Theo luật sư Trương Anh Tú, Chủ tịch Công ty Luật TAT Lawfirm cho rằng, cơ sở dữ liệu quốc gia về dân cư được xây dựng để cung cấp chính xác, kịp thời thông tin cơ bản về dân cư, nhằm phục vụ quản lý nhà nước, phát triển kinh tế - xã hội, cải cách hành chính; đồng thời xây dựng Chính phủ điện tử, đảm bảo quốc phòng - an ninh và đáp ứng yêu cầu chính đáng của công dân. Như vậy, mục đích ưu tiên hàng đầu của Cơ sở dữ liệu quốc gia về dân cư là phục vụ quản lý hành chính nhà nước.
Tuy nhiên, những dữ liệu, thông tin cá nhân nào được phép chia sẻ cũng là điều Nhà nước nên dự liệu kỹ. Nếu thực sự cần thiết thì luôn phải đặt bí mật đời tư của công dân lên hàng đầu.
Luật sư Tú cho biết, về việc thu phí khai thác, chia sẻ và sử dụng dữ liệu dân cư chưa được đề cập đến trong danh mục phí và lệ phí ban hành kèm theo Luật Phí và Lệ phí 2015: “1. Phí cung cấp thông tin về lý lịch tư pháp; 2. Phí xác nhận có quốc tịch Việt Nam; 3. Phí xác nhận là người gốc Việt Nam; 4. Phí khai thác và sử dụng thông tin trong cơ sở dữ liệu hộ tịch”. Nếu dữ liệu dân cư được chia sẻ thì việc thu phí là điều có thể cân nhắc để làm thí điểm. Bởi quy định thu phí chia sẻ dữ liệu dân cư dựa trên cơ sở bù đắp chi phí nhà nước bỏ ra đầu tư xây dựng cơ sở dữ liệu và các chi phí cung cấp dịch vụ công của cơ quan Nhà nước…
Ngoài ra, theo dự thảo, các thông tin dữ liệu dân cư của cá nhân được chia sẻ gồm 15 thông tin được quy định tại Khoản 1, Ðiều 9 Luật Căn cước công dân là con số nhiều và sẽ ảnh hưởng đến đời tư của công dân và chỉ nên chia sẻ dữ liệu cơ bản như: họ tên, ngày tháng năm sinh, ngày tháng năm chết hoặc mất tích.
Còn luật sư Trần Tuấn Anh, Giám đốc Cty Luật Minh Bạch nói: Pháp luật Việt Nam không quy định rõ các thông tin cá nhân ghi trong thẻ căn cước công dân là bí mật cá nhân. Nhưng rõ ràng nó là thông tin liên quan nhân thân của công dân và người dân có toàn quyền quyết định đối với những thông tin này và không ai được mua bán, trao đổi, cung cấp khi chưa được sự đồng ý của họ hoặc bằng một quyết định, bản án đã có hiệu lực pháp luật. “Nếu muốn chia sẻ thông tin này thì trong tờ khai cấp Ðăng ký cấp thẻ căn cước công dân/CMTND phải có mục “Tôi đồng ý/không đồng ý cho cơ quan quản lý được toàn quyền khai thác, mua, bán những thông tin mà tôi đã khai trong tờ khai này” và người dân có quyền đồng ý hoặc từ chối”- luật sư Tuấn Anh nêu quan điểm.
Cũng theo luật sư Tuấn Anh, việc “chia sẻ dữ liệu dân cư” có thể ảnh hưởng nhiều thứ, đầu tiên là những thông tin cá nhân của họ sẽ bị tiết lộ và những người mua sẽ có toàn quyền sử dụng các thông tin đó vào các mục đích khác nhau. Nếu sử dụng với mục đích xấu thì rõ ràng người dân sẽ không kiểm soát được và sẽ dẫn đến những thiệt hại rất lớn.
