ngày 17/5, Manning được tha. Vậy hà cớ chi người đàn ông xa gia đình đã bảy năm không sẵn sàng sang Mỹ chịu tội như đã hứa?
Nếu chỉ dừng ở quan hệ với Manning, chính quyền Mỹ không dễ buộc tội Assange khi họ không có bằng chứng gì ngoài các trang tài liệu tiết lộ. Nếu Assange bị kết án, nhiều toà báo khác có nguy cơ phải ra toà như CNN hay New York Times cũng vì tội danh này. Song, theo hiến pháp Mỹ, chỉ các quan chức chính phủ tiết lộ thông tin mới bị kết án; còn báo chí vô can một khi họ đưa tin đúng sự thật.
Tình hình đã trở nên khác khi Wikileaks bị cáo buộc tiếp tay cho hacker Nga phát tung toé email của đảng Dân chủ báo hại ứng viên Hillary Clinton trong bầu cử tổng thống Mỹ 2016. Tháng rồi Bộ trưởng Tư pháp Mỹ, Jeff Sessions, đưa việc bắt Assange vào diện “ưu tiên” và xem đây như một phần của chiến dịch dẹp nạn rò rỉ thông tin.
Tổng thống Donald Trump không ngăn cản cho dù ông từng thốt lên “Tôi yêu Wikileaks” thời còn xỉ vả thậm tệ với bà Clinton. Tình hình có thể còn tệ hơn khi cựu giám đốc Cục Điều tra Liên bang Mỹ (FBI) Robert S. Mueller III, người được coi là Bao Công của nước Mỹ, được đề nghị điều tra nghi án Nga hỗ trợ Trump.
Mỹ có thể gửi trát dẫn độ cho Anh quốc bất cứ lúc nào. Per E. Samuelson, luật sư của Assange, chia sẻ trên Twitter “ngày chiến thắng pha lẫn điềm gở”. Nhưng kết án Assange không dễ một khi pháp luật được thượng tôn. Ecuador đang tìm kiếm các thủ tục pháp lý để đưa Assange sang nước này tị nạn lâu dài. Còn Assange dường như vẫn tin vào những giá trị bản thân đã tạo dựng.
