Hiện có một khu du lịch của Cty cổ phần Yasaka Sài Gòn - Nha Trang đang hoạt động giữa Khu bảo tồn thiên nhiên Hòn Bà (KBTTN Hòn Bà).
Cho đốt lửa trại giữa rừng đặc dụng
Núi Hòn Bà cao 1.578m, nằm giữa 4 huyện: Khánh Vĩnh, Khánh Sơn, Cam Lâm và Diên Khánh của tỉnh Khánh Hòa, có hệ thực vật, động vật rừng rừng nhiệt đới và á nhiệt đới rất phong phú, đa dạng.
Trong hàng chục năm kể từ năm 1903, trại nghiên cứu do BS Alexandre Yersin xây dựng trên đỉnh Hòn Bà đã thực hiện nhiều chương trình trồng và sử dụng thực nghiệm các loài cây thuốc, trong đó có cây canh ki na để bào chế thuốc chữa sốt rét.
Ngày 15/12/2005, UBND tỉnh Khánh Hòa ban hành Quyết định thành lập KBTTN Hòn Bà, diện tích gần 193.000ha. Năm 2010, di tích nhà làm việc của BS A. Yersin được phục dựng và giao cho Cty cổ phần Yasaka Sài Gòn - Nha Trang quản lý.
“Tôi nghĩ vấn đề này rất đơn giản, có chuyện gì đâu mà ghê rợn. Chúng tôi chỉ xây những công trình mang tính chất tạm bợ, nếu tỉnh lấy lại thì chúng tôi khiêng đi. Cái này có tế nhị, nếu làm đúng thủ tục không biết bao giờ mới xong. Nếu xin phép thì không làm được vì trên đó là rừng đặc dụng, không làm được, không ai cấp giấy phép”.
Ông Đống Lương Sơn, Tổng giám đốc Cty Yasaka Sài Gòn - Nha Trang
Ngày 12/7/2012, Chi cục Kiểm lâm tỉnh Khánh Hòa tổ chức kiểm tra, kết luận Cty Yasaka Sài Gòn- Nha Trang đã xây dựng thêm bên cạnh di tích nhà làm việc của bác sĩ A. Yersin 1 nhà sàn 2 tầng, 5 bungalow. Các công trình này xây dựng trong đất rừng đặc dụng, chưa được cơ quan thẩm quyền cho phép, vi phạm các quy định về quản lý, bảo vệ rừng.
Ngày 26/7/2012, UBND tỉnh Khánh Hòa ra quyết định xử phạt hành chính trong lĩnh vực môi trường đối với Cty Yasaka Sài Gòn- Nha Trang, số tiền phạt là 125 triệu đồng. Tuy nhiên, sau khi bị xử phạt, các công trình xây dựng trái phép này được tiếp tục tồn tại.
Hiện nay, ở khu vực giữa nhà sàn và chốt kiểm lâm trên đỉnh Hòn Bà, Cty Yasaka Sài Gòn - Nha Trang san thêm ba khu đất bằng để du khách cắm trại, mỗi khu rộng chừng 200 m2, dựng biển Khu du lịch Hòn Bà - Yersin, bán vé vào khu du lịch với giá 30.000 đồng/vé.
Theo một nhân viên khu du lịch, giá lưu trú mỗi bungalow là 500.000 đồng/ngày đêm, giá lưu trú ở nhà sàn là 100.000 đồng/người/ngày đêm, du khách muốn đốt lửa trại sẽ được cung cấp củi, với giá 200.000 đồng.
Theo ông Nguyễn Hạnh, Phó Ban quản lý KBTTN Hòn Bà, đến nay ông vẫn chưa rõ diện tích rừng mà Cty Yasaka Sài Gòn - Nha Trang đang sử dụng do ai quản lý, Cty có được phép kinh doanh du lịch giữa khu bảo tồn hay không. Còn ông Lê Tấn Bản, Giám đốc Sở NN&PTNT tỉnh nói, sẽ tổ chức đoàn kiểm tra việc Cty Yasaka Sài Gòn - Nha Trang xây dựng trái phép nhiều công trình trên đỉnh Hòn Bà. “Cách đây hơn một năm tôi có lên đó, đâu có thấy cái bungalow nào”. ông nói.
Sẽ có khu du lịch 190 ha trên đỉnh Hòn Bà?
Tháng 8/2015, UBND tỉnh Khánh Hòa đã đồng ý chủ trương cho Cty cổ phần Đầu tư Du lịch Hòn Bà - Yersin đầu tư xây dựng tuyến cáp treo và Khu du lịch sinh thái và văn hóa Hòn Bà - Yersin tại KBTTN Hòn Bà.
Khu du lịch Hòn Bà - Yersin có diện tích khoảng 190ha ở khu vực có độ cao từ 1.400m đến 1.578m, có thể tiếp nhận 1,2 - 1,5 triệu lượt khách/năm. Tuyến cáp treo dự kiến được xây dựng từ cao độ 300 lên đỉnh Hòn Bà, có tổng chiều dài 6,2km, vốn đầu tư khoảng 15 triệu USD.
Theo bà Phan Lan Anh, Chủ tịch HĐQT GĐ Cty Đầu tư Du lịch Hòn Bà, dự án đang ở giai đoạn xúc tiến các thủ tục ban đầu. Cần phải có ý kiến của nhiều bộ, ngành, trước khi trình lên Thủ tướng Chính phủ xem xét. Trong những vấn đề quan trọng nhất, có việc lựa chọn địa điểm các phân khu chức năng có xây dựng công trình, không được đụng đến khu vực rừng đặc dụng. Tuy nhiên, theo quy hoạch KBTTN Hòn Bà, hầu như toàn bộ các khu vực rừng có độ cao trên 1.000m ở Hòn Bà đều là rừng đặc dụng.
Chiều ngày 31/3, ông Lê Đức Vinh, Chủ tịch UBND tỉnh Khánh Hòa nói, ở đỉnh Hòn Bà có di tích nhà làm việc của BS Yersin, là một địa điểm hấp dẫn khách du lịch. Cộng với điều kiện thiên nhiên thuận lợi ở Hòn Bà, cần dành một phần diện tích ở KBTTN Hòn Bà để phát triển du lịch. Tuy nhiên, cần có sự phân định rõ ràng các khu vực, chỗ nào để bảo tồn thiên nhiên, chỗ nào để làm du lịch.
Theo ông Vinh, ông chưa nắm rõ lý do Cty Yasaka Sài Gòn - Nha Trang được giao quản lý khu nhà làm việc của BS A. Yersin, nên đã chỉ đạo cấp dưới kiểm tra, để đầu tuần sau trả lời cụ thể cho báo chí về việc này. Về dự án Khu du lịch Hòn Bà- Yersin và tuyến cáp treo lên đỉnh Hòn Bà, ông Lê Đức Vinh nói, đây mới là ý tưởng của doanh nghiệp. Khi doanh nghiệp có dự án cụ thể trình lên UBND tỉnh, tỉnh sẽ xem xét, nếu phù hợp các quy định của pháp luật thì tỉnh sẽ cho phép thực hiện dự án.
