Nhận định trên được ông Nguyễn Văn Sơn - Chủ tịch Hội Doanh nghiệp sản xuất và kinh doanh thuốc bảo vệ thực vật (BVTV) Việt Nam (VIPA), đưa ra tại Diễn đàn Sử dụng phân bón, thuốc BVTV an toàn, hiệu quả, diễn ra sáng 19/12 tại Cần Thơ.
 |
Diễn đàn do Cục Bảo vệ thực vật - Bộ Nông nghiệp và Phát triển nông thôn, phối hợp với Báo Nông nghiệp Việt Nam tổ chức. Ảnh: CK. |
Ông Nguyễn Văn Sơn thông tin, thuốc BVTV được hầu hết các quốc gia trên thế giới sử dụng để phòng trừ sinh vật gây hại trong nông nghiệp, Việt Nam sử dụng từ năm 1955 đến nay.
Thống kê của Tổ chức Nông lương Liên hiệp quốc (FAO) cho thấy, trên toàn cầu, nếu chi 35 tỷ USD cho thuốc BVTV để bảo vệ mùa màng, sẽ thu lại 350 tỷ USD, tức kết quả thu gấp 10 lần chi. Nếu không có thuốc BVTV sẽ ảnh hưởng đến sản xuất, an ninh lương thực và xuất khẩu.
Ông Sơn chỉ ra các tác dụng của dùng thuốc BTVT, như giúp tăng năng suất, chất lượng nông sản, giảm thiệt hại do sâu bệnh, khắc phục việc thiếu nhân công… Trong đó, thuốc BVTV hóa học có nhiều ưu điểm, như tác dụng nhanh, triệt để, bảo vệ năng suất, mang lại hiệu quả kinh tế, giá thành rẻ…
Tuy nhiên, tình trạng lạm dụng thuốc BVTV hóa học, dùng sai cách... dẫn đến nhiều hệ lụy, như ô nhiễm nguồn nước và đất, dư lượng trên nông sản gây độc, gây mất cân bằng tự nhiên, xuất hiện các loài sinh vật gây hại mới (kháng thuốc)...
Trong khi đó, nếu sử dụng thuốc BVTV sinh học thay cho thuốc hóa học thường an toàn và ít độc đối với sức khỏe con người, sinh vật có ích, thân thiện với môi trường, đáp ứng yêu cầu phát triển sản xuất nông nghiệp theo hướng bền vững...
Tuy nhiên, ông Sơn nhìn nhận, dù có những ưu điểm, nhưng tỷ trọng thuốc BVTV sinh học được sử dụng chỉ chiếm khoảng 10% trong tổng lượng thuốc BVTV hằng năm. Nhiều loại thuốc BVTV sinh học giá thành cao, thời gian bảo quan ngắng, nhiều loại sâu bệnh chưa có thuốc sinh học, hiệu lực phòng trừ dịch hại chậm so với thuốc hóa học... Do đó, thuốc BVTV hóa học chưa được nông dân ưa dùng như thuốc hóa học.
 |
Tình trạng lạm dụng thuốc BVTV, dùng sai kỹ thuật... dẫn đến nhiều hệ lụy. Ảnh: CK. |
Chủ tịch VIPA cho rằng, không phải tất cả các sản phẩm thuốc BVTV sinh học đều tốt tuyệt đối, và không phải tất cả các sản phẩm hóa chất đều hoàn toàn có hại. Để sử dụng thuốc BVTV hiệu quả và an toàn, người dùng cần thực hiện nguyên tắc “4 đúng”: Đúng thuốc - đúng lúc - đúng liều lượng, nồng độ, tỷ lệ - đúng cách. Cùng đó, phải đảm bảo thời gian cách ly, sử dụng hài hòa.
Cùng đó có “5 nguyên tắc vàng” khi dùng thuốc BVTV: Phải an toàn; đọc ký hưỡng dẫn sử dụng thuốc; bảo hộ lao động khi dùng thuốc; sử dụng bình bơm đúng loại, đúng cách; vệ sinh thân thể kỹ càng sau khi dùng thuốc. Bên cạnh đó, ông Sơn cũng khuyến cáo nông dân cân nhắc khi lựa chọn dùng thuốc BVTV hóa học hoặc sinh học. Với mục tiêu vừa phòng trừ sâu bệnh vùa bảo vệ con người và môi trường, hướng tới canh tác bền vững…
Ông Nguyễn Văn Tuất - Chủ tịch Hội Khoa học kỹ thuật BVTV Việt Nam - cho rằng, ngành BVTV đang đối mặt nhiều thách thức, đặc biệt khi có những loại bệnh, sinh vật gây hại mới... tác động tiêu cực đến sản xuất nông nghiệp.
Theo ông Tuất, xu hướng thế giới sẽ ưu tiên các sản phẩm như thuốc BVTV sinh học, thảo dược, thân thiện môi trường, phát triển nông nghiệp hữu cơ, ứng dụng công nghệ cao. Tuy nhiên, thuốc hóa học vẫn cần cho sự ổn định về an ninh lương thực, như dập dịch sâu bệnh do tác động của biến đổi khí hậu, các đối tượng kiểm dịch thực vật lây nhiễm thông qua hàng hóa, xuất nhập khẩu...
