Sáng 11/3, Uỷ ban Thường vụ Quốc hội cho ý kiến về dự án Luật Kiểm toán nhà nước 2015 sửa đổi. Theo Tổng kiểm toán Hồ Đức Phớc, sau 3 năm thực hiện Luật KTNN đã bộc lộ một số vướng mắc, bất cập đòi hỏi phải nghiên cứu sửa đổi, bổ sung.
Luật KTNN được sửa đổi, bổ sung góp phần hoàn thiện chức năng, nhiệm vụ của KTNN, của Tổng KTNN; làm rõ và đầy đủ phạm vi, đơn vị được kiểm toán phù hợp với đối tượng kiểm toán theo quy định của Hiến pháp…
Tại lần sửa đổi này, KTNN đề xuất bổ sung đơn vị được kiểm toán vào khoản 13 Điều 55, cụ thể: Người nộp thuế; tổ chức sử dụng, khai thác đất đai, tài nguyên, khoáng sản; tổ chức khác có hoạt động liên quan đến việc quản lý, sử dụng tài chính công, tài sản công.
Đáng lưu ý, Tổng kiểm toán trình Thường vụ Quốc hội cho ý kiến về đối tượng kiểm toán và đơn vị được kiểm toán. Nội dung này còn 2 loại ý kiến khác nhau: Loại ý kiến thứ nhất cho rằng, theo Hiến pháp thì KTNN thực hiện kiểm toán đối với việc quản lý, sử dụng tài chính, tài sản công. Do đó, việc mở rộng đối tượng kiểm toán, đơn vị được kiểm toán nhằm bao quát các đối tượng là phù hợp;
Loại ý kiến thứ hai cho rằng, căn cứ khoản 1 Điều 118 Hiến pháp quy định: “Kiểm toán nhà nước thực hiện việc kiểm toán việc quản lý, sử dụng tài chính, tài sản công thì KTNN kiến nghị về việc quy định rõ các đơn vị được kiểm toán nhằm bao quát hết các đối tượng là phù hợp.
KTNN đồng tình với loại ý kiến thứ hai, không đề xuất việc mở rộng đối tượng kiểm toán mà đề nghị quy đinh cụ thể đơn vị được kiểm toán để bảo đảm bao quát và phù hợp với đối tượng kiểm toán của KTNN đã được quy định trong Hiến pháp.
Về xử phạt vi phạm hành chính trong lĩnh vực kỉểm toán nhà nước, theo Tổng kiểm toán cũng có 2 loại ý kiến khác nhau. Loại ý kiến thứ nhất cho rằng, cần thiết bổ sung như đề nghị của KTNN đế tăng cường hiệu lực, hiệu quả hoạt động của loại cơ quan; Loại ý kiến thứ hai cho rằng, chỉ cơ quan quản lý hành chính nhà nước mới có các quyền hạn trên. Theo ông Hồ Đức Phớc, KTNN đồng tình với loại ý kiến thứ nhất.
Liên quan đến chế tài xử lý đối với các hành vi vi phạm, theo Chủ nhiệm Uỷ ban Tài chính Ngân sách Nguyễn Đức Hải, đa số ý kiến trong ủy ban thẩm tra đề nghị cân nhắc nội dung này vì theo quy định của pháp luật về xử lý vi phạm hành chính, cơ quan quản lý nhà nước có thẩm quyền quản lý hành chính nhà nước ở lĩnh vực nào thì có thẩm quyền xử lý vi phạm hành chính ở lĩnh vực đó, trong khi KTNN không phải là cơ quan quản lý hành chính nhà nước.
Ngoài ra, các hành vi vi phạm của một số tổ chức, cá nhân trong hệ thống cơ quan quản lý nhà nước thuộc trách nhiệm của người đứng đầu hoặc của cơ quan quản lý cấp trên nên thay vì bổ sung quy định xử phạt vi phạm hành chính cho KTNN, cần đề cao trách nhiệm của người đứng đầu, của cơ quan quản lý cấp trên trong việc quản lý, đôn đốc các tố chức, cá nhân thực hiện các quy định và xử lý khi xảy ra các hành vi vi phạm.
Về đơn vị được kiểm toán,Thường trực ủy ban cho rằng, nội dung đề xuất như Tờ trình về bản chất là mở rộng đơn vị được kiểm toán so với quy định của Luật hiện hành. Đa số ý kiến đề nghị giữ như quy định của Luật hiện hành vì theo quy định của Luật quản lý thuế, khái niệm “người nộp thuế” bao gồm cả tổ chức, hộ gia đình và cá nhân.
Do đó, quy định như Dự thảo luật sẽ có phạm vi ảnh hưởng rất rộng, không chỉ các tổ chức mà còn cả hộ gia đình và cá nhân có nghĩa vụ nộp thuế đều thuộc diện đơn vị được kiểm toán, chồng chéo về chức năng, nhiệm vụ với cơ quan quản lý thuế, không bảo đảm thực hiện đúng tinh thần Nghị quyết số 18- NQ/TW.
Cho ý kiến tại phiên thảo luận, đa số các đại biểu đều đồng tình với việc trao quyền xử phạt cho cơ quan kiểm toán; đồng thời ủng hộ phương án được quyền bổ sung đối tượng kiểm toán thuế nếu phát hiện dấu hiệu trốn thuế, bắt tay nhau giữa người thu thuế và đối tượng nộp thuế.
