“Chúng ta cần theo dõi sát sao tình hình với mức đội cảnh giác với khủng hoảng cao hơn bao giờ hết. Đặc biệt, sự cạnh tranh trong lĩnh vực công nghệ có thể trở nên căng thẳng hơn”, sách trắng nói về quan hệ Mỹ - Trung.
Theo tài liệu được chính phủ của Thủ tướng Yoshihide Suga công bố hôm nay (13/7), Trung Quốc được xác định là mối quan ngại chính về an ninh quốc gia đối với Nhật Bản. Việc Bắc Kinh gần đây gia tăng các hoạt động quân sự quanh Đài Loan khiến Tokyo lo ngại, vì hòn đảo tự trị này nằm gần chuỗi đảo Okinawa ở phía tây quần đảo Nhật Bản.
Trong phát biểu nhân kỷ niệm 100 năm thành lập Đảng hồi đầu tháng này, Chủ tịch Trung Quốc Tập Cận Bình cam kết sẽ hoàn tất việc “tái thống nhất” với Đài Loan. Trước đó, hồi tháng 6, Trung Quốc chỉ trích Mỹ là “nhân tố gây rủi ro” sau khi Washington điều một tàu chiến qua eo biển Đài Loan.
Phó Thủ tướng, Bộ trưởng Tài chính Nhật Bản Taro Aso gần đây nói rằng Nhật nên cùng Mỹ bảo vệ Đài Loan trước bất kỳ cuộc xâm lược nào. Tuy nhiên, sau khi phát biểu này khiến Bắc Kinh khó chịu, ông Aso nói rằng bất kỳ tình huống khẩn cấp nào ở Đài Loan nên được giải quyết thông qua đối thoại.
Khi căng thẳng quân sự giữa Mỹ và Trung Quốc trở nên quyết liệt, cạnh tranh kinh tế cũng làm nóng thêm cuộc đua để giành vị trí dẫn đầu trong các công nghệ chủ chốt, như thiết bị bán dẫn, trí tuệ nhân tạo và máy tính lượng tử.
Cuộc đua công nghệ gây ra thách thức lớn với Nhật Bản vì nền kinh tế nước này phụ thuộc nhiều vào quan hệ kinh tế với Trung Quốc và Mỹ. Nhật Bản cũng đang phải chạy đua tiếp sức cho phát triển công nghệ để theo kịp các chính phủ Mỹ, Trung Quốc và châu Âu.
Thượng viện Mỹ gần đây thông qua Đạo luật Cạnh tranh và Đổi mới sáng tạo 2021, trong đó cho phép dùng 190 tỷ USD vào công nghệ, trong đó 54 tỷ USD để tăng cường ngành sản xuất chip. Hạ viện Mỹ đang tranh luận một dự luật khác mang tên “Đạo luật tham gia và bảo đảm vai trò lãnh đạo toàn cầu của Mỹ”.
Sách trắng quốc phòng Nhật Bản năm nay đề cập lần đầu tiên đến những thách thức do biến đổi khí hậu gây ra, cho rằng thách thức này sẽ làm gia tăng cạnh tranh đất đai và tài nguyên và có thể gây ra làn sóng di cư ồ ạt. Thiên tai cũng gây ra những gánh nặng quân sự, trong khi tình trạng băng tan ở Bắc cực có thể dẫn đến quân sự hoá ở vùng biển phía bắc bán cầu.
