Giảm tải ô nhiễm và ách tắc giao thông
WHO chỉ ra, mỗi năm Việt Nam có ít nhất 70.000 người tử vong vì ô nhiễm không khí, nghĩa là cứ 7,5 phút lại có một người qua đời.
Theo khảo sát của PV Tiền Phong trên AirVisual, tính đến 6h30 ngày 4/11, Thủ đô Hà Nội đứng thứ 3 trong bảng xếp hạng các thành phố ô nhiễm không khí nhất thế giới, với chỉ số AQI ở mức 183, nồng độ bụi mịn PM2.5 cao gấp 20,3 lần giá trị theo hướng dẫn về chất lượng không khí hàng năm của WHO. Do đó người dân được khuyến cáo tránh tập thể dục ngoài trời để đảm bảo sức khỏe.
  |
Sáng 4/11, Thủ đô đứng thứ 3 trong bảng xếp hạng các thành phố ô nhiễm không khí nhất thế giới. |
Các chuyên gia nhận định, giao thông vận tải là nguồn gây ô nhiễm không khí lớn nhất Hà Nội, chiếm gần 70%, nhất là sự phát thải từ ô tô, xe máy và các phương tiện sử dụng nhiên liệu hóa thạch. Đặc biệt, khi xảy ra tình trạng ùn ứ giao thông, mức độ ô nhiễm hơi xăng dầu có thể tăng lên 4 - 5 lần so với lúc bình thường.
Để giải quyết vấn đề nêu trên, từ năm 2025, TP Hà Nội sẽ thí điểm mô hình vùng phát thải thấp, hạn chế hoạt động của ô tô, xe máy xăng, tiến tới mục tiêu dừng hoạt động của xe máy xăng ở các quận vào năm 2030, tăng cường hoạt động của xe điện và các phương tiện giao thông công cộng xanh.
Trao đổi với PV Tiền Phong PGS, TS. Nguyễn Hồng Thái - Đại học Giao thông vận tải - cho rằng mục tiêu của TP Hà Nội là vô cùng cần thiết, để "cấp cứu" môi trường ô nhiễm của Thủ đô hiện nay.
 |
PGS.TS Nguyễn Hồng Thái - Đại học Giao thông vận tải. |
PGS, TS. Nguyễn Hồng Thái chỉ ra, chủ trương của Hà Nội sẽ giúp giảm tải tình trạng ô nhiễm môi trường, tai nạn và ách tắc giao thông. Minh chứng là sức chứa của một xe bus điện công cộng là 50 chỗ sẽ thay thế được cho 50 xe máy, đường đi sẽ thông thoáng hơn, lượng khí phát thải ra môi trường cũng giảm đi rất nhiều. Khi người dân chuyển từ phương tiện cá nhân sang sử dụng phương tiện vận tải công cộng, sẽ góp phần phát triển mạng lưới giao thông đô thị Hà Nội.
Rào cản lớn nhất là gì?
PGS. TS Nguyễn Hồng Thái thẳng thắn đánh giá, rào cản lớn nhất hiện nay của Hà Nội là chưa xây dựng được mạng lưới trạm sạc công cộng phục vụ người dân sử dụng xe điện. Đồng thời, tuổi thọ pin của các phương tiện điện chưa hấp dẫn để đủ sức thuyết phục người dân có nhu cầu chuyển đổi phương tiện cá nhân.
Ngoài ra, phương tiện vận tải hành khách công cộng chưa đáp ứng được hoàn toàn nhu cầu đi lại của người dân, mà thực tế hiện nay chỉ đáp ứng được khoảng 20-30% nhu cầu.
Chuyên gia tới từ Trường Đại học Giao thông vận tải nhấn mạnh, Hà Nội phải cân nhắc thật kĩ lưỡng với mỗi chính sách trước khi đưa ra, bởi đây là vấn đề liên quan đến cuộc sống sinh hoạt, mưu sinh của hàng triệu người dân đô thị.
 |
Rào cản lớn nhất hiện nay của Hà Nội là chưa xây dựng được mạng lưới trạm sạc công cộng phục vụ người dân sử dụng xe điện. |
Theo ông Thái, ngay từ thời điểm hiện tại cần có biện pháp hạn chế và gần như không cho đăng ký xe xăng, để đảm bảo lợi ích của người dân. Việc này cũng giúp người dân biết trước được thông tin, và có phương án chuyển đổi phương tiện giao thông sớm hơn.
Để hoàn thành mục tiêu dừng hoạt động xe máy xăng ở các quận vào năm 2030, ông Thái cho rằng cần tăng cường sử dụng xe điện và các phương tiện giao thông công cộng xanh, Hà Nội cần phải nỗ lực để đáp ứng rất nhiều điều kiện ngay từ hiện tại, và khó khăn là điều không tránh khỏi bởi “vạn sự đều khởi đầu nan”.
Vị chuyên gia tin tưởng Thủ đô sẽ hiện thực hóa được mục tiêu đã đề ra, hướng tới xây dựng Thủ đô xanh, thông minh, hiện đại, và đáng sống...
Cần chuẩn bị đồng bộ nhiều giải pháp
Bàn về giải pháp để Hà Nội hoàn thành mục tiêu, PGS, TS. Nguyễn Hồng Thái cho rằng, một mặt, phải triển khai nâng cấp cơ sở hạ tầng, nhất là cung cấp các trạm sạc công cộng cho phương tiện bằng điện.
Mặt khác, cần xây dựng cơ chế, chính sách thu mua hoặc đổi phương tiện chạy bằng xăng sang phương tiện điện. Tăng phí sử dụng đối với phương tiện chạy bằng xăng, thông qua việc tăng phí xăng dầu.
Với phương tiện vận chuyển công cộng, để chuyển đổi sang phương tiện xanh, xe điện thì cần có cơ chế, chính sách ưu đãi từ vay vốn, lãi suất vay với hệ số hấp dẫn... để tạo thuận lợi cho doanh nghiệp đầu tư.
 |
Cần triển khai nhiều giải pháp đồng bộ để thay đổi thói quen sử dụng xe xăng sang xe điện, hoặc phương tiện công cộng của người dân Hà Nội. |
Vị chuyên gia nhấn mạnh điều quan trọng nữa là cần thay đổi được thói quen sử dụng xe của người dân Thủ đô. Thực tế, hầu hết nhà cửa của người dân nằm trong các ngõ nhỏ và sâu, khi di chuyển người dân lại dừng đỗ ở rất nhiều điểm khác nhau, do đó họ thường sử dụng xe máy để đi lại cho thuận tiện. Nhưng khi chuyển đổi sang sử dụng phương tiện công cộng, đòi hỏi người dân phải thay đổi thói quen, chấp nhận đi bộ một đoạn đường nhất định để đến các điểm bắt xe bus hay ga tàu điện.
"Nếu thực hiện được đồng bộ các giải pháp chắc chắn chủ trương của TP. Hà Nội sẽ nhận được sự đồng thuận và hưởng ứng của đông đảo người dân. Khi đó, không cần khuyến khích thì người dân cũng sẵn sàng chuyển đổi từ sử dụng xe xăng sang xe điện và các phương tiện công cộng, vì sự an toàn và thân thiện với môi trường”, ông Thái bày tỏ.
