Chiều 11/10, Ủy ban Thường vụ Quốc hội cho ý kiến về dự thảo Nghị quyết Quốc hội về cơ chế đặc thù cho Hải Phòng, Nghệ An, Thừa Thiên - Huế. Một trong những nội dung nhận được nhiều ý kiến khác nhau là đề xuất phát triển khu thương mại tự do tại thành phố Hải Phòng.
Cho ý kiến về vấn đề này, Chủ tịch Quốc hội Vương Đình Huệ nhấn mạnh, Nghị quyết của Bộ Chính trị cũng nêu rõ là nghiên cứu các cơ chế, chính sách đang được áp dụng tại khu vực thương mại tự do trên thế giới để vận dụng phù hợp vào thành phố Hải Phòng.
Đồng tình với báo cáo thẩm tra, Chủ tịch Quốc hội Vương Đình Huệ cho rằng, với một số định hướng lớn phải trình lên Bộ Chính trị xem xét về mặt chủ trương. Sau khi lấy ý kiến các nhà khoa học, Chính phủ trình Quốc hội xem xét quyết định trong thời gian phù hợp.
Báo cáo tóm tắt dự thảo nghị quyết, Bộ trưởng Bộ KH&ĐT Nguyễn Chí Dũng cho biết, khu thương mại tự do là khu vực có ranh giới địa lý xác định do Quốc hội quyết định thành lập. Khu thương mại tự do được áp dụng các cơ chế, chính sách đặc biệt, đột phá, có mô hình quản lý được tổ chức phù hợp với đặc điểm, yêu cầu, mục tiêu phát triển của khu thương mại tự do được quy định tại nghị quyết. Khu vực này được tổ chức thành các khu chức năng, phù hợp với đặc điểm, yêu cầu, mục tiêu phát triển của khu thương mại tự do.
Cho ý kiến về việc này, ông Vũ Hồng Thanh - Chủ nhiệm Ủy ban Kinh tế của Quốc hội cho biết, tại cuộc họp trước đã có đại biểu trong Thường vụ băn khoăn về vấn đề này. Về phần mình, ông Thanh cũng băn khoăn, bởi đây là chính sách rất mới, chưa có tiền lệ.
Ủng hộ về mặt chủ trương, nhưng theo ông Thanh, các đơn vị liên quan cần phải vạch ra cơ chế, chính sách cụ thể và phải báo cáo cơ quan có thẩm quyền để xem xét, quyết định.
Theo Chủ nhiệm Ủy ban Kinh tế, vấn đề ranh giới khu thương mại tự do tại thành phố Hải Phòng cũng phải có quy định rất chặt chẽ. “Giống như trước đây, chúng ta đưa ra 3 khu hành chính kinh tế đặc biệt (đặc khu - PV). Các khu này gần như 3 hòn đảo để chúng ta có thể quản lý”, ông Thanh cho hay.
Theo ông Thanh, nếu không quản lý tốt vấn đề này sẽ ảnh hưởng đến hoạt động sản xuất kinh doanh của doanh nghiệp, ảnh hưởng đến thương hiệu trong quá trình hội nhập quốc tế.
“Trong hồ sơ có nói về kinh nghiệm quốc tế, cũng có kinh nghiệm quốc tế thành công, cũng có thất bại. Trong bối cảnh chiến tranh thương mại giữa các cường quốc kinh tế, cách mạng công nghiệp 4.0 này mà bây giờ chúng ta quay trở lại sử dụng cách làm cũ - khu thương mại tự do, thì vấn đề này phải đánh giá tác động, phải có một đề án rõ hơn”, ông Thanh nêu.
Tiếp thu ý kiến, Chủ tịch UBND thành phố Hải Phòng Nguyễn Văn Tùng đồng tình với việc trình Bộ Chính trị cho chủ trương để thành phố Hải Phòng xây dựng đề án thành lập khu thương mại tự do. Sau khi Bộ Chính trị cho phép xây dựng đề án này, Hải Phòng sẽ tập trung thời gian để nghiên cứu.
“Thành phố Hải Phòng từ trước đến nay luôn đi đầu trong công tác đổi mới. Như khoán 10 xuất phát từ thành phố Hải Phòng sau này mở rộng ra cả nước. Với khu thương mại tự do, thành phố Hải Phòng quyết tâm nghiên cứu, trình Quốc hội để thực hiện đường hướng tại Nghị quyết 45 của Bộ Chính trị”, ông Tùng cho hay.
Chốt lại nội dung này, Phó Chủ tịch Quốc hội Nguyễn Đức Hải đề nghị Chính phủ chỉ đạo các bộ ngành phối hợp với thành phố Hải Phòng tiếp tục nghiên cứu tổng thể kỹ lưỡng xây dựng đề án thành lập khu thương mại tự do, có đề xuất nhằm đảm bảo tính định hướng, tính cụ thể nội hàm chính sách, trên cơ sở hoàn thiện đề án.
“Chính phủ xin ý kiến Bộ Chính trị, căn cứ ý kiến Bộ Chính trị, Chính phủ trình Quốc hội xem xét quyết định theo đúng thẩm quyền”, ông Nguyễn Đức Hải nêu.
Đại diện cơ quan thẩm tra, Chủ nhiệm Ủy ban Tài chính Ngân sách Nguyễn Phú Cường cho rằng, việc thành lập khu thương mại tự do không chỉ dừng ở phạm vi của cơ chế, chính sách đặc thù riêng lẻ mà gắn với việc xây dựng các thể chế, thiết chế pháp luật có tác động lớn, phạm vi ảnh hưởng rộng.
Theo tờ trình và dự thảo nghị quyết thì khu thương mại tự do sẽ được áp dụng các chính sách đặc biệt, đột phá, trong đó sẽ có các chính sách về đất đai, quy hoạch, tổ chức chính quyền, ưu đãi đầu tư, thuế… Tuy nhiên, các quy định này chưa làm rõ được nội hàm của các cơ chế này.
"Thường trực Ủy ban Tài chính Ngân sách cho rằng, Chính phủ cần báo cáo Bộ Chính trị xem xét, chấp thuận về chủ trương trước khi trình Quốc hội xem xét, quyết định", ông Cường thông tin.
