Sáng 12/11, phóng viên có mặt tại xã Cư Klông cùng 4 người địa phương dẫn đường (vì lý do cần giấu tên, trong bài gọi tắt là các anh A., B., C., D.) thâm nhập những nơi đang bị lâm tặc đốn hạ gỗ quý. Trầy trật qua con đường đất ngoằn nghèo dài gần 20km, chúng tôi đến trại bò Ma Thiên (thôn Cư Klông). Do vùng rừng bị phá nằm khuất sau dãy núi cao nên chúng tôi đành bỏ xe máy lại bìa rừng, leo qua đỉnh núi, tiến vào tiểu khu 306 do xã Cư Klông quản lý.
Vượt qua dốc núi cao gần 60 độ, đi khoảng 1km nữa thì bắt đầu thấy những cây gỗ lớn bị lâm tặc đốn hạ. Ngay tại gốc, còn một vài phách gỗ chưa được chuyển đi, người dẫn đường cho biết đó là gỗ bình linh. Đi tiếp khoảng 500m, hiện ra thêm nhiều cây gỗ khác bị chặt.
Dừng chân tại gốc một cây gáo vàng có đường kính hơn 1m đã bị đốn hạ, xẻ thành từng phách vuông vắn, anh B. dẫn đường khẳng định: “Cây này mới bị hạ khoảng một ngày thôi. Chúng chặt, cưa thân thành các lóng, xẻ bỏ phần gỗ bìa tạo thành các khối hộp gỗ vuông rồi mới chuyển ra ngoài”. Ngay gần cây gáo vàng đó, chúng tôi phát hiện thêm nhiều cây gỗ quý khác có đường kính từ 60cm đến 1m cũng vừa bị đốn hạ.
Trên con đường rừng do lâm tặc mở, dấu chân trâu, vết những thanh gỗ đè lên bùn đất còn mới nguyên. Bốc nắm mùn cưa còn thơm nồng mùi gỗ bình linh mới bị xẻ ngay tại gốc, tôi thắc mắc hỏi lâm tặc xẻ ở đây không sợ bị phát hiện sao? Anh B. cười nói, lâm tặc có chặt và xẻ cây ở đây cả ngày cũng chả sợ ai bắt!
Anh cho rằng khu rừng này đang có tới 5-7 nhóm lâm tặc hoành hành, mỗi nhóm từ 7-9 người tự mở đường riêng để ra - vào rừng. Để đánh dấu lãnh địa cũng như những cây gỗ đã chọn mà chưa kịp khai thác, chúng sẽ cưa hoặc làm dấu trên thân cây để nhóm khác không được khai thác.
Đặc biệt hơn, ở những đoạn đường dốc, trơn trượt chúng tôi thấy lâm tặc chặt nhiều thân cây nhỏ rải làm đường lăn. Anh C. cho biết, đường lăn giúp giảm sức kéo trong quá trình vận chuyển. Thường thì chúng dùng trâu kéo những khúc gỗ lớn để dễ đi qua những đoạn đường này, còn những khúc gỗ nhỏ thì dùng xe máy độ chế.
Càng đi vào sâu, càng thấy nhiều cây gỗ quý bị chặt. Sau hơn 4 giờ lội bộ trong rừng, chúng tôi nhẩm tính có hàng trăm cây gỗ lớn như gáo vàng, bình linh, dổi, gỗ đỏ… bị đốn hạ, đều là những loại gỗ đang có giá trị trên thị trường.
Về chiều, chúng tôi quay lại phía bìa rừng, phát hiện một con đường mòn khác dẫn xuống thôn Cư Klông, tò mò đi theo thì đến một số nhà dân. Chúng tôi ngạc nhiên khi thấy trước sân, trong nhà những hộ dân này chất khá nhiều gỗ quý. Trong vai người đi buôn gỗ, hỏi mua, chúng tôi được chủ nhà cho biết giá bán các loại như: bình linh giá 18 triệu đồng một khối, gáo vàng 13 triệu đồng một khối, dổi 17 triệu đồng một khối…
Việc đưa những khối gỗ lớn từ rừng ra ngoài là rất khó bởi có sự quản lý của chính quyền địa phương và các lực lượng chức năng, nhưng gỗ vẫn được tập kết và rao bán công khai thì quả là điều lạ.
Chủ rừng không hay biết?
Đi tìm câu trả lời vì sao rừng ở đây bị lâm tặc tàn phá nghiêm trọng mà không thấy cơ quan chức năng nào xử lý, chúng tôi đến UBND xã Cư Klông. Ông Nguyễn Văn Thắng - Chủ tịch UBND xã cho biết, xã hiện đang quản lý 6 tiểu khu đất lâm nghiệp có rừng với hơn 400 ha rừng. Trong đó, tiểu khu 306 có diện tích khoảng 590 ha, diện tích đất có rừng gần 50 ha, là “rừng nghèo”, trữ lượng gỗ ít nên... không có thực trạng phá rừng như phản ánh.
Khi chúng tôi mở máy ảnh cho xem lại cảnh phá rừng thì ông Thắng chuyển sang... khẳng định diện tích rừng bị phá không thuộc đất của xã mà là rừng của tỉnh Gia Lai mặc dù nhóm người dẫn đường khẳng định diện tích trên thuộc tiểu khu 306, xã Cư Klông. “Hiện xã chưa biết rừng tại tiểu khu này có bị phá hay không, ngày mai chúng tôi sẽ cho người đi kiểm tra” - ông Thắng nói.
Trả lời thắc mắc của PV về việc có nhiều gỗ quý trong nhà dân và được bán công khai, ông Thắng thừa nhận: “Trên địa bàn xã, hiện vẫn có người dân vào rừng khai thác, tích trữ gỗ nhưng không nhiều, chúng tôi chưa nắm bắt được việc họ mua bán. Hơn nữa, khi gỗ đã đưa về nhà dân, xã không được quyền kiểm tra mà chỉ có thể báo cáo lên Hạt Kiểm lâm huyện. Do Hạt mới thay đổi nhân sự nên chúng tôi chưa báo cáo vấn đề này. Về việc “thu phí” xe chuyển gỗ, ông Thắng lấp lửng: “Có thể có việc xảy ra tiêu cực của một số cán bộ” , tuy nhiên cụ thể thế nào thì… xã không rõ.
Trong khi đó, một lãnh đạo Hạt Kiểm lâm huyện Krông Năng nói, đơn vị chưa nắm được thông tin về việc phá rừng này. Được phóng viên cho biết, Hạt sẽ cử cán bộ xuống kiểm tra, xác minh. Nhưng nếu để mất rừng thì đơn vị chủ rừng, tức là UBND xã Cư Klông phải chịu trách nhiệm đầu tiên vì tiểu khu 306 do họ trực tiếp quản lý, Hạt chỉ có trách nhiệm quản lý về mặt Nhà nước. “Không thể lấy lý do Hạt có sự thay đổi, luân chuyển nhân sự rồi không báo cáo và đổ trách nhiệm lên đầu chúng tôi” - vị này nói.
Một lãnh đạo Hạt Kiểm lâm huyện Krông Năng nói, đơn vị chưa nắm được thông tin về việc phá rừng này, nhưng nếu để mất rừng thì đơn vị chủ rừng, tức là UBND xã Cư Klông phải chịu trách nhiệm đầu tiên vì tiểu khu 306 do họ trực tiếp quản lý.