Theo ông David Dương, Chủ tịch HĐQT, Tổng giám đốc Công ty TNHH Xử lý chất thải Việt Nam (VWS), ở châu Âu hay ở Mỹ thực hiện việc phân loại rác tại nguồn rất tốt. Tại Phần Lan, rác sau khi thu gom được đưa về 3 nơi xử lý riêng biệt. Rác tái chế được phân loại để tái sử dụng; rác vô cơ được đưa vào nhà máy đốt; rác hữu cơ được đưa vào nhà máy sản xuất phân bón.
Cần làm tốt phân loại rác tại nguồn
Trước thực trạng phân loại rác tại nguồn ở Việt Nam chưa thực hiện được một cách triệt để, ông David Dương chia sẻ kinh nghiệm phân loại rác tại nguồn ở Mỹ và các nước châu Âu.
Theo ông, trong công tác xây dựng ý thức phân loại rác tại nguồn cho người dân, việc chuẩn bị của nhà nước là rất quan trọng. Trước khi kêu gọi người dân phân loại rác tại nguồn thì khâu thu gom và xử lý phải được hoàn thiện.
Nhà nước chuẩn bị các loại thùng đựng rác để phát cho người dân. Các loại thùng đựng rác phải được khảo sát kỹ lưỡng để phù hợp với kích thước của nhà dân. Mỗi nhà dân cần có không gian để ít nhất 3 loại thùng rác, rác vô cơ, rác hữu cơ và rác tái chế.
Đến giai đoan thu gom, khi xe đi vào trong hẻm, trên xe phải có đủ thùng phân loại để người dân thấy việc phân loại rác tại nhà là có hữu ích. Tránh tình trạng như trước đây, rác tại nhà được phân loại nhưng khi thu gom rác lại dồn vào một chỗ.
Vua rác David Dương và tham vọng tái sinh rác thải. Ngoài ra, không thể thiếu chế tài xử phạt. Bước đầu cũng phải tập cho người dân có ý thức phân loại rác bằng cách bằng cách phát thùng, hướng dẫn phân loại. Kinh phí ban đầu nhà nước bù lỗ.
Khi người dân hình thành thói quen mới bắt đầu thu phí thu gom rác. Đồng thời thưởng cho những hộ gia đình phân loại rác tốt và phạt những hộ không phân loại đúng quy định.
Tuy nhiên, dù là một quốc gia rất chú trọng công tác phân loại rác tại nguồn nhưng đến nay, Hòa Kỳ vẫn chưa hoàn thành 100% công việc này. Để từ đó thể được rằng, công việc phân loại rác tại nguồn không đơn giản, đòi hỏi mất nhiều thời gian để thực hiện.
“Do vậy theo suy đoán của tôi, TPHCM cơ bản hoàn thành việc phân loại rác tại nguồn sẽ mất khoảng 10 năm nữa”, ông David Dương nói.
Công nghệ tái sinh rác thải
Ông David Dương và cộng sự dành nhiều thời gian để tìm hiểu, nghiên cứu đặc tính của rác thải ở Việt Nam. Từ đó, ông nhận ra, rác ở Việt Nam có hơn 75% thành phần rác là hữu cơ. Tại Khu liên hợp xử lý chất thải Đa Phước, VWS bắt đầu tiếp nhận rác từ 2007. “Qua 12 năm làm việc, chúng tôi nắm rõ độ ẩm trong rác qua các thời điểm trong năm giao động từ 45% - 78%”, ông David Dương cho biết.
Do độ ẩm ướt quá cao nên nếu đơn thuần chỉ sử dụng công nghệ đốt thì tính hiệu quả sẽ không cao. Đồng thời chương trình phân loại rác tại nguồn chưa được hoàn thiện, hiện nay VWS tiếp nhận khoảng 6.000 tấn rác/ngày, phần lớn được đưa vào bãi chôn lấp hợp vệ sinh.
Hiện nay VWS tiếp nhận khoảng 6.000 tấn rác/ngày, phần lớn được đưa vào bãi chôn lấp hợp vệ sinh. Với tham vọng tái sinh rác thải, vua rác David Dương cùng cộng sự đã đi 7 nước ở châu Âu để tìm hiểu, đánh giá về công nghệ xử lý rác thải đang được sử dụng tại các quốc gia này. Mục đích chuyến đi lần này của ông và cộng sự là để tìm ra công nghệ phù hợp với đặc điểm rác thải tại TPHCM nói riêng, Việt Nam nói chung.
Theo ông David Dương, qua chuyến đi lần này, VWS đã lựa chọn công nghệ phối hợp gồm công nghệ đốt và công nghệ sản xuất phân bón hữu cơ. Công nghệ phối hợp này hoạt động khép kín đảm bảo ngăn chặn phát tán mùi hôi, bảo vệ môi trường.
Công nghệ VWS đưa vào đề án đã có hơn 100 nhà máy đang sử dụng trên thế giới. Trải qua thời gian gần 20 năm, công nghệ xử lý đã có nhiều cải tiến như: xử lý được nhiều thành phần rác để cho ra các sản phẩm từ rác phù hợp với thị trường Việt Nam; có quy trình xử lý khép kín, ngăn chặn phát tán mùi hôi, bảo vệ môi trường.
Hiện nay, VWS đã trình đề án về công nghệ này lên TPHCM. Nếu công nghệ trong đề án nộp cho thành phố được chấp thuận thì mỗi ngày có 2.000 tấn rác được xử lý bằng công nghệ mới.
Theo đó sẽ có khoảng 25% rác vô cơ được phân loại thành rác tái chế; 75% rác hữu cơ, sau khi loại bỏ khoảng 25% thành phần rác ô nhiễm sẽ còn khoảng 50% được chế biến thành phân hữu cơ, phân vi sinh; phần rác còn lại không sử dụng được có thể đưa vào bãi chôn lấp hoặc đốt hoàn toàn.
“Công tác phân loại rác tại nguồn càng được thành phố thực hiện tốt thì nhà máy của chúng tôi càng có nhiều nguyên liệu để hoạt động. Chúng tôi sẽ có thêm nguồn thu từ việc bán các sản phẩm từ rác”, ông David Dương cho biết.
