Các quan chức tình báo, quân đội và chính trị Israel, biết trong suốt nhiều năm qua chiến binh Hamas đã xâm nhập vào Israel từ Dải Gaza thông qua hệ thống đường hầm. Hồi tháng 7, một quan chức phát ngôn của quân đội Israel cho biết: chỉ trong vòng 18 tháng, quân đội Israel đã phát hiện ra 4 đường hầm, trước khi cuộc tấn công trên mặt đất được khai hỏa.
Tuy nhiên, trong một số cuộc phỏng vấn gần đây, các quan chức quân đội Israel đã nghỉ hưu và còn tại nhiệm thừa nhận phía quân đội cũng như cánh tình báo không thể nắm rõ phạm vi hoạt động của hệ thống đường hầm Hamas, các lãnh đạo chính trị Israel cũng không có hành động hiệu quả chống lại "mối đe dọa" đã trở thành nỗi ám ảnh của họ.
Một quan chức cấp cao Israel (giấu tên) tiết lộ, cho đến nay quân đội Israel đã phát hiện được 40 đường hầm và sẽ tiếp tục phát triển nhiều hơn so với Israel từng phỏng đoán trước đây. Những đường hầm đó được xây bằng bê tông kiên cố, có chỗ lưu trữ thực phẩm, thuốc men và vũ khí.
Nhưng các nhà phân tích tình báo và lãnh đạo chính trị Israel không hiểu rằng đường hầm đủ rộng cho phép nhiều chiến binh Hamas đột nhập vào Israel cùng một lúc và họ không nhận ra có bao nhiêu đường hầm có điểm cuối ở Israel, đặc biệt gần khu dân cư.
Israel biết rõ đường hầm từ Gaza đã gây ra "mối nguy hại lớn" kể từ đầu tháng 10/2013, khi đó IDF phát hiện ra một đường hầm dài xuyên qua khu định cư Ein Hashlosha, ngay phía đông biên giới Gaza-Israel.
Hamas ngày càng đào, xây dựng hệ thống địa đạo có độ dài cùng kỹ thuật bất thường nhằm "che mắt" và đánh lạc hướng tình báo cũng như quân đội Israel. Hamas đã tận dụng bao tải, túi đựng đồ cứu trợ nhân đạo mà Liên Hiệp Quốc dành cho người dân Palestine thu gom đất và xóa sạch mọi dấu vết, họ làm việc này ngay trong khi nhận đồ cứu tế, do đó như lời ông Yakubovich từng nói: "Đấy là cách rất thông minh để đảm bảo IDF sẽ không nổ súng vào họ. Hamas đã lợi dụng hàng viện trợ nhân đạo quốc tế để che giấu hoạt động khủng bố (?)".
5 tháng sau khi phát hiện ra đường hầm bên dưới khu định cư Ein Hashlosha, vào tháng 3/2014, quân đội Israel phát hiện thêm một đường hầm nữa có điểm đầu từ Dải Gaza và đã cho phá hủy bằng mìn. Mỗi khi phát hiện ra "mối nguy hiểm" mới từ lòng đất, Israel đều triệt tiêu, nhưng đến nay lực lượng tình báo lẫn quân đội Israel vẫn không thể hóa giải "trận đồ bát quái xuyên lòng đất" của Hamas.
Các nhà lãnh đạo Israel đã xem xét nhiều phương án khác nhau nhằm đối phó với "hiểm họa đến từ đường hầm" bằng cách "cảm nhận" những gì đang diễn ra trong lòng đất. 8 năm trước, chính phủ, các nhà thầu quân sự và một số trường đại học Israel đã bắt đầu phát triển một hệ thống phát hiện đường hầm bằng cáp quang "thông minh" có gắn micro để phát hiện mọi "chuyển động khả nghi" dưới mặt đất, giúp tình báo Israel có thể xác định chính xác vị trí của đường hầm.
Theo tờ Bưu chính Washington, chi phí ước tính của công trình lên đến 2 tỉ USD. Nhưng ông Giora Eiland đã tỏ ra rất bức xúc, ông nói: mặc dù Chính phủ Israel đã tiêu tốn hàng chục triệu USD để nghiên cứu nhưng hệ thống phát hiện địa đạo Hamas đến nay vẫn chỉ nằm trên "sơ đồ thiết kế".
Dù được Mỹ "hỗ trợ", tình báo Israel vẫn "mò mẫm" tìm đường hầm của Hamas
Hiện ông Eiland đang ráo riết thúc giục Chính phủ Israel khẩn trương xây dựng thêm Mái vòm sắt (Iron Dome)-lá chắn phòng thủ tên lửa "toàn diện" đánh chặn và phá hủy tên lửa mà Hamas bắn từ Gaza vào Israel.
Theo ông Eiland, trong tương lai gần Israel chưa thể có hệ thống hạ tầng kỹ thuật phát hiện đường hầm như họ đã lên kế hoạch. Điều đó khiến tình báo Israel tiếp tục phải mò mẫm thông tin từ Gaza chủ yếu dựa vào máy bay do thám không người lái để phát hiện sự di chuyển của lực lượng Hamas.
Chính phủ Israel đã tỏ rất mệt mỏi vì sự thất bại liên tục của lực lượng tình báo Israel vốn được xếp "ngang hàng" với CIA, không chỉ vì Hamas đang tiếp tục xây thêm các đường hầm mới mà điều khiến Israel lo sợ hơn cả là quy mô cuộc kháng chiến trường kỳ chống lại Israel mà nhân dân Palestine và phong trào giải phóng Hamas đang tiến hành.
Giở lại lịch sử, nhiều chuyên gia khẳng định cuộc tấn công bất ngờ do Ai Cập và Syria phát động nhắm vào các căn cứ quân sự Israel trên Bán đảo Sinai và Cao nguyên Goland xảy ra năm 1973 chứng tỏ thực lực tình báo Israel rất yếu kém.
Thất bại tình báo liên tục đã làm thâm hụt ngân sách quốc phòng Israel. Còn nhớ, năm 2006, lực lượng Thánh chiến Hezbollah ở Liban đã phóng một quả tên lửa vào một tàu chiến chống tên lửa của Israel đang tuần tra ngoài khơi bờ biển Beirut thuộc Liban, con tàu không hề hấn gì nhưng 4 thủy thủ của Israel bị thiệt mạng. Khi đó một cuộc điều tra của IDF và tình báo Israel đã không thể đưa ra kết luận chính xác mà chỉ nói "hình ảnh tình báo cho thấy Hezbollah có liên quan".
Cho đến nay, nhờ sự hỗ trợ tích cực từ Mỹ, tình báo Israel đã hiểu sâu hơn về mối đe dọa từ Hamas, nhưng họ vẫn không thể biết được thông tin chi tiết, cụ thể: khi nào, ở đâu và bằng cách nào kẻ thù của họ - lực lượng kháng chiến Hamas từ lòng đất xông lên, bất ngờ tấn công Israel.