USS San Francisco là mẫu tàu ngầm tấn công hạt nhân thuộc lớp Los Angeles, được khởi công đóng tại nhà máy đóng tàu Newport News năm 1977 và biên chế chính thức cho hạm đội Thái Bình Dương Mỹ vào năm 1981.
Ngày 8/1/2005, khi đang thực hiện hành trình từ đảo Guam tới Brisbane, Australia, chiếc tàu ngầm hạt nhân khổng lồ này gặp phải một biến cố bất ngờ.
Khi còn cách đảo Guam khoảng 580 km về hướng đông nam, thuyền trưởng đi ăn trưa, sĩ quan điều khiển tàu, vốn rất tin tưởng vào hải trình được vẽ dựa theo bản đồ đáy biển và được ban chỉ huy thống nhất, đã tăng tốc độ và hạ thấp độ lặn của tàu xuống 121-160 m.
Khi đi qua dãy núi của quần đảo Caroline, chiếc tàu ngầm đột ngột khựng lại, một âm thanh va đập rất lớn vang lên khiến tất cả thủy thủ bị hất văng khỏi vị trí. Nhiều người bị gãy xương và chấn thương phần mềm do va đập mạnh vào các đồ đạc trên tàu. "Cảnh tưởng trông như một lò mổ với máu chảy khắp mọi nơi", một thủy thủ nhớ lại.
Tổng cộng 98 thủy thủ bị thương, trong đó thợ máy Joseph Allen Ashley bị thương nặng và tử vong vào ngày hôm sau.
 |
Tàu ngầm USS San Francisco của hải quân Mỹ. Ảnh: Wikipedia.
Đau đớn vì chấn thương, toàn bộ thủy thủ không hiểu chuyện gì đã xảy ra với chiếc tàu ngầm. Kíp lái nhanh chóng kích hoạt hệ thống nổi khẩn cấp. Do bể dằn để chứa nước phía trước bị hư hại, USS San Francisco phải mất 30 giây mới nổi lên được mặt nước.
Báo cáo thiệt hại tại chỗ cho thấy các khoang bên trong tàu vẫn còn nguyên vẹn, các ngư lôi Mk 48 và tên lửa hành trình Tomahawk không hề hấn gì, may mắn nhất là lò phản ứng hạt nhân không bị hư hại.
Đơn độc ở Thái Bình Dương, USS San Francisco buộc phải thực hiện hành trình dài 30 giờ để quay trở lại cảng Apra ở Guam.
Kết quả điều tra sau đó kết luận tàu đã đâm phải một mỏm núi ngầm cao khoảng 2000 m dưới đáy đại dương, do dãy núi này không có mặt trong bản đồ đáy biển được Cục Bản đồ Bộ Quốc phòng Mỹ vẽ năm 1989 mà các thủy thủ dựa vào để xác định hải trình.
Theo một nghiên cứu của Đại học Massachusetts năm 2008, tại thời điểm xảy ra vụ tai nạn, các dãy núi ngầm trong khu vực này đã cao hơn 30 m, nhưng không được Cục Bản đồ cập nhật, bởi đây là vùng biển không có trong danh sách ưu tiên của Lầu Năm Góc kể từ khi Chiến tranh Lạnh kết thúc.
Sau khi được sửa chữa, USS San Francisco tiếp tục hành trình đến quân cảng Puget Sound, ở Washington. Tại đây phần mũi tàu hư hại nặng đã được tháo dỡ và thay thế bằng phần mũi của USS Honolulu sắp nghỉ hưu.
Theo các chuyên gia quân sự, ngoài phản ứng nhanh nhẹn và dũng cảm của thủy thủ đoàn, chương trình SUBSAFE với mục đích đảm bảo sự chắc chắn của thân tàu và thời gian tàu nổi lên mặt nước, cùng ưu tiên đảm bảo an toàn cho những lò phản ứng hạt nhân là hai nguyên nhân chính khiến USS San Francisco sống sót sau cú va chạm mạnh như vậy.
Sự kiện này sau đó được đánh giá là một biểu tượng cho những nỗ lực làm việc chăm chỉ và cống hiến hết mình của lực lượng tàu ngầm Mỹ.
