Nước sạch sông Đà chưa biết bao giờ đảm bảo cho việc ăn uống

Theo báo cáo, Sở Tài nguyên - Môi trường (TN-MT) tỉnh Hòa Bình, ngày 9/10, người dân phát hiện việc đổ trộm dầu thải trên đường liên xã Hợp Thịnh - Phúc Tiến - Phú Minh (huyện Kỳ Sơn, tỉnh Hòa Bình).

Sở TN-MT Hòa Bình, Cục Bảo vệ Môi trường miền Bắc (Tổng cục Môi trường) cùng UBND huyện Kỳ Sơn, UBND xã Phúc Tiến, Công an tỉnh Hòa Bình sau đó đã kiểm tra hiện trường.

Thời điểm phát hiện sự việc, Công ty Cổ phần đầu tư nước sạch sông Đà - đơn vị vận hành nhà máy nước sạch Sông Đà - đã kiểm tra, phát hiện có váng dầu tại suối Bằng. Khi kiểm tra ngược theo dòng suối, đơn vị thấy trên đường liên xã của xã Hợp Thịnh và xã Phúc Tiến có đổ dầu thải. Dầu thải này chảy tràn xuống suối Trầm.

Từ đỉnh dốc (điểm có dầu) đến điểm chảy xuống suối khoảng 150 m. Do trời mưa nên có hiện tượng dầu chảy lan xuống suối Trầm và khu vực xung quanh.

Công ty nước sông Đà đã thông báo tới công an xã Phúc Tiến, công an huyện Kỳ Sơn ngay trong chiều 9/10.

Sau đó, Công ty nước sạch sông Đà rải cát trên toàn bộ bề mặt đường có dính dầu; khoanh vùng dầu chảy tràn trên bề mặt suối và thu gom dầu, nước dính dầu, cây cỏ dính dầu.

Khối lượng thu gom khoảng 100 lít dầu, nước dính dầu; 7 bao tải có dính dầu khoảng 60 kg được lưu giữ trong kho chứa chất thải nguy hại của nhà máy; khoảng 3-4 m3 cát dính dầu được chôn lấp tạm thời trong khuôn viên nhà máy, thành và đáy hố được lót bạt dứa, trên mặt phủ đất.

Sở TN-MT tỉnh Hòa Bình cho biết, việc chôn lấp tạm thời cát lẫn dầu thải của Nhà máy nước sông Đà không đúng quy định; yêu cầu công ty khẩn trương thu gom; xử lý cát nhiễm dầu đã chôn lấp trong khuôn viên nhà máy.

Theo thông tin tại buổi họp báo, đến nay Tổng cục Môi trường (Trung tâm quan trắc môi trường miền Bắc) đã lấy 4 mẫu nước mặt suối Trầm (đoạn từ vị trí đổ dầu thải đến điểm chảy vào hồ Đầm Bài), 2 mẫu nước thải ra ngoài môi trường tại điểm xả thải, 1 mẫu dầu thải lẫn nước, 4 mẫu chất thải rắn và 8 mẫu trầm tích suối Trầm, 5 mẫu nước (tương ứng với từng quy trình xử lý nước tại nhà máy).

UBND tỉnh Hòa Bình nhận định: Việc chôn lấp tạm thời cát lẫn dầu thải là không đúng quy định về quản lý chất thải nguy hại. Nước thải xả ra suối Trầm của Công ty không trong, điểm vị trí tiếp nhận trên suối Bằng vẫn có màu đen. Qua khảo sát của cơ quan chức năng, khu vực 300 m suối Trầm nêu trên cho thấy nước mặt suối Trầm là nơi tiếp nhận dầu thải tại một vài vị trí còn váng dầu thải, có mùi khét. Một số vị trí trên suối Trầm có vết dầu loang trên mặt nước và 2 bên bờ suối. Khu vực suối Bằng gần cầu Vật Lại có than hoạt tính, điểm tiếp nhận nước suối Bằng vào hồ Đầm Bài, quan sát thấy nước trong không có váng dầu.

Hòa Bình lo lắng chất lượng nước đầu vào nhà máy nước sạch Sông Đà

UBND tỉnh Hòa Bình nêu khó khăn về việc hồ chứa Đầm Bài (rộng 69ha, nơi chứa nước ngọt cung cấp cho nhà máy nước Sông Đà) lưu vực lớn cùng nhiều suối nhỏ dẫn vào hồ nên công tác bảo vệ vùng hồ, kiểm soát chất lượng nước đổ về hồ gặp khó khăn.

Cơ quan chức năng tỉnh kiến nghị xây kênh dẫn nước kín để dẫn nước từ sông Đà về nhà máy, không sử dụng hồ Đầm Bài là hồ chứa nước trung chuyển, sơ lắng, dự trữ nước thô như hiện nay.

Nước đầu nguồn vẫn chưa đảm bảo

Ông Trần Hiếu Phương, Chi cục trưởng chi cục Bảo vệ môi trường, Sở TN-MT tỉnh Hòa Bình cho biết, Hồ Đầm Bài có rất nhiều nguồn nước: Có nhiều con suối nhỏ ở các nơi chảy vào. Bảo vệ, quản lý nguồn nước, đặc biệt là chất lượng nước rất quan trọng. Phải có vùng bảo vệ an toàn nước.

Ông Phương cho biết: "Ngày 14/10, chúng tôi đã họp báo có nói chỉ số đã khắc phục xong. Tuy nhiên, đây là thông tin ban đầu, sau đó đơn vị có xuống thực tế. Về cơ bản, nhà máy đã tổ chức thu gom dầu tràn trên đường, dầu tràn xuống suối,  và đưa về nơi lưu giữ. Dầu thải lẫn nước, cây cỏ rác dính dầu… đều được đưa về kho chứa chất thải nguy hại của nhà máy. Số chất thải này sẽ xử lý theo quy định về quản lý chất thải nguy hại.

Ở đây, cảm quan đã nhìn thấy váng dầu không còn nhiều. Xuống suối thì vẫn còn mùi khét. Một số chỗ còn váng dầu bám vào. Việc này đặt ra xử lý ô nhiễm nguồn nước ở suối. “Ngoài váng dầu đã hớt được thì có thể còn hợp chất lơ lửng trong nước, bám dính vào đáy suối, cát, sỏi… nên phải có xử lý triệt để. Khi đó mới đảm bảo được chất lượng nước đầu vào.

Để đánh giá được chính xác, sau khi xử lý xong phải tiếp tục lấy mẫu phân tích thường xuyên mới có thể đảm bảo an toàn nguồn nước", ông Phương nhận xét..

Nước sạch sông Đà chỉ xin lỗi khách hàng khi nào có kết luận

Đại diện công ty Đầu tư nước sạch sông Đà cho rằng, công ty đã áp dụng các biện pháp để đảm bảo chất lượng nước đầu vào đạt tiêu chuẩn. Công ty cũng đã thuê Trung tâm ứng phó sự cố để nạo vét, xử lý chất thải, đặc biệt là dầu để đảm bảo nguồn nước cho nhân dân.

Đại diện công ty cho biết, chiều qua trong cuộc họp khẩn UBND TP Hà Nội, Trung tâm kiểm soát bệnh tật khẳng định chất lượng nước sông Đà đã đạt tiêu chuẩn. Styren đã dưới chuẩn. Căn cứ kết quả, UBND thành phố Hà Nội đã chỉ đạo công ty nước sạch sông Đà cấp nước lại.

"Tuy nhiên, chúng tôi cũng khuyến cáo nước mới chỉ phục vụ tắm rửa, vệ sinh", đại diện công ty Đầu tư nước sạch sông Đà.

Đối với câu hỏi công ty có nợ người dân lời xin lỗi, đại diện nước sạch sông Đà khẳng định: "Xin lỗi hay không sẽ chờ kết luận cuối cùng của cơ quan chức năng".

Nước cấp lại vẫn chưa thể dùng để ăn uống

Tại buổi họp báo, phóng viên đặt câu hỏi: Công ty Đầu tư nước sạch sông Đà có phương án bồi thường thiệt hại vật chất, tinh thần, sức khỏe cho khách hàng hay không?

Đại diện công ty Đầu tư nước sạch sông Đà cho biết: Hiện cơ quan công an đã khởi tố vụ án: "Khi chưa có kết luận của cơ quan chức năng nên chúng tôi chưa có thông tin gì để cung cấp cho báo chí".

Về việc nước bao giờ… sạch trở lại, đại diện công ty Đầu tư nước sạch sông Đà cho biết: Đến nay do chưa có kết quả phân tích nên nước chỉ dùng để tắm rửa, vệ sinh theo đúng khuyến cáo của UBND thành phố Hà Nội.

"Khi nào có kết luận xét nghiệm chỉ tiêu thì mới có thể khẳng định được, kết luận xét nghiệm ngày 16/10, công ty chưa nhận được. Điều này phụ thuộc vào tiến độ Trung tâm kiểm soát dịch bệnh TP Hà Nội. Mong cơ quan báo chí có ý kiến để cơ quan chức năng sớm có kết quả xét nghiệm nước đầu ra để chúng tôi xin ý kiến UBND thành phố Hà Nội", đại diện Công ty Đầu tư nước sạch sông Đà.

Việc đảm bảo an ninh nguồn nước ra sao?

Trả lời câu hỏi của Tiền Phong về việc đảm bảo an ninh nguồn nước khi thực chất nước đầu vào mà Công ty nước sạch sông Đà sử dụng không chỉ là nước sông Đà, mà còn cả nước suối, nước từ các khe chảy vào, ông Trần Hiếu Phương, Chi cục trưởng chi cục Bảo vệ môi trường, Sở TNMT tỉnh Hòa Bình cho biết: Việc bảo vệ an ninh nguồn nước, tỉnh Hòa Bình đã ban hành rất nhiều văn bản về việc phê duyệt nhà máy nước sạch Vinaconex (trước đây). Tỉnh Hòa Bình đã cắm mốc ven hồ giao cho công ty thủy lợi phối hợp với cơ quan chức năng để quản lý, khai thác nguồn nước.

Công ty nước sạch sông Đà phải có trách nhiệm đảm bảo nước an toàn rồi mới được phép mang vào sản xuất. Về lâu dài, công ty này phải kiểm soát nguồn nước từ các suối đổ về.

Trả lời câu hỏi có thực hiện đóng kín kênh theo đề xuất của UBND tỉnh Hòa Bình hay không, đại diện Công ty nước sạch sông Đà  cho biết, đây là kế hoạch dài hạn. Hiện tại, theo Quy trình công nghệ đã được phê duyệt thì hạng mục suối Bằng không tách rời khỏi công nghệ xử lý nước nhà máy.

Công ty đang phối hợp tích cực với cơ quan chức năng để đảm bảo an ninh nguồn nước. Việc làm kín kênh dẫn nước từ sông Đà mang tính dài hạn. Như chúng ta biết, quy định thẩm định, thẩm tra của cơ quan chức năng mất rất nhiều thời gian”, đại diện Công ty nước sạch sông Đà cho biết.