Quản lý thị trường vàng: Khai thông hơn cấm đoán

Quản lý thị trường vàng: Khai thông hơn cấm đoán

>> Lấy ý kiến dự thảo Nghị định quản lý kinh doanh vàng trong tháng 4

Câu chuyện quản lý vàng miếng đã được đưa ra bàn thảo tại cuộc họp về tháo gỡ những khó khăn, vướng mắc của các doanh nghiệp trên địa bàn TP.HCM liên quan đến lĩnh vực ngân hàng, thuế và hoạt động xuất nhập khẩu do Ngân hàng Nhà nước (NHNN), Bộ Công thương, Bộ Tài chính và UBND TP.HCM tổ chức ngày 4-4.

Một bộ phận người dân mua vàng để cất giữ. Ảnh: T.Thắng.

Diễn biến giá vàng trong thời gian qua. Đồ họa: V.Cường.

PV đã ghi nhận thêm các ý kiến tại cuộc họp trên và trao đổi với các chuyên gia, lãnh đạo công ty vàng. Các ý kiến cho rằng quản lý thị trường vàng không nên dùng mệnh lệnh hành chính mà phải có những bước đi thích hợp khai thông hơn cấm đoán, nếu không sẽ gây ra những hệ lụy phản tác dụng và càng làm việc quản lý khó khăn hơn.

Vàng là tài sản hợp pháp của dân

Ông Lê Hùng Dũng, chủ tịch hội đồng quản trị Công ty Vàng bạc đá quý Sài Gòn (SJC), dẫn ra thực tế: từ năm 2001 trở đi giá vàng tăng mạnh - một phần do giá thế giới tăng - nên cứ mua vàng là có lời, đã kích thích một bộ phận người dân mua vàng. Vì vậy, nếu tiến tới quản lý vàng theo hướng chỉ có bán cho NHNN mà không được mua lại là rất khó.

Cũng liên quan đến việc cần thiết phải quản lý hoạt động kinh doanh vàng, GS.TS Trần Ngọc Thơ (Đại học Kinh tế TP.HCM) phân tích: nếu cho rằng hoạt động kinh doanh vàng đã tác động xấu đến tỉ giá USD cần phải chấn chỉnh thì đó cũng chỉ là một trong nhiều nguyên nhân chứ không thể đổ tội hết cho vàng.

Có vẻ như có nhiều quan điểm có trọng lượng trong thời gian gần đây đã đổ nguyên nhân chính dẫn đến bất ổn trong tỉ giá là do vàng. Vì vậy, nếu không đánh giá đầy đủ, dẫn đến bốc thuốc quá tay, như việc chỉ cho bán vàng một chiều, ảnh hưởng đến tâm lý người dân nhưng lại không xóa bỏ hết mầm mống của những bất ổn trong tỉ giá.

Cũng theo ông Thơ, giá vàng bị tác động bởi cả yếu tố trong nước và thế giới. Thời gian qua, nếu sức mua VND ổn định thì một bộ phận người dân vẫn mua vàng. Không tính những người mua vàng để làm tài sản cất giữ, vẫn có người mua vàng để đầu tư.

Việc mua vàng miếng cũng chỉ là một hoạt động kinh tế xã hội bình thường. Nó chỉ bất thường là do thời gian qua việc xuất nhập khẩu vàng còn bị hạn chế nên chủ yếu dựa vào hoạt động nhập lậu. Như vậy, việc chấn chỉnh lại thị trường vàng theo hướng có tổ chức là hướng đi đúng và phải có phương án khai thông, biến số tài sản này thành nguồn vốn đầu tư.

Khó cấm

Trao đổi với PV, chuyên gia kinh tế Huỳnh Bửu Sơn cho rằng vàng miếng hiện nay vừa mang tính chất là hàng hóa, vừa là tiền tệ. Tới đây cấm dùng vàng làm phương tiện thanh toán. Nhưng một khi đã thừa nhận quyền sở hữu vàng miếng hợp pháp của người dân tức là họ có quyền mua bán. Nếu cấm người dân mua bán công khai họ có thể tự giao dịch với nhau, như vậy hình thành thị trường ngầm rất khó kiểm soát.

Ông Thơ đề xuất nên hình thành thị trường có tổ chức, xuất/nhập vàng hợp pháp, mọi người dân cùng tham gia mua bán, qua đó Nhà nước mới thực hiện được các mục tiêu quản lý của mình. Đối tượng quản lý không phải là vàng miếng mà là hoạt động kinh doanh vàng. Hoạt động này thời gian qua chủ yếu dựa trên vàng lậu, do vậy cần chấn chỉnh.

Còn nếu cứ chăm bẳm vào cấm vàng miếng, người dân chuyển sang vàng nữ trang, vàng nhẫn nhưng làm bằng vàng nguyên chất, nếu không cho nhập chính thức, vàng lậu vẫn về. Khi đó, chúng ta lại phải tiếp tục chạy theo cấm vàng nhẫn tiêu chuẩn vàng miếng, hoặc chẳng lẽ ngay lúc này cũng phải tính đến việc cấm cả kinh doanh vàng nhẫn tiêu chuẩn vàng miếng...

Thống đốc NHNN Nguyễn Văn Giàu cho rằng thông tin vàng miếng chỉ được giao dịch một chiều chỉ mới được đưa ra bàn thảo, chưa phải là quyết định chính thức. NHNN sẽ tính toán số vàng trong dân cũng như xây dựng lộ trình sao cho hài hòa lợi ích, không gây xáo trộn, làm ảnh hưởng đến tài sản của người dân.

Cũng liên quan đến quản lý kinh doanh vàng, ông Lê Hùng Dũng đề nghị nên thành lập sàn giao dịch vàng quốc gia do NHNN quản lý nhằm loại bỏ thị trường ngầm, chống buôn lậu. Đồng thời cho phép người dân được mua bán vàng bình thường qua một số đầu mối đạt yêu cầu của NHNN. Đây cũng là mô hình quản lý thị trường vàng của các nước tiên tiến.

Cũng theo ông Dũng, việc quy định đầu mối nhập khẩu vàng phải căn cứ trên khả năng và năng lực thực tế (sản xuất, tiêu thụ, phân phối). Kiên quyết không cấp quota cho những đơn vị chỉ bán quota kiếm lời và đưa đi gia công như thời gian qua.

Theo Ánh Hồng - T.Sơn
Tuổi Trẻ