Phát biểu chỉ đạo tại Hội nghị lần thứ ba về phát triển bền vững vùng ĐBSCL thích ứng biến đổi khí hậu. Thủ tướng Nguyễn Xuân Phúc nhấn mạnh, ĐBSCL có vai trò vị trí chiến lược quan trọng, với 13 tỉnh, thành phố, chiếm 12% diện tích và 19% dân số cả nước. Đây là trung tâm sản xuất nông nghiệp lớn nhất của Việt Nam, đóng góp 50% sản lượng lúa, 95% lượng gạo xuất khẩu...
Thủ tướng Nguyễn Xuân Phúc phát biểu chị đạo tại hội nghị tại Hội nghị lần thứ ba về phát triển bền vững vùng ĐBSCL thích ứng biến đổi khí hậu. Thủ tướng cũng đánh giá cao những ý kiến đóng góp đầy trăn trở của các chuyên gia, các địa phương với mong muốn mang lại sự phát triển cho đồng bằng. Thời gian qua, Đảng, Chính phủ và Nhà nước đã dành nhiều nguồn lực, chính sách để phát triển ĐBSCL, nhất là trong bối cảnh nhất vùng đang chịu tác động nặng nề từ biến đổi khí hậu. Nghị quyết 120 của Chính phủ năm 2017 được ra đời cũng trên tinh thần đó, với những chính sách, giải pháp và hành động không chỉ đơn thuần để phát triển kinh tế vùng ĐBSCL, mà còn thể hiện sự sẻ chia của đồng bào, nhân dân cả nước đối với người dân miền Tây.
Sau 3 năm triển khai, Nghị quyết 120 đã đạt được nhiều hiệu quả, song vẫn có nhiều thách thức, tồn tại, hạn chế. Thủ tướng giao các bộ, ngành có liên quan để sung vào Nghị quyết 120 những nội dung quan trọng, đã được Thủ tướng đúc kết trong nội hàm “8 chữ G”.
Chữ G đầu tiên là chữ “Giao” là giao thông. Thủ tướng nhấn mạnh, phải dành nguồn lực, tập trung ưu tiên phát triển mạng lưới giao thông thuỷ lợi và cơ sở hạ tầng của toàn vùng ĐBSCL. Nhất là hệ thống tường cao tốc, tạo sự liên kết, kết nối thuận tiện, chi phí tấp, thúc đẩy giao thương, mở mang phát triển kinh tế cho người dân, làm cơ sở ứng phó hiệu quả thách thức biến đổi khí hậu. Nghị quyết 120 mở ra định hướng phát triển thuận thiên là thích ứng, nhưng không phải giao cho trời – đất tác động như thế nào cũng được mà những công trình thuỷ lợi chúng ta cần phải quan tâm.
Quang cảnh hội nghị. Chứ G thứ hai là “Giáo dục”. Thủ tướng gọi đây là “chìa khóa vàng” để phát triển bền vững đối với ĐBSCL. Giáo dục là đáp án cho bài toán phát triển ngắn hạn và dài hạn. Đặc biệt phải đảm bảo trẻ em đều phải được học hết bậc phổ thông không để trường hợp nào không được đến trường. ĐBSCL là vũng trũng của giáo dục, vì thế, giáo dục phổ thông là nhân tố quan trọng để đưa vùng này tiến bước sánh vai cùng với các vùng khác. Giáo dục trước hết phải đáp ứng được nhu cầu phát triển của xã hội, tạo ra đội ngũ công nhân, kỹ thuật viên lành nghề gắn với thách thức với biến đổi khí hậu; có cơ chế khuyến khích doanh nghiệp. Bên cạnh đó, giáo dục phải tạo ra được những người quản lý, lãnh đạo ưu tú.
Chữ G thứ ba là “Giang”, tức là sông. ĐBSCL là vùng sông nước, kinh tế và sinh tế của người dân nơi đây gắn liền với các con sông. Chiến lược phát triển cần tận dụng được lợi thế phát huy vai trò của các con sông để phát triển kinh tế nông nghiệp như lúa gạo, cây ăn trái, thuỷ sản... vì không có sông, kênh rạch thì không phải văn hoá của miền Tây. Khái niệm “kinh tế sông” cần được nghiên cứu. Phát triển kinh tế phải gắn với sông nước. Tận dụng tiềm năng của sông nước vào sản xuất nông nghiệp, làm đòn bẩy cho phát triển.
Chữ G thứ tư là “Gắn”, là gắn kết giữa Trung ương - địa phương, Nhà nước với thị trường, người dân – doanh nghiệp.... đặc biệt là gắn liên kết vùng ĐBSCL để cùng phát triển bền vững. Hiện nay, biến đổi khí hậu đã vượt qua khỏi địa giới hành chính, vượt quá khả năng và chức năng của bất kỳ địa phương nào. Các cơ quan từ Trung ương đến địa phương phải liên kết, cùng nhau vượt qua khó khăn, không thể phát triển rời rạc.
Chữ G thứ năm là “Giàu”. Phải thu hút người giàu, khá giả, những doanh nghiệp có tiềm lực đến đầu tư phát triển cho kinh tế địa phương. Để có nguồn lực phát triển cần phải xây tổ đón "đại bàng”. Muốn được như vậy cần phải cải thiện môi trường đầu tư kinh doanh, cải cách thủ tục hành chính, nâng cao năng lực cạnh tranh ở mỗi địa phương.
Chữ G thứ sáu là “Giỏi”. Phải thu hút nhân tài, nhà trí thức, các chuyên gia đến làm việc, cộng tác cho vùng ĐBSCL. Để làm được việc này cần có chính sách thu hút để họ cống hiến cho vùng đất "chín rồng" này.
Chữ G thứ bảy là “Già”. ĐBSCL đang đối mặt với tình trạng già hóa dân số cao hơn bình quân cả nước. Đây cũng là nhóm đối tượng dễ bị tổn thương nhất trong bối cảnh biến đổi khí hậu đang tác động nặng nề. Do đó, ĐBSCL cần có những chính sách an sinh xã hội kịp thời và hiệu quả để chăm lo nhóm đối tượng này, giảm thiểu những hoàn cảnh đau lòng trong xã hội.
Chữ G cuối cùng là “Giới”. Phải thúc đẩy bình đẳng giới, tiếp cận cơ hội việc làm và phát huy vai trò của người phụ nữ, tạo công ăn việc làm, đảm bảo họ được tiếp cận đầy đủ những tiến bộ của xã hội… Do đó, cần có cần có chiến lược để đảm bảo cho lao động nữ được giáo dục, tiếp cận việc làm tất cả ngành nghề theo xu hướng cách mạng 4.0.
Thủ tướng đề nghị những nội hàm trong “8 Chữ G” vẫn còn thiếu sót hoặc chưa được phản ánh đầy đủ trong Nghị quyết 120 và đề nghị những bộ ngành có liên bổ sung vào Nghị quyết. Thủ tướng cũng chỉ đạo, các bộ, ngành, địa phương phải tập trung tạo môi trường kinh doanh tốt nhất cho doanh nghiệp, thúc đẩy, hoàn thiện các thị trường, chuẩn bị các kỹ năng cần thiết cho người lao động đáp ứng nhu cầu thị trường.
“Đối với thị trường lao động cần chú trọng đào tạo và đào tạo lại nguồn nhân lực một cách hiệu quả. Đối với thị trường đất đai, thúc đẩy thị trường đất đai để thích nghi nhu cầu và mục đích sử dụng đất trước sự biến đổi nhanh chóng và khó lường của thiên nhiên. Nghiên cứu để có cơ sở trong quy hoạch diện tích đất trồng lúa, cây trồng cho giá trị kinh tế cao hơn và có khả năng thích ứng với biến đổi khí hậu, đảm bảo cho thu nhập và sinh kế bền vững cho người dân”, Thủ tướng Nguyễn Xuân Phúc nhấn mạnh.
