Sáng nay, TPHCM họp báo vụ Thủ Thiêm

9 giờ sáng nay, 21/9, UBND TPHCM sẽ tổ chức họp báo thông tin bước đầu về xử lý các sai phạm trong quá trình triển khai thực hiện dự án khu đô thị mới Thủ Thiêm (quận 2) theo yêu cầu của Thanh tra Chính phủ.

Cuộc họp báo sẽ do Phó Chủ tịch UBND TPHCM Trần Vĩnh Tuyến chủ trì với sự tham dự của lãnh đạo các sở ban ngành liên quan, UBND quận 2 và phóng viên các báo đài trung ương và địa phương.

Khu đô thị Thủ Thiêm đất đai hầu hết còn bỏ hoang hóa dù đã thu hồi mặt bằng hơn 99%

Những vấn đề nóng bỏng liên quan đến các sai phạm tại dự án khu đô thị mới Thủ Thiêm dự kiến sẽ được báo chí đặt ra, như những các tổ chức, cá nhân nào sai phạm? Các hình thức xử lý và đề nghị xử lý đối với từng trường hợp cụ thể; khu 4,6 ha được kết luận thanh tra xác định là ngoài ranh quy hoạch, việc thu hồi nhà đất là sai thì TPHCM có bồi thường cho các hộ dân bị cưỡng chế giải tỏa oan? Khu tái định cư 160 ha, UBND TPHCM giao đất trái phép cho hơn 50 doanh nghiệp thực hiện các dự án đầu tư kinh doanh sắp tới có thu hồi để tái định cư cho người dân…

Chồng chất sai phạm

Theo kết luận kiểm tra một số nội dung chủ yếu liên quan đến việc khiếu nại của công dân về Khu đô thị mới Thủ Thiêm Thanh tra Chính phủ vừa công bố, quá trình triển khai thực hiện dự án này của UBND TPHCM có nhiều sai phạm.

Cụ thể: Qua kiểm tra 2 loại bản đồ quy hoạch 1/5000 tại Ban quản lý Khu đô thị mới Thủ Thiêm và Sở Quy hoạch – Kiến trúc Thành phố, Thanh tra Chính phủ xác định phần diện tích khoảng 4,3 ha thuộc Khu phố 1, phường Bình An không có trong ranh quy hoạch Khu đô thị mới Thủ Thiêm (phần lõi với diện tích 770 ha) được phê duyệt tại Quyết định số 367/TTg của Thủ tướng.

Kết luận thanh tra nêu rõ Kiến trúc sư trưởng Thành phố đã giảm 26,3ha (có 3ha mặt nước) trong quy hoạch 1/2000 so với Quyết định 367/TTg. Việc làm này của Kiến trúc sư trưởng Thành phố là không đúng thẩm quyền khi chưa được Thủ tướng chấp thuận điều chỉnh tăng, giảm diện tích.

Theo đó, ranh quy hoạch Khu đô thị mới đã thay đổi về phía bắc thuộc Khu phố 1, phường Bình An tăng 4,3 ha, giảm 26,3 ha, vi phạm quy định tại Nghị định số 91/CP ngày 17/8/1994 của Chính phủ.

Người dân Thủ Thiêm sử dụng bản đồ quy hoạch để chứng minh dự án có nhiều sai phạm trong các cuộc đối thoại với lãnh đạo chính quyền TPHCM

Quyết định số 13585/KTST-QH ngày 16/9/1998 của Kiến trúc sư trưởng Thành phố cũng ghi vị trí giới hạn không đúng so với bản đồ và thực địa. Đây là một trong các nguyên nhân dẫn đến người dân khiếu nại về ranh quy hoạch và đền bù, giải phóng mặt bằng.

Về thu hồi đất, kết quả kiểm tra cho thấy việc UBND TPHCM căn cứ vào Quyết định số 367/TTg và Văn bản số 190/CP-NN được Thủ tướng Chính phủ phê duyệt thu hồi 4,3 ha đất thuộc khu phố 1, phường Bình An để thực hiện một số dự án trong Khu đô thị mới Thủ Thiêm là chưa đủ cơ sở pháp lý.

Điều này dẫn đến thành phố thiếu căn cứ thực hiện, không xác định đúng, đủ diện tích đất phục vụ tái định cư theo quy hoạch, cần rà soát và có giải pháp giải quyết phù hợp.

Về chính sách bồi thường, hỗ trợ tái định cư, Thanh tra Chính phủ chỉ rõ việc chấp hành quy định pháp luật về trình tự, thủ tục triển khai giải phóng mặt bằng của Thành phố, trực tiếp là quận 2 có trường hợp chưa đầy đủ, chưa đúng quy định.

Cụ thể, UBND thành phố không lập phương án đền bù giải phóng mặt bằng. Hội đồng đền bù giải phóng mặt bằng đã căn cứ vào quy định của UBND Thành phố ban hành kèm theo các quyết định số 135/2002/QĐ-UB, số 123/2006/QĐ-UBND và số 06/2009/QĐ-UBND để lập bản chiết tính, dự toán kinh phí bồi thường, hỗ trợ thiệt hại và tái định cư cho từng tổ chức, cá nhân bị thu hồi đất mà không lập phương án tổng thể để làm cơ sở thanh quyết toán kinh phí bồi thường.

Quá trình thực hiện thu hồi đất, đền bù, giải phóng mặt bằng của UBND Thành phố còn có trường hợp đang khiếu nại chưa phù hợp quy định của pháp luật, nhất là khi Luật Đất đai 2003 có hiệu lực.

Người dân Thủ Thiêm kêu cứu với Bí thư Thành ủy TPHCM Nguyễn Thiện Nhân trong chuyến thị sát nơi tạm cư của người dân bị giải tỏa

Công tác giải phóng mặt bằng không có kế hoạch triển khai thực hiện xây dựng nhà tái định cư trước, khi thực hiện còn chậm, còn một số hạn chế, bất cập, dẫn đến phát sinh khiếu nại về chế độ, chính sách đền bù, hỗ trợ, chưa bàn giao mặt bằng.

Về Khu tái định cư 160 ha, sau khi có Quyết định số 367/TTg và Văn bản số 190/TTg-NN của Thủ tướng Chính phủ, UBND Thành phố chưa chỉ đạo các cơ quan liên quan của thành phố lập, thẩm định, trình Thủ tướng Chính phủ phê duyệt quy hoạch chung 1/5000 đối với Khu tái định cư, nhưng vẫn phê duyệt quy hoạch chi tiết 1/2000 đối với 42 ha thuộc khu tái định cư là vi phạm quy định của B65 Xây dựng tại Quyết định số 322-BXD/ĐT ngày 28/12/1993.

Tổng diện tích đất đã được UBND Thành phố quy hoạch, bố trí tái định cư phục vụ cho Khu đô thị mới Thủ Thiêm đúng theo quy hoạch Thủ tướng phê duyệt thuộc 5 phường là 46,1 ha, còn thiếu 113,9 ha chưa được quy hoạch, bố trí tái định cư nhưng không báo cáo Thủ tướng Chính phủ.

Về các dự án thuộc 05 phường được quy hoạch khu tái định cư, kết luận của Thanh tra Chính phủ nêu rõ: Trong phạm vi 5 phường (ngoài ranh Khu đô thị mới), mặc dù đã được Thủ tướng Chính phủ phê duyệt quy hoạch Khu tái định cư 160 ha, nhưng UBND Thành phố đã giao đất cho 51 dự án để đầu tư xây dựng nhà ở, văn phòng, khu vui chơi giải trí, công trình công cộng… với tổng diện tích khoảng 144,6 ha.

Kết quả kiểm tra đã phát hiện một loạt khuyết điểm, vi phạm. Cụ thể, 51 dự án được thành phố quyết định giao sau khi đã có Quyết định số 367/QĐ-TTg ngày 04/6/1996 và Văn bản số 190/CP-NN ngày 22/02/2002 của Thủ tướng Chính phủ, dẫn đến hậu quả là thành phố không có đủ đất để bố trí tái định cư.

UBND Thành phố cũng không thực hiện lập, phê duyệt điều chỉnh quy hoạch chi tiết 1/2000 trước khi giao đất nhưng vẫn được phê duyệt quy hoạch chi tiết 1/500 để các dự án đầu tư xây dựng.

Thành phố còn giao đất cho doanh nghiệp không đúng với giấy phép kinh doanh; không đúng thẩm quyền; không có quy hoạch chi tiết 1/2000 được duyệt; chưa ký hợp đồng thuê đất vẫn cho phép sử dụng; giao đất công không qua đấu giá.

Nhà dân bị đập tan tành dù nhiều trường hợp sau này Thanh tra Chính phủ xác định không thuộc diện bị thu hồi đất

Ngoài ra, Thành phố còn chấp thuận chuyển mục đích sử dụng 30,1 ha đất của Công ty Thế kỷ 21 tại dự án Khu Du lịch, văn hóa, giải trí thuộc phường Bình Khánh sang xây dựng khoảng 4.000 căn hộ tái định cư và hoán đổi bằng 30,2 ha đất sạch thuộc 90,2 ha Khu tái định cư Nam Rạch Chiếc. Tuy nhiên sau đó, Thành phố lại chấp thuận cho chuyển khu đất tái định cư này sang mục đích đầu tư kinh doanh nhà ở mà không thực hiện đấu giá theo quy định, tính tiền sử dụng đất không đúng thời điểm giao đất.

“Những việc làm trên thể hiện công tác quản lý sử dụng đất bị buông lỏng, thiếu kiểm soát, giao đất tràn lan cho các dự án, làm phá vỡ không gian, quy mô quy hoạch, đặc biệt là không bảo đảm được quỹ nhà, đất phục vụ tái định cư theo chỉ đạo của Thủ tướng Chính phủ”, kết luận của Thanh tra Chính phủ nêu rõ.

Hàng loạt tổ chức, cá nhân bị đề nghị xử lý

Trên cơ sở kết quả kiểm tra nêu trên, Tổng Thanh tra Chính phủ kiến nghị Thủ tướng Chính phủ chỉ đạo UBND TPHCM kiểm điểm, chỉ đạo kiểm điểm, xử lý trách nhiệm đối với các tổ chức, cá nhân có liên quan đến việc phê duyệt quy hoạch, điều chỉnh quy hoạch; thu hồi đất, đền bù, tái định cư; việc lưu trữ hồ sơ, tài liệu, bản đồ… để xử lý nghiêm theo quy định pháp luật.

Đồng thời UBND TPHCM phải công khai, nhận trách nhiệm về những khuyết điểm, vi phạm, dẫn đến khiếu nại kéo dài trong thời gian vừa qua. Căn cứ vào Kết luận kiểm tra của Thanh tra Chính phủ, UBND Thành phố rà soát, hoàn thiện để tiếp tục thực hiện quy hoạch Khu đô thị mới Thủ Thiêm, trong đó có khoảng 4,3 ha thuộc Khu phố 1, phường Bình An, Quận 2 theo đúng quy định của pháp luật.

Những giọt nước mắt cay đắng của người dân Thủ Thiêm trong buổi tiếp xúc cử tri của Tổ Đại biểu Quốc hội

Thanh tra Chính phủ yêu cầu UBND TPHCM rà soát từng trường hợp cụ thể người dân đang khiếu nại, đặc biệt là các hộ dân nằm trong khu vực khoảng 4,3 ha ngoài ranh quy hoạch thuộc Khu phố 1, phường Bình An, quận 2 để bồi thường, hỗ trợ và tái định cư phù hợp cho người dân, sớm chấm dứt khiếu nại.

Đối với Bộ Xây dựng, Thanh tra Chính phủ kiến nghị xem xét, xử lý trách nhiệm đối với những tổ chức, cá nhân có liên quan đến các khuyết điểm, vi phạm trong việc thực hiện thẩm định, lưu trữ hồ sơ, bản vẽ và chức năng quản lý nhà nước về quy hoạch xây dựng như kết luận đã nêu.

Thanh tra Chính phủ cũng kiến nghị xem xét để xử lý trách nhiệm đối với những tổ chức, cá nhân có liên quan đến các thiếu sót, khuyết điểm trong việc lưu trữ hồ sơ, bản vẽ quy hoạch dự án khu đô thị mới Thủ Thiêm tại Văn phòng Chính phủ.