 |
Một ghi chép năm 1217 về một ánh sáng bí ẩn trong chòm sao Corona Borealis có thể đã mô tả một tân tinh tái diễn. (Ảnh: Thư viện Quốc hội / Wikimedia) |
Bản ghi chép đầu tiên về tân tinh?
Bản thảo thời trung cổ này có thể là bản ghi chép đầu tiên về một hiện tượng không gian hiếm gặp được gọi là tân tinh tái diễn (một ngôi sao chết hút vật chất từ một ngôi sao đồng hành lớn hơn, gây ra những tia sáng lặp đi lặp lại đều đặn).
Theo nghiên cứu mới, ngôi sao được đề cập có thể là T CrB, nằm trong chòm sao Corona Borealis và tăng độ sáng đáng kể trong khoảng một tuần cứ sau 80 năm. Nhưng nó chỉ được ghi nhận hai lần - một lần vào năm 1866 và một lần nữa vào năm 1946. (Lần bùng phát tiếp theo dự kiến vào năm 2024).
Trong một bài báo trên arXiv.org, nhà thiên văn học Bradley E. Schaefer của Đại học bang Louisiana, Mỹ lập luận rằng, hồ sơ của Burchard và một biên niên sử khác từ năm 1787 là những lần nhìn thấy đầu tiên được biết đến của tân tinh T CrB.
Nhưng làm thế nào chúng ta có thể chắc chắn rằng Burchard đã phát hiện ra T CrB chứ không phải một số hiện tượng thiên thể khác, chẳng hạn như siêu tân tinh hay sao chổi?
Xét đến việc chưa có ai quan sát thấy tàn dư siêu tân tinh trong quá trình hình thành sao Corona Borealis, thì khó có khả năng vụ nổ sao lớn này là thủ phạm. Tương tự, Schaefer đã loại một hành tinh sáng khỏi danh sách nghi phạm, vì không có hành tinh nào có thể nhìn thấy bằng mắt thường đi qua vùng trời đó.
Khả năng sự kiện này là sao chổi. Theo biên niên sử của tu viện St. Stephani ở Hy Lạp, một sao chổi đã được nhìn thấy trên bầu trời vào đầu năm đó. Tuy nhiên, hầu hết các tu sỹ thời đó đều quen thuộc với sao chổi, được coi là điềm báo của sự diệt vong. Schaefer cho rằng, khó có khả năng Burchard coi sao chổi là một thứ gì đó “tuyệt vời” hoặc không đề cập đến phần đuôi của nó.
Cảnh tượng năm 1787 được ghi lại bởi nhà thiên văn học người Anh Francis Wollaston và mô tả hành vi giống như tân tinh từ một ngôi sao có tọa độ gần như trùng khớp với vị trí của T CrB trên bầu trời.
Trong khi Wollaston xác định ngôi sao này bằng cách sử dụng tên từ danh mục của nhà thiên văn học nổi tiếng William Herschel, Schaefer tin rằng danh tính thực sự của nó là T CrB.
Các nhà khoa học sẵn sàng cho đợt bùng phát dự kiến tiếp theo của sao mới vào cuối năm 2024. Khi nó xuất hiện, các nhà thiên văn học hiện đại sẽ thêm nó vào danh sách ghi chép kéo dài hàng thế kỷ .
