Dây “thòng lọng”?
Câu chuyện Vipico và một số doanh nghiệp đang khởi kiện UBND TP Đà Nẵng liên quan các quyết định hành chính thu hút nhiều sự quan tâm của dư luận. Bởi các quyết định hành chính ảnh hưởng nhiều đến quyền và lợi ích của cá nhân, tổ chức. Việc hủy kết quả đấu giá lô đất A20 của Vipico là một ví dụ điển hình.
Tại phiên xử phúc thẩm vụ kiện, bản luận cứ của luật sư Hồ Quốc Tuấn (người bảo vệ quyền và lợi ích hợp pháp cho UBND TP Đà Nẵng) dài 13 trang giấy A4, trình bày các luận cứ để yêu cầu tuyên hủy bản án sơ thẩm nhưng không được hội đồng xét xử xem xét.
Trong phần tranh luận, liên quan Báo cáo của Kiểm toán nhà nước, luật sư Tuấn cho rằng, Kiểm toán yêu cầu Đà Nẵng “phải hủy kết quả đấu giá” đối với trường hợp của Vipico, nếu UBND TP Đà Nẵng không hủy quyết định công nhận kết quả đấu giá theo kiến nghị của Kiểm toán Nhà nước, nguy cơ cao là bị khởi tố hình sự. Bởi lẽ, nếu UBND TP Đà Nẵng không chấp hành có thể sẽ gây thất thoát cho nhà nước hàng nghìn tỷ đồng.
“Báo cáo kiểm toán như “dây thòng lọng”, UBND TP Đà Nẵng không chấp hành là cố ý làm trái quy định của Luật Kiểm toán. Nếu 2 -3 năm sau khởi tố, ai chịu trách nhiệm”, luật sư Hồ Quốc Tuấn nói, đồng thời đề nghị tòa cân nhắc.
Trong khi đó, đại diện Vipico cho rằng, theo luật, báo cáo của Kiểm toán nhà nước không bắt buộc phải thực hiện ngay. Trong vòng 30 ngày thành phố có quyền khiếu kiện khiếu nại đối với kết quả kiểm toán. UBND TP Đà Nẵng biết trường hợp của Vipico là “có vấn đề” nhưng đã không kiến nghị lên Kiểm toán nhà nước. Phản bác ý kiến này, ông Tuấn cho rằng UBND TP chỉ có ý kiến nếu xét thấy chưa đúng, chưa rõ. Kiểm toán nhà nước đã đúng thì vì sao phải kiến nghị. Các sở ban ngành ban đầu băn khoăn, nhưng quyết định cuối cùng là UBND TP. Nếu Kiểm toán nhà nước làm sai thì phải chịu trách nhiệm trước Quốc hội.
Lúng túng, thiếu nhất quán
Đại diện VKSND cấp cao cho rằng: Việc UBND TP Đà Nẵng hủy quyết định công nhận kết quả đấu giá đối với Vipico là chưa đủ căn cứ. Bởi theo quy định Luật Đấu giá tài sản thì trường hợp vi phạm nghĩa vụ tài chính hay chậm trễ không phải căn cứ để hủy kết quả đấu giá.
Ngoài ra, UBND TP Đà Nẵng không chứng minh được thiệt hại do hành vi chậm nộp thuế của Vipico gây thiệt hại đối với lợi ích nhà nước như thế nào. Việc Vipico trúng thầu với giá bỏ thầu cao hơn rất nhiều so với các đơn vị khác và cao hơn cả giá sàn mà thành phố đã mang lợi cho nhà nước tại thời điểm đó là hơn 200 tỷ đồng… Trong thời gian chờ giải quyết việc chậm nộp thuế của Vipico cả hai phía là UBND TP Đà Nẵng và Vipico đều rất thiện chí để tháo gỡ vướng mắc, xin ý kiến các bộ ban ngành. Phía công ty tỏ thiện chí muốn giao đất để thực hiện dự án.
Quang cảnh phiên xử phúc thẩm vụ án “Theo quy định, vi phạm sau 90 ngày phải hủy kết quả. Nếu như UBND TP Đà Nẵng hủy kết quả ngay ngày 91 thì đã không có phiên tòa hôm nay. Doanh nghiệp có lỗi nhưng phía UBND TP Đà Nẵng có lỗi hay không?”, đại diện VKSND cấp cao nêu ý kiến và đề nghị tòa án cần xem xét.
Cũng theo đại diện VKSND cấp cao, việc UBND TP căn cứ khoản 5, điều 68 của Nghị định 43 của Chính phủ để ban hành quyết định hủy kết quả đấu giá là trái với các văn bản hướng dẫn của các đơn vị chuyên ngành…Việc tham mưu của các đơn vị tham mưu cho UBND TP Đà Nẵng cũng có sự nhầm lẫn giữa các Nghị định 43, Nghị định 45 và Nghị định 46 của Chính phủ cùng hướng dẫn áp dụng Luật đất đai 2015. Về bản chất đây là việc giải quyết tranh chấp trong lĩnh vực bán đấu giá theo Luật Đấu giá tài sản năm 2016…
Đại diện VKSND cấp cao thẳng thắn: “ Qua tranh luận có thể thấy, UBND TP Đà Nẵng và các cơ quan tham mưu còn lúng túng và không nhất quán trong việc xử lý các tình huống hành chính đối với doanh nghiệp như trường hợp của Vipico nói chung”.
Đại diện VKSND dẫn chứng: Khi doanh nghiệp xin gia hạn nộp tiền lần 2, một mặt UBND TP có văn bản yêu cầu thực hiện đúng cam kết, nhưng một mặt lại xin ý kiến của các cơ quan ban ngành. Đến tháng 4/2018, UBND TP vẫn phải xin ý kiến các sở ban ngành của mình để thống nhất xử lý. Ngày 15/10/2018, UBND TP còn có công văn báo cáo Bộ Tư pháp xin ý kiến xử lý một số trường hợp chậm nộp tiền trong đó có Vipico. Ngày 21/9/2018, sở TN&MT, có công văn đề xuất gia hạn xử lý với Vipico, trong khi đó vào 13/4/2018 sở này lại có công văn đề xuất hủy kết quả bán đấu giá đối với Vipico… Đây là sự thiếu nhất quán trong xử lý một tình huống hành chính.
TAND cấp cao chấp nhận đơn khởi kiện của Cty Vipico, tuyên hủy toàn bộ quyết định hành chính trái pháp luật (số 5443 ngày 16/11/2018) của UBND TP Đà Nẵng về việc hủy quyết định 4105 (ngày 28/7/2017) của UBND TP công nhận kết quả đấu giá quyền sử dụng đất khu đất A20 mặt tiền đường Võ Văn Kiệt với Công ty Vipico. Đồng thời, TAND cấp cao cũng tuyên buộc UBND TP Đà Nẵng phải thực hiện nghĩa vụ theo quy định pháp luật đối với quyết định 4105.
