Phát biểu trong một cuộc họp báo ngày 22/7 ở Bắc Kinh, Zeng Yixin cho biết ông “ngạc nhiên” khi thấy giả thuyết virus rò rỉ từ phòng thí nghiệm - mà WHO từng kết luận là khó xảy ra - được liệt kê như một mục tiêu cho chuyến thị sát lần thứ hai mà WHO đang đề nghị được tiến hành ở Vũ Hán và các địa điểm khác ở Trung Quốc.
“Kế hoạch của WHO cho giai đoạn tiếp theo của cuộc điều tra về nguồn gốc COVID-19 thể hiện sự không tôn trọng lẽ phải và đi ngược lại khoa học. Chúng tôi không thể chấp nhận một kế hoạch như vậy”, ông Zeng nói.
Liang Wannian, một nhà khoa học cấp cao đại diện cho phía Trung Quốc trong cuộc điều tra chung của WHO, cũng cho biết tại cuộc họp báo rằng, thay vì quay trở lại Trung Quốc, nhóm chuyên gia nên ưu tiên tìm hiểu giả thuyết COVID-19 có nguồn gốc từ động vật.
Ông Liang chỉ ra báo cáo về việc phát hiện virus SARS-CoV-2 trong nước thải ở nhiều quốc gia khác nhau cùng thời điểm căn bệnh COVID-19 được phát hiện lần đầu tiên ở Vũ Hán. Liang Wannian đề nghị cơ quan điều tra mở rộng nghiên cứu các địa điểm khác ngoài Trung Quốc.
Sau quá trình điều tra kéo dài một tháng ở Vũ Hán hồi đầu năm nay, nhóm chuyên gia quốc tế của WHO và các đối tác Trung Quốc kết luận rằng khả năng virus rò rỉ từ phòng thí nghiệm ở Vũ Hán là “cực kì khó xảy ra”. Nhóm cũng đưa ra ba giả thuyết khác, bao gồm: virus truyền qua người trực tiếp từ dơi; hoặc truyền từ dơi sang người qua một loài động vật trung gian khác; hoặc qua thực phẩm đông lạnh.
Tuy nhiên, nhiều quốc gia - trong đó có Mỹ - tỏ ra không hài lòng với kết luận của WHO, và yêu cầu tiến hành điều tra lại.
Tuần trước, Tổng Giám đốc WHO Tedros Adhanom Ghebreyesus cho biết cuộc điều tra giai đoạn một “thiếu dữ liệu thô”. Ông kêu gọi Bắc Kinh “minh bạch, cởi mở, hợp tác” với cuộc điều tra về nguồn gốc COVID-19.
Đáp lại, phía Bắc Kinh khẳng định đã hợp tác tối đa với nhóm điều tra của WHO.
Người phát ngôn Bộ Ngoại giao Trung Quốc Triệu Lập Kiên tuần trước cho biết cuộc điều tra nguồn gốc là một "vấn đề khoa học" và "tất cả các bên nên tôn trọng ý kiến của các nhà khoa học, thay vì chính trị hóa vấn đề."
Dù khẳng định virus không thể rò rỉ từ phòng thí nghiệm Vũ Hán, nhưng phía Trung Quốc vẫn để ngỏ khả năng virus có thể đã rò rỉ từ một phòng thí nghiệm khác, ví dụ Fort Detrick của Mỹ.
Hôm thứ Tư, Bộ Ngoại giao Trung Quốc cho biết gần 5 triệu công dân nước này đã kí tên vào lá thư kiến nghị WHO điều tra phòng thí nghiệm của Mỹ.
