Yêu Toán học từ bài đố dân gian
Dịp này năm ngoái, bà Bùi Nhật Tân - mẹ của Phạm Việt Hưng biết tới Giải thưởng Gương mặt trẻ Việt Nam tiêu biểu (GMTVNTB) và đã bình chọn cho các bạn trẻ xuất sắc như Ngô Quý Đăng, Võ Hoàng Hải, Trần Xuân Bách...
“Các bạn được đề cử đều có thành tích, đóng góp rất ấn tượng, tôi vào bình chọn để khích lệ, động viên các bạn trẻ. Và tôi chưa từng nghĩ tới, Hưng nhà mình sẽ lọt vào top 20 đề cử năm nay”, bà Tân nhớ lại.
Thoáng qua niềm vui ấy, bà Tân có chút lo lắng con sẽ gặp nhiều áp lực về thành tích và sự kỳ vọng hơn trước. Tuy nhiên, không như tâm lý lo lắng của mẹ, chia sẻ với chúng tôi khi kết nối từ Đại học Chicago (Mỹ), “chàng trai vàng” Toán học tỏ ra rất đĩnh đạc, chín chắn.
 |
Em Phạm Việt Hưng (thứ tư từ trái sang) giành Huy chương Vàng Olympic Toán học Quốc tế 2022 |
“Em không vỡ oà hay quá phấn khích sau mỗi khoảnh khắc đạt được một thành tích nào đó. Em chỉ thấy mãn nguyện một chút, vì đã hoàn thành chặng đường dài chinh phục huy chương của mình”, Hưng chia sẻ.
Phạm Việt Hưng là một trong 20 đề cử Gương mặt trẻ Việt Nam tiểu biểu năm 2023 với những thành tích xuất sắc như: Huy chương Vàng Olympic Toán học Quốc tế (IMO) lần thứ 63 và lần thứ 64; Hai lần Huy chương Vàng môn Khoa học bằng tiếng Anh kỳ thi Toán học và Khoa học Quốc tế (IMSO 14; IMSO13); Huy chương Vàng vòng 2 kỳ thi Toán châu Á - Thái Bình Dương (APMOPS); Đạt 8.0 IELTS và đạt 1580/1600 điểm bài thi SAT (top 1% thế giới).
Nói về niềm yêu thích và năng khiếu Toán học của Hưng từ nhỏ, chị Tân kể: Hồi con học mẫu giáo đã có khả năng tiếp thu nhanh, thông minh, nên hay được cô giáo chọn làm học sinh phát biểu trong buổi lễ tổng kết. Con làm gì cũng rất tập trung, có thể ngồi tô màu liên tục vài tiếng đồng hồ. Còn để nói năng khiếu vượt trội so với tuổi về Toán học thì không thật rõ nét.
Học cấp 1, Hưng dần hứng thú với Toán học sau mỗi lần chơi giải đố bài Toán dân gian với bố và đố vui lại với các bạn trong lớp. Nhận thấy Hưng có phản xạ tốt, các thầy cô giáo đã bồi dưỡng và cho em tiếp cận với Toán học nhiều hơn từ năm học lớp 2.
“Tình yêu với Toán học của em lớn dần từ khi ấy. Nhưng đến khi lên cấp 3, em mới thực sự hình thành mục tiêu, ý định và dám nghĩ mình có khả năng chinh phục Toán học qua các cuộc thi quốc gia, quốc tế”, Hưng nói.
Nỗ lực giữ màu huy chương
Nhìn thấy con trải qua những khoảng thời gian miệt mài ôn luyện trước mỗi cuộc so tài quốc tế, bà Tân đôi lúc thấy “xót con” và luôn bảo con hãy giảm nhẹ cường độ học. “Học Toán vất vả, có khi phải tư duy, ngồi đăm chiêu vài tiếng mới thấy con reo lên vì tìm được hướng giải. Nhưng con thường kiên trì, không dễ chịu thua trước những bài toán khó. Đôi khi Hưng bảo, con giải toán chỉ để thoả trí tò mò”, chị Tân chia sẻ.
Hơn 7 năm tham gia các cuộc thi Toán học trong nước, khu vực và quốc tế, Hưng luôn giữ phong độ giành Huy chương Vàng trong các cuộc thi quốc tế. Nói về bí quyết để “giữ màu” huy chương, chàng trai chia sẻ: “Mỗi khi bước vào phòng thi, em sẽ quên hết mọi áp lực, nỗi sợ hay sự tự ti và chỉ tập trung vào những bài toán trước mặt”.
Theo Hưng, cái thú vị của Toán là được thử thách bản thân, rèn luyện tư duy, bởi có những kết quả rất hiển nhiên nhưng để chứng minh nó lại không đơn giản. Nam sinh nhớ nhất là giai đoạn ôn luyện thi quốc tế. Lúc đó, có những bài toán mất một vài ngày để giải, một ý nhỏ thôi cũng mất vài tiếng đồng hồ.
Mặc dù học Toán với cường độ cao, mất khá nhiều thời gian nhưng Hưng ít khi cảm thấy áp lực, bởi cậu tìm thấy được rất nhiều thú vị đằng sau những con số tưởng như khô khan. “Mỗi khi giải được phần khó, em lại càng muốn biết thêm, đào sâu thêm. Và, sau mỗi lần nâng độ khó của việc giải toán, em lại cảm thấy như đẩy được giới hạn của bản thân, được thử thách bản thân và rèn luyện thêm khả năng tư duy của mình”, Hưng nói.
Thừa nhận về nét tính cách ưa thử thách và mở rộng giới hạn của con, bà Tân cho hay, có những thời điểm con ngỏ ý muốn xin sang lớp học khó hơn, hoặc chủ động xin thầy cô thêm bài tập ở những phần còn yếu. “Cũng từ tinh thần chủ động, tự rèn luyện, tự đặt mình vào “thế khó” của con, nên từ khi bắt đầu du học ở Mỹ, con hoà nhập và thích nghi nhanh”, bà Tân cho biết.
Chia sẻ về những dự định sắp tới, “chàng trai vàng” Toán học mong muốn được theo chân các thầy làm nghiên cứu. Đồng thời, tích cực trao đổi kinh nghiệm, truyền cảm hứng cho các em học sinh yêu Toán và giúp nhiều bạn học sinh khác “đỡ sợ” việc học Toán hơn.
