Trên thị trường, nụ tam thất bao tử rất hiếm vì loại cây này chủ yếu được chế biến dạng sấy khô hoặc bột. Vì thế, anh Giàng Seo Châu (Si Ma Cai, Lào Cai) vừa chào bán đã cháy hàng. Anh cho biết, nhiều khách ở các tỉnh lân cận, Hà Nội, Hải Phòng, Hà Tĩnh, TP HCM hỏi mua. Mỗi người đặt 1-2 kg, thậm chí lên tới 5-10 kg nhưng chủ vườn không đủ bán.
Chỉ trong lần thu hoạch đầu tiên, 30 kg nụ tươi nhà anh Châu đã bán hết. Giá thu mua tại vườn là 500.000 đồng/kg. Khách ở xa phải chịu thêm phí vận chuyển. "Hiện tôi còn nợ khách 20 đơn hàng. Một tuần nữa mới được thu lứa thứ 2. Tuy nhiên, sản lượng không còn nhiều nên dự tính nhiều khách phải chờ tới năm sau", chủ vườn cho hay.
Theo anh Châu, nụ tam thất để lâu dễ bị thâm và chỉ giữ tươi trong khoảng 10 ngày. Vì thế, sau khi khách đặt hàng, chủ vườn chia làm các túi nhỏ hút chân không và bảo quản trong ngăn mát. Thời gian vận chuyển vào TP HCM khá lâu nên nhiều khách phải chấp nhận lấy hàng sấy khô, giá không đổi.
Cây thường ra hoa mỗi năm một lần vào tháng 7-8 dương lịch. Năm đầu tiên, 1 ha nhà anh Châu chỉ cho thu khoảng 40 kg nụ. Tam thất có giá trị kinh tế tương đối cao ở thời điểm hiện tại, nên nhiều người vẫn gọi đây là loại "cây tiền tỷ" ở Lào Cai. Anh cho biết: "Hiện sản phẩm này cả dạng khô và tươi cung không đủ cầu. Trong khi đó, chưa tính đơn vị nhận thu mua bao tiêu số lượng lớn, các đại lý và khách mua lẻ trong nước đã đặt hàng lên tới vài tạ".
Được người bạn thân giới thiệu mối bán nụ tam thất tươi ở Lào Cai, chị Lê Diễm Oanh (Thạch Mỹ, Lộc Hà, Hà Tĩnh) đặt mua ngay 2 kg hết hơn 1 triệu đồng. Vị khách này nhận xét sản phẩm có hiệu quả ngay lần đầu sử dụng. Ngoài sắc nước uống, chị còn dùng nụ tam thất để nấu chè và chế biến món ăn.
"Trước khi biết được mối hàng trên, tôi thường mua bột tam thất ở cửa hàng đông y hoặc trên mạng với giá 1 triệu đồng/kg. Tuy nhiên, bác sĩ tư vấn nếu người bệnh sử dụng nụ tươi sẽ có tác dụng gấp 2 lần. Hiện tôi chờ lứa sau sẽ mua 5 kg về bảo quản ăn dần", chị cho hay.
Bị bệnh gan nên chị Thu Huyền (Hà Nội) thường xuyên sử dụng các sản phẩm chế biến từ cây tam thất. Tuy nhiên, giá bán trên thị trường chênh nhau khá lớn khiến chị không yên tâm về nguồn gốc xuất xứ. Sau khi biết được mối bán nụ tươi trên Lào Cai, chị Huyền đặt mua ngay 5 kg về sắc nước uống.
Chị cho biết, nước tam thất có mùi ngai ngái, sau có vị ngọt, uống dần thành quen. Ngoài điều trị một số bệnh gan, giải nhiệt, loại hoa này rất tốt cho phụ nữ. "Ít nơi ở Việt Nam trồng tam thất, trong khi nụ sấy khô nhan nhản trên thị trường với mức giá khác nhau. Thậm chí có nơi bán 150.000 đồng/kg. Cầm trên tay hàng tươi còn nguyên cuống tôi mới thực sự yên tâm", chị cho hay.
Ông Chiến, chủ một hiệu thuốc đông y ở Hà Nội cho biết, thị trường trong nước phổ biến 2 loại nụ tam thất sấy khô và bột, giá bán khá chênh lệch, dao động từ 150.000 đến 990.000 đồng/kg. Riêng hàng tươi rất hiếm, khách phải tới tận vườn mới mua được. Chuyên gia này khẳng định, những sản phẩm giá rẻ là hàng nhập từ Trung Quốc.
Ngay trong đợt thu hoạch đầu tiên, nụ tam thất đã thu hút được sự quan tâm của nhiều khách hàng. Ảnh: Châu Anh. Theo nguồn tin cán bộ này tìm hiểu được, nụ tam thất ở Trung Quốc chất lượng kém được bán sang Việt Nam. Sau khi đun một lần để chiết lấy hết chất, bã nụ được phơi khô hoặc nghiền bán giá rất rẻ. Trong khi đó, mặt hàng này ở Việt Nam khan hiếm nên một số tiểu thương lợi dụng đẩy giá cao.
"Nụ hoa tam thất Trung Quốc được nấu lên một lần nên sau khi phơi khô có hiện tượng ngả sang màu nâu đen. Trong khi sản phẩm ở Lào Cai phơi trực tiếp hoặc sấy khô sẽ có màu xanh và còn nguyên cẳng nụ. Sản phẩm đã nghiền thành bột sẽ rất khó phân biệt. Vì thế, tôi luôn khuyến khích khách hàng sử dụng hoa tươi, vừa có tác dụng tối đa lại tránh nhập nhèm về nguồn gốc”, anh Châu cho hay.
"Năm 2014, diện tích trồng tam thất của Si Ma Cai (Lào Cai) là 7,4 ha. Phải mất 1 năm cây mới ra nụ và 3-4 năm cho thu củ. Hiện giá nụ bao tử tươi 500.000 đồng, khô là 900.000-1 triệu đồng/kg. Xã mới triển khai trồng từ tháng 9/2014 nên đây mới là đợt thu đầu tiên, sản lượng có hạn. Vì thế, hiện cung không đủ cầu", Phó chủ tịch UBND xã Lử Thẩn (Si Ma Cai) Lương Văn Trường, cho biết.
