Thanh tra TPHCM vừa có thông báo kết luận thanh tra (KLTT) về “trách nhiệm của giám đốc Sở Xây dựng (XD) về chấp hành pháp luật trong việc tổ chức thẩm định, quyết định đầu tư dụ án côn trình dân dụng, công nghiệp sản xuất vật liệu có sủ dụng nguồn vốn ngân sách và các dự án đầu tư xây dựng khác thuộc thẩm quyền của giám đốc Sở XD hoặc theo ủy quyền của UBND TPHCM.
Theo đó, thanh tra trong 2 năm 2018, 2019, Thanh tra TPHCM đánh giá Sở XD đã có nhiều cố gắng trong công tác thẩm định, tham mưu cho UBND TPHCM phê duyệt dự án đầu tư phát triển nhà ở nhằm đáp ứng nhu cầu của người dân và thực hiện công tác thẩm định, phê duyệt dự án đầu tư sử dụng vốn ngân sách.
Tuy nhiên, trong quá trình thực hiện, Sở XD còn có một số thiếu sót, khuyết điểm, vi phạm.
Theo đó, về tổ chức thẩm định, quyết định đầu tư các dự án công trình dân dụng, công nghiệp, sản xuất vật liệu có sử dụng nguồn vốn ngân sách, Sở XD thực hiện thẩm định chi phí quản lý dự án, chi phí thẩm tra, phê duyệt, quyết toán chưa phù hợp quy định. Trách nhiệm thuộc về cán bộ thụ lý vụ việc, lãnh đạo phòng thẩm định dự án và giám đốc Sở XD thời kỳ có liên quan.
Đối với việc tổ chức thẩm định, quyết định đầu tư các dự án đầu tư xây dựng khác thuộc thẩm quyền giám đốc Sở XD (hoặc theo ủy quyền của UBND TPHCM), KLTT chỉ ra một số hồ sơ chấp thuận chủ trương đầu tư, chấp thuận đầu tư thực hiện thẩm định trễ hạn so với quy định.
Ngoài ra, Sở XD không thực hiện lưu trữ hồ sơ các đơn vị mà Sở cho rằng chưa đảm bảo điều kiện để chấp thuận chủ trương đầu tư dự án; không có biên bản họp tổ chuyên gia theo quy định.
Năm 2019, dư luận TPHCM xôn xao khi một doanh nghiệp xây dựng hơn 100 công trình nhà ở hoành tráng mà chưa có quyết định giao đất của UBND TPHCM |
Đáng lưu ý, Thanh tra TPHCM chỉ ra việc Sở XD tham mưu cho UBND TPHCM thực hiện 2-3 thủ tục cùng lúc là chưa đảm bảo quy định. Cá biệt có một dự án có văn bản chấp thuận chủ trương đầu tư và công nhận chủ đầu tư của cơ quan thẩm quyền hết hiệu lực trước khi cơ quan có thẩm quyền ban hành quyết định chấp thuận đầu tư là chưa thực hiện đúng quy định của Chính phủ.
Về nội dung thẩm định dự án, theo Thanh tra TPHCM, Sở XD còn có một số thiếu sót, vi phạm. Cụ thể, một số dự án chưa đảm bảo thành phần hồ sơ theo quy định.
Một số dự án Sở XD không thực hiện thẩm định hoặc thẩm định không đảm bảo đầy đủ điều kiện một số nội dung theo quy định của pháp luật, như: Năng lực tài chính, năng lực kinh nghiệm của chủ đầu tư; sự phù hợp với chương trình, kế hoạch phát triển nhà ở của thành phố; sự phù hợp của dự án với quy hoạch xây dựng nhà ở, quy hoạch đô thị đã được cấp thẩm quyền phê duyệt; sự phù hợp với giới hạn về quy mô dân số của khu vực thực hiện dự án; nhu cầu sử dụng đất, tài nguyên; các yếu tố ảnh hưởng đến dự án như quốc phòng, an ninh, môi trường; về thẩm duyệt phòng cháy chữa cháy; sự cần thiết đầu tư, hiệu quả kinh tế – xã hội của dự án; tiến độ thực hiện dự án…
Về pháp lý sử dụng đất, KLTT chỉ ra trong tờ trình Sở XD trình UBND TPHCM không thể hiện chính xác việc đảm bảo quyền sủ dụng đất dự án theo quy định của pháp luật là chưa thực hiện đầy đủ trách nhiệm trong công tác tham mưu cho UBND TPHCM thực hiện các thủ tục đầu tư dự án nhà ở.
Về điều tiết nhà ở xã hội, Thanh tra TPHCM xác định có 17/26 dự án trong tờ trình Sở XD chỉ ghi nhận chủ đầu tư thực hiện điều tiết nhà ở xã hội theo quy định của pháp luật, không xác định cụ thể chủ đầu tư phải thực hiện theo hình thức nào, thời gian thực hiện…là chưa thực hiện đầy đủ trách nhiệm quản lý nhà nước đối với nhà ở xã hội trên địa bàn TPHCM.
Điều đáng nói, qua xác minh tại cơ quan thuế, Thanh tra TPHCM phát hiện có 3 trường hợp báo cáo tài chính do chủ đầu tư cung cấp cho Sở XD có mức vốn chủ sở hữu cao hơn so với báo cáo tài chính nộp cho cơ quan thuế (cùng niên độ kế toán).
Qua đây, Thanh tra TPHCM cho rằng có dấu hiệu cung cấp hồ sơ, tài liệu không chính xác cho cơ quan nhà nước nhằm chứng minh năng lực tài chính để thực hiện các thủ tục đầu tư dự án.
Về điều chỉnh chấp thuận đầu tư dự án, Sở XD có thiếu sót trong việc thẩm định về chỉ tiêu quy hoạch – kiến trúc và cơ cấu sử dụng đất phù hợp với quyết định phê duyệt quy hoạch chi tiết 1/500 khi đề xuất UBND TPHCM ban hành quyết định chấp thuận đầu tư, dẫn đến chủ đầu tư xin điều chỉnh bổ sung.
Bên cạnh đó, Sở XD không tham mưu, đề xuất xử lý theo quy định về xây dựng và đất đai đối với các dự án chậm thực hiện mà lại đề xuất UBND TPHCM chấp thuận điều chỉnh thời gian và tiến độ thực hiện dự án là chưa đúng quy định.
KLTT cho rằng các thiếu sót, vi phạm nói trên trách nhiệm chính thuộc về cán bộ thụ lý, lãnh đạo Phòng Phát triển đô thị trực tiếp thụ lý hồ sơ, Phó giám đốc Sở phụ trách và giám đốc Sở XD từng thời kỳ có liên quan, liên đới chịu trách nhiệm với vai trò người đứng đầu.
Từ kết luận trên, Thanh tra TPHCM đề nghị và được Chủ tịch UBND TPHCM chấp thuận giao giám đốc Sở XD kiểm điểm trách nhiệm các tập thể, cá nhân có liên quan đến hạn chế, vi phạm, đặc biệt là chấm dứt tình trạng thực hiện nhiều thủ tục đầu tư cùng lúc không đúng quy định pháp luật.
Thanh tra TPHCM cũng đề nghị giao Sở Tài nguyên Môi trường phối hợp rà soát đối với 6 trường hợp chậm đưa đất vào sử dụng; xác định diện tích đất thu tiền sử dụng đất tại các dự án theo quy định.
Ngoài ra, Chủ tịch UBND TPHCM đồng ý giao Thanh tra TPHCM chuyển hồ sơ các trường hợp kê khai báo cáo tài chính không chính xác liên quan đến lợi nhuận chưa phân phối đến Cục Thuế TPHCM để kiểm tra, xử lý.
UBND TPHCM giao Sở Nội vụ tổ chức kiểm điểm trách nhiệm lãnh đạo Sở XD, thành viên tổ chuyên gia có liên quan đến như vi phạm nêu trên.
Trong 2 năm 2018, 2019, giám đốc Sở XD TPHCM lần lượt là ông Trần Trọng Tuấn (từ tháng 4/2019 trở về trước) và ông Lê Hòa Bình (từ tháng 4/2019 đến tháng 3/2021). Ông Trần Trọng Tuấn bị khởi tố trong vụ án SAGRI, còn ông Lê Hòa Bình hiện đang giữ chức vụ Phó Chủ tịch UBND TPHCM.