Bài 1: Loay hoay với 4.0
Theo nhiều chuyên gia, phần đông bạn trẻ và doanh nghiệp Việt Nam chưa thực sự hiểu rõ bản chất và đang loay hoay không biết làm gì để chủ động đón nhận cách mạng 4.0.
Chưa hiểu rõ bản chất
Tại Việt Nam, chỉ trong năm 2017, đã xuất hiện nhiều startup hoạt động trong các lĩnh vực liên quan đến công nghệ 4.0 và gặt hái những thành công vượt bậc như: Kybernetwork thu hút 60 triệu đô la Mỹ vốn đầu tư chỉ trong một ngày thông qua việc phát hành đồng tiền điện tử; Topica trở thành Tổ hợp công nghệ giáo dục lớn nhất Đông Nam Á với việc mở rộng hoạt động tới Philippines, Indonesia và Thái Lan; Vicare trở thành doanh nghiệp lớn nhất trong lĩnh vực công nghệ y tế với việc cung cấp dữ liệu về y tế cho cả người khám bệnh và các cơ sở khám chữa bệnh.
Có thể thấy, thế giới và bản thân Việt Nam đang thay đổi không ngừng, đòi hỏi các doanh nghiệp, tổ chức có quy mô cũng như doanh nghiệp nhỏ và vừa phải liên tục thích ứng, phát huy tính năng động, đổi mới, sáng tạo.
Anh Nguyễn Hữu Hải (Viện Hàn lâm Khoa học Công nghệ Việt Nam) là một trong những người nghiên cứu đầu ngành về công nghệ thông tin tại Việt Nam. Anh và các đồng nghiệp nhận thấy xu thế tất yếu của cách mạng công nghiệp 4.0 nên chủ động nghiên cứu cái mới để đón đầu. Trong 5 năm trở lại đây, anh Hải và nhóm đồng nghiệp tập trung nghiên cứu về các công nghệ mới, là những công nghệ trọng yếu trong cách mạng công nghiệp 4.0, như: Điện toán đám mây, dữ liệu lớn, thực tại ảo, trí tuệ nhân tạo,…
Mới đây nhất, nhóm nghiên cứu của anh Hải cho ra đời công trình: Nền tảng phát triển giáo dục Open Classroom, nhằm cung cấp một môi trường giáo dục trực tuyến chất lượng cao với các bài học trực quan, các phòng thí nghiệm ảo tương tác sống động. Công trình vừa đạt giải cao nhất tại cuộc thi Tri thức trẻ vì giáo dục năm 2017 do T.Ư Đoàn, Bộ GD&ĐT tổ chức. Nguyên Bộ trưởng Bộ KH&CN Nguyễn Quân đánh giá rất cao về công trình này, bởi tính mới, đặc biệt là việc sử dụng những công nghệ rất mới phù hợp với xu thế của cách mạng công nghiệp 4.0.
Mặc dù đã nỗ lực chủ động đón đầu và bước đầu có những sản phẩm sử dụng những công nghệ rất mới nhưng nhìn nhận ở cục diện chung, anh Hải cho rằng, Việt Nam vẫn đang ở giai đoạn bắt đầu bước vào cách mạng công nghiệp 4.0. Và phần lớn giới trẻ, doanh nghiệp Việt vẫn chưa hiểu rõ bản chất, những tác động to lớn của cuộc cách mạng này đối với loài người.“Đây là cuộc cách mạng tất yếu phải xảy ra.Dù muốn hay không, loài người cũng phải đón nhận nó. Tất nhiên, đó là cuộc cách mạng mang đến sự đổi thay rất lớn, với những công nghệ tiên tiến bậc nhất như: Trí tuệ nhân tạo, dữ liệu lớn, thực tại ảo… Sự đổi thay đó đòi hỏi con người cũng phải là những cá nhân xuất sắc. Vì thế để chủ động đón nhận và làm chủ 4.0, các bạn trẻ cần nỗ lực học tập, trau dồi hoàn thiện mình trở thành những con người có phông kiến thức sâu, rộng. Ngoài kiến thức trên trường lớp, cần trau dồi kỹ năng sống, hiểu biết về khoa học, công nghệ, xã hội”, anh Hải nhắn nhủ các bạn trẻ.
Chưa hình thành thị trường tuyển dụng 4.0
Cùng quan điểm, anh Đào Xuân Hoàng (1 trong 10 gương mặt trẻ Việt Nam tiêu biểu năm 2016), CEO Monkey Junior - ứng dụng dạy tiếng Anh cho trẻ em từng đạt giải Nhất cuộc thi sáng kiến toàn cầu tại Mỹ, cho rằng, mặc dù truyền thông nói rất nhiều về cách mạng công nghiệp 4.0 nhưng thực tế, nhiều bạn trẻ cũng như doanh nghiệp Việt chưa thực sự hiểu về nó. Anh Hoàng cũng thẳng thắn thừa nhận, mặc dù là một startup của một công ty về phần mềm ứng dụng đã chinh phục được hơn 3 triệu người dùng trong nước và thế giới nhưng bản thân công ty anh vẫn chưa làm gì liên quan đến 4.0. Anh Hoàng và các cộng sự đang nghiên cứu và học hỏi ở các công ty lớn trên thế giới nhằm cho ra đời công nghệ mới, sẵn sàng đón nhận cuộc cách mạng 4.0. “Chúng tôi đang nghiên cứu công nghệ chuyên sâu liên quan đến xử lý dữ liệu người dùng; tối ưu hóa hệ thống, cá nhân hóa người dùng.Những công nghệ này hoàn toàn mới mẻ”, anh Hoàng cho biết.
Anh Hoàng cho rằng, để chủ động đón nhận cách mạng công nghiệp 4.0, không nên quá sốt sắng chạy theo những lời hô hào mà hãy làm tốt nhất công việc hiện tại của mình, tích lũy kiến thức, đi theo trình tự chứ không “nhảy cóc”. “Với doanh nghiệp hãy cố gắng sống sót và phát triển cái đã. Bởi thực tế, tôi thấy nhiều startup vẫn đang loay hoay không biết phát triển sản phẩm theo hướng nào, nguồn thu ở đâu, cách kiếm tiền ra sao…”, anh Hoàng nói.
Anh Phan Viết Hoàn, Chủ tịch Hội đồng quản trị nền tảng tuyển dụng trực tuyến Mywork nhận định: “Giờ công nghệ thông tin đã trở thành công nghệ nền tảng và nhân lực làm việc trong lĩnh vực này được trả lương rất tốt. Theo tôi, các bạn trẻ cần nhìn nhận cách mạng công nghiệp 4.0 tiến triển theo chiều hướng đó. Chúng ta nên giành thời gian để học mở rộng kiến thức, đặc biệt là tìm hiểu chuyên sâu về một ứng dụng công nghệ mới. Các bạn sẽ có nhiều lợi thế về công việc, thu nhập cũng như cơ hội thăng tiến trong tương lai”.
Hơn 6 năm hoạt động trong lĩnh vực tuyển dụng việc làm, anh Hoàn cho biết, nhu cầu tìm việc của bạn trẻ có xu hướng thay đổi. Cách đây khoảng 5 năm, khối lượng công việc bạn trẻ tìm kiếm chủ yếu liên quan đến kế toán và nhân viên văn phòng.Thời gian gần đây, nhu cầu tìm việc của bạn trẻ thiên về các công việc liên quan đến công nghệ, đòi hỏi trình độ, kinh nghiệm làm việc.Những doanh nghiệp tuyển nhân sự làm công việc liên quan đến 4.0 vẫn còn rất hiếm hoi. Và những người thực sự có tri thức về lĩnh vực này rất ít ỏi. Cả cung và cầu còn khiêm tốn, vì vậy, chưa hình thành trị trường tuyển dụng liên quan đến 4.0.
Anh Hoàn cho biết thêm, bản thân doanh nghiệp của anh cũng đang nghiên cứu và bắt đầu có một vài dự án triển khai ứng dụng công nghệ mới, như công nghệ Blockchain vào tuyển dụng.
(Còn nữa)
Khái niệm cách mạng công nghiệp 4.0 do Giáo sư Klaus Schwab, Chủ tịch sáng lập Diễn đàn Kinh tế Thế giới, đặt ra vào năm 2016. Các thành tố chính của cuộc cách mạng này là trí tuệ nhân tạo, dữ liệu lớn, internet vạn vật, công nghệ chuỗi khối, năng lượng tái tạo và công nghệ sinh học, với tiềm năng mang lại nhiều giá trị mới và giải quyết các vấn đề kinh tế - xã hội trên diện rộng, đồng thời mang lại nhiều thách thức về khía cạnh pháp lý cũng như bài toán cho lực lượng lao động phổ thông.
