 |
Cửa hang, nơi tìm thấy bộ xương của các nạn nhân hiến tế người Maya cổ đại. |
Được sử dụng để chôn cất trong thời kỳ Maya cổ đại (250 đến 925 sau Công nguyên), hang động này được người dân địa phương đặt tên bởi họ là những người được đã giải cứu một tên cướp bị thương vào năm 2006.
Một dự án khai quật kéo dài ba năm của Đại học Bang California, Los Angeles, Mỹ, các giáo sư và sinh viên kết luận rằng hơn 10.000 mảnh xương được phát hiện trong hang động đại diện cho ít nhất 118 người, nhiều người trong số họ là bằng chứng về chấn thương trước khi chết.
 |
Bên trong chiếc hang tìm thấy bộ xương của những nạn nhân hiến tế cho thần mưa. |
Để tìm hiểu kỹ hơn về những khoảnh khắc cuối cùng của các nạn nhân, nghiên cứu mới nhất đã không xem xét xương mà thay vào đó là miệng của họ, điều tra các mảng bám vôi hóa từ răng của họ, được gọi là vôi răng. Nghiên cứu vừa được công bố Tạp chí Quốc tế về Khảo cổ học, mô tả những sợi màu xanh kỳ lạ bám vào răng của ít nhất hai trong số các nạn nhân.
Bí ẩn sợi dây màu xanh
Tác giả chính của nghiên cứu Amy Chan, hiện là nhà khảo cổ học làm việc trong lĩnh vực quản lý tài nguyên văn hóa, đã bắt đầu phân tích răng trong hang này khi còn là nghiên cứu sinh, khi cô muốn tìm hiểu thêm về sức khỏe răng miệng của các nạn nhân.
 |
Sợi dây màu xanh được tìm thấy trong vôi răng của một nạn nhân. |
Vôi răng có thể lưu giữ những mảnh nhỏ của thức ăn đã ăn - chẳng hạn như hạt phấn, tinh bột và phytoliths, là những bộ phận khoáng hóa của thực vật - vì vậy Chan đã cạo sạch sáu chiếc răng và gửi nó đến đồng tác giả nghiên cứu Linda Scott Cummings, chủ tịch và giám đốc điều hành của Viện nghiên cứu Paleo ở Golden, Colorado.
Scott Cummings phát hiện ra rằng, các mẫu chứa chủ yếu là sợi bông và một số trong số đó được nhuộm màu xanh lam sáng.
Chan nói: “Việc phát hiện ra sợi bông màu xanh lam trong cả hai mẫu là một điều bất ngờ, bởi vì màu xanh lam rất quan trọng trong nghi lễ của người Maya”.
Một sắc tố "xanh Maya" độc đáo đã được tìm thấy tại các địa điểm khác ở Mesoamerica, nơi nó dường như được sử dụng trong các nghi lễ - đặc biệt là để vẽ cơ thể của các nạn nhân hiến tế, Chan và các đồng nghiệp viết trong bài báo nghiên cứu của họ.
Những sợi màu xanh này cũng được tìm thấy trong một loại đồ uống có cồn làm từ cây thùa tại các lễ chôn cất ở Teotihuacan, một địa điểm khảo cổ ở Mexico ngày nay.
Tuy nhiên, Chan và nhóm của cô đã đưa ra một lời giải thích khác cho những sợi vải được tìm thấy trên răng. Có lẽ nạn nhân có miếng vải bông trong miệng, có thể là do việc sử dụng giẻ rách để bịt miệng trước khi họ bị hiến tế. Nếu nạn nhân bị giam giữ trong thời gian dài, vôi răng của họ có thể dính với các sợi màu xanh lam.
"Thật thú vị khi họ tìm thấy sợi màu trong vôi răng", Gabriel Wrobel , nhà khảo cổ sinh học tại Đại học Bang Michigan, Mỹ, người không tham gia vào nghiên cứu, cho biết.
Chan và nhóm của cô đồng ý rằng, đây là bằng chứng đầu tiên về sợi xanh trong vôi răng của người Maya, tuy nhiên các nhà nghiên cứu không thể biết chắc chắn khi nào các sợi bị mắc kẹt. Họ cho rằng, có thể những nạn nhân hiến tế bị bịt miệng trước đó và hy vọng các nghiên cứu trong tương lai sẽ cung cấp một bối cảnh phong phú hơn để giải thích dữ liệu này.
