Phát ngôn viên Lầu Năm Góc, phó đô đốc John Kirby, cho biết trong một cuộc họp báo ngày 22/8 rằng: “Vào ngày 19/8, một máy bay chiến đấu của Trung Quốc đã chặn một máy bay tuần tra Poseidon P-8 của Hải quân Mỹ khi máy bay đang thực hiện sứ mệnh theo thông lệ”.
Ông cho biết vụ việc xảy ra cách đảo Hải Nam, Trung Quốc, 220km.
“Chúng tôi đã bày tỏ quan ngại mạnh mẽ của chúng tôi với người Trung Quốc về cuộc đánh chặn không an toàn và thiếu chuyên nghiệp đó, đe dọa tới sự an toàn và sức khỏe của các phi công và không phù hợp với thông lệ luật pháp quốc tế”, ông Kirby cho hay.
Ông cũng cho rằng động thái của Trung Quốc đã gây hại cho nỗ lực củng cố quan hệ của Mỹ với quân đội Trung Quốc.
Người phát ngôn cũng cho biết thêm, máy bay chiến đấu có vũ trang của Trung Quốc đã bay trên máy bay Mỹ 3 lần, bay bên dưới, ở phía mũi máy bay P-8 rồi sau đó bay song song ở hai đầu cánh, cách chưa đầy 9 mét.
Khi tiến về phía P-8 có lúc máy bay Trung Quốc đã thực hiện một cú lộn vòng, như thể để khoe vũ khí, ông Kirby bình luận.
“Máy bay Trung Quốc đã bay qua mũi chiếc P-8 ở góc 90 độ với phần bụng của nó hướng lên chiếc P-8 Poseidon. Chúng tôi tin rằng đây là hành động khoe vũ khí”, ông nói.
Và ông cho biết vụ đánh chặn “rất rất gần và rất nguy hiểm”.
Bầu trời trên đảo Hải Nam đã từng chứng kiến một vụ “chạm trán” quốc tế nổi tiếng vào tháng 4/2001, khi chiến đấu cơ Trung Quốc đâm vào một máy bay do thám EP-3 của Mỹ. Vụ việc đã khiến 1 phi công Trung Quốc thiệt mạng và buộc máy bay Mỹ phải hạ cánh khẩn xuống Hải Nam. Giới chức Trung Quốc mới đầu đã giam giữ phi hành đoàn trên máy bay Mỹ.
Theo giới chức quân sự Mỹ chiếc máy bay của phía Trung Quốc trong vụ việc là máy bay đánh chặn Su-27.
Giới chức Mỹ cho rằng đây là động thái nguy hiểm và có nghĩa là đe dọa máy bay do thám Mỹ.
Và đây là vụ đe dọa thứ hai đối với máy bay do thám của Mỹ trong năm nay. Hồi tháng 4, một máy bay Su-27 của Nga cũng bay cách chiếc RC-135 của Không quân Mỹ chỉ trong vòng hơn 30m trong một cuộc ngăn chặn nguy hiểm khác trên vùng biển phía bắc Nhật.
Một quan chức quân sự Mỹ cho rằng việc Lầu Năm Góc không phản ứng mạnh với vụ việc hồi tháng 4 đã khiến Trung Quốc cũng “bắt chước” để có đe dọa tương tự vào hôm thứ hai vừa qua.
Giới chức quân sự Trung Quốc trước đó phản đối toàn bộ các chuyến bay do thám điện tử của Mỹ và cho rằng việc Mỹ theo dõi các cơ sở của Trung Quốc và lãnh thổ Trung Quốc là sự xâm phạm chủ quyền của nước này.
Tuy nhiên, giới chức quân sự Mỹ cho rằng việc theo dõi được thực hiện từ không phận quốc tế và vì vậy không vi phạm luật quốc tế hay luật Trung Quốc.
Vụ ngăn chặn nguy hiểm của Trung Quốc diễn ra trong bối cảnh Trung Quốc đã và đang tiến hành một đợt tập trận quân sự chưa từng có tiền lệ trên Hoàng Hải, Hoa Đông và Biển Đông.
Vào hôm thứ hai vừa qua, máy bay không quân và hải quân Trung Quốc đã tiến hành một cuộc tập trận hỗn hợp trên Hoa Đông, và mục tiêu có thể là nhắm vào máy bay do thám P-8 của Mỹ.
