Ayman al-Zawahri vừa bị Mỹ tiêu diệt bằng máy bay không người lái |
Ông Biden nói rằng al-Zawahri “tham gia sâu vào việc lên kế hoạch” thực hiện loạt tấn công khủng bố 11/9/2001.
Không nghi ngờ gì việc al-Zawahri là thủ lĩnh của một phong trào khủng bố, giết chết hàng ngàn người trên toàn cầu. Đối tượng này là cấp phó của trùm khủng bố Osama bin Laden, và là người tiếp quản tổ chức này từ năm 2011.
Tuy nhiên, xét về sự chính xác lịch sử, phát biểu của ông Biden vượt xa cách mà chính phủ và các chuyên gia khủng bố mô tả trong hồ sơ của al-Zawahri về mối liên hệ của đối tượng này với những vụ tấn công khét tiếng.
Việc ông Biden gọi al-Zawahri là kẻ lên kế hoạch chính cho đợt khủng bố 11/9 được nhiều báo viết theo. Tuy nhiên, điều này gây ngạc nhiên cho các chuyên gia chống khủng bố.
Phát biểu của nhà lãnh đạo Mỹ đặt ra những câu hỏi liên quan đến vụ 11/9 và các án tử hình sau vụ đánh bom tàu USS Cole. Ngày 5/8, các luật sư của cả hai vụ khủng bố này cho biết họ đã chính thức yêu cầu cơ quan công tố cung cấp bằng chứng để củng cố phát biểu của ông Biden.
Marc Sageman, cựu quan chức CIA từng tham gia với lực lượng Hồi giáo chống Liên Xô ở Afghanistan trong những năm 1980 và từng viết nhiều cuốn sách về chống khủng bố, cho biết ông ngạc nhiên về cách Tổng thống Biden mô tả về al-Zawahri và băn khoăn không biết mô tả đó đến từ đâu.
“Zawahri là mục tiêu chính đáng. Nhưng lý do mà ông ấy đưa ra là không chính xác. Tôi rất nghi ngờ điều đó”, ông Sageman nói với báo New York Times.
Một quan chức cấp cao trong chính quyền đương nhiệm từ chối cho biết phát biểu bài do các trợ lý chuẩn bị sẵn cho ông Biden có tham vấn giới tình báo và các chuyên gia chống khủng bố hay không, hay liệu Tổng thống có tự sửa bài phát biểu.
Bộ Tư pháp Mỹ cáo buộc al-Zawahri cùng bin Laden và những người khác đã lên kế hoạch đánh bom đại sứ quán Mỹ ở Kenya và Tanzania năm 1998.
Trong buổi cung cấp thông tin cho báo chí trước khi ông Biden có bài phát biểu, một quan chức khác của chính quyền gọi al-Zawahri là “cấp phó của bin Laden trong đợt khủng bố 11/9”, điều này không bị phản đối. Quan chức này không nhắc đến tàu Cole.
Các công tố viên trong tòa án dân sự liên bang và hệ thống quân sự ở nhà tù trên Vịnh Guantánamo Bay soạn nhiều cáo trạng về các nhân vật của al-Qaeda đã tham gia vụ đánh bom tàu Cole, nhưng trong đó không mô tả al-Zawahri là chủ mưu.
Vụ đánh bom tự sát đó do hai đối tượng dùng thuyền nhỏ gây ra, khiến 17 thủy thủ Mỹ thiệt mạng.
Đối tượng người Ả-rập Abd al-Rahim al-Nashiri được xác định là “chủ mưu và người quản lý vụ đánh bom vào tháng 10/2000”. Cáo trạng đối với người này đề cập đến al-Zawahri như một trong 26 kẻ tham gia kế hoạch của al-Qaeda, nhưng không phải chủ mưu.